تقریرات مصدق در زندان(دربارهی حوادث زندگی خویش)
نویسنده: به اهتمام جلیل بزرگمهر (به کوشش ایرج افشار)
ناشر: بنیاد موقوفات دکتر ایرج افشار (با همکاری نشر سخن)
نوبت چاپ: ۲
سال چاپ: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۲۴۸
کتاب اگرچه پیش از این منتشر شده است، اما پس از مدتها بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار آن را در شکل و شمایلی جدید و آراسته امسال منتشر کرد. این کتاب نه چندان مفصل ارزش تاریخی زیادی دارد. با اینکه جلیل بزرگمهر خودش نوشته است که صلاحیت تاریخ نویسی ندارد، اما دست به کاری مهم زده است.
او که وکیل دکتر محمد مصدق در دادگاه نظامی بوده و امکان دیدار با مصدق را داشته، این دیدارها را به رغم اینکه دکتر مصدق علاقهای نداشته به فرصتی تبدیل کرده است تا مصدق از زبان خود دربارهی زندگیاش حرف بزند. او البته از وقتگذرانی هم به عنوان یکی از کارکردهای این دیدارها و سوال و جوابها یاد کرده است.
دیدارها و پرسش و پاسخها در فاصلهی دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر بوده و بزرگمهر گفتههای مصدق را یاداشت میکرده و در جلسه بعدی به اطلاع او میرسانده و او اصلاحاتی انجام میداده است. بزرگمهر این یاداشتها را پنهان و نگهداری کرده است. در این یاداشتها از دورهی قاجار تا کودتای ۲۸ مرداد را مرور کرده. در پارهای از موارد که موضوع به خاطرش نمیآمده بزرگمهر را به کسی دیگر مثل دهخدا ارجاع داده است . هم چنین علاوه بر گفتههای دکتر مصدق یاداشتهایی نیز توسط ایرج افشار به کتاب اضافه شده است.
این کتاب روایتی جذاب از زندگی مصدق است و چون شیوهی تدوین و تالیفش نیز داستانی جذاب دارد، بسیار خواندنی است.