«خودشناسی» از آلن دو باتن از سری کتاب‌های مدرسه زندگی است که مهارت‌های روانی برای بهبود زندگی را مورد مطالعه قرار می‌دهند. آلن دوباتن نویسنده و فیلسوف و چهره رسانه‌ای سوییسی که در انگلستان زندگی و تدریس می‌کند، خود را در درجه اول فیلسوف می‌داند اما معتقد است این فلسفه باید در زندگی روزمره انسان‌ها تاثیر بگذارد و از آن انعکاس بگیرد. کتاب‌های سری مدرسه زندگی از این حساسیت و عقیده ریشه گرفته‌اند. انعکاس فلسفه در زندگی روزمره و انعکاس زندگی روزمره در فلسفه.

دوباتن دوره دکتری فلسفه را در دانشگاه هاروارد آغاز کرد ولی برای نوشتن کتب فلسفی به زبان ساده، آن را نیمه‌کاره رها کرد. مهم‌ترین کتب آلن دوباتن، تسلی‌بخشی‌های فلسفه، هنر سیر و سفر و پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند، نام دارند.

آلن دوباتن معتقد است خودشناسی چنان اهمیت دارد که گرفتن هیچ تصمیمی در زندگی بدون شناخت این خود ممکن نیست. به‌خصوص در دو قلمرو زندگی شخصی و زندگی شغلی فرد. او از سقراط روایت می‌کند که وقتی از او خواستند لب کلام فلسفه را در یک جمله برای آن‌ها روشن کند؛ جواب داد: خودت را بشناس.

کتاب خودشناسی آلن دوباتن، ما را به سفری در ژرف‌ترین و گریزپاترین گوشه‌های وجود خودمان می‌برد و ما را مسلح به مجموعه‌ای از ابزارها می‌کند تا بتوانیم شخصیتمان را به درستی بشناسیم. در پایان این سفر، دریافت به کلی تازه و روشن‌تری از خویشتن خویش می‌یابیم؛ خواهیم دانست که هنگام تصمیم‌گیری باید مراقب کدام یک از جنبه‌های درونی‌مان باشیم؛ خواهیم فهمید که اولویت‌ها و توانایی‌های بالقوه ما احتمالا در کدام جنبه‌های وجودمان نهفته است.

کتاب در شش بخش فصل‌بندی شده است. این شش فصل با عنوان‌های «از خود بی‌خبری»، «تعمق فلسفی»، «هویت عاطفی»، «روراستی و طفره‌ روی»، «قضاوت در باب خویشتن» و «شک‌گرایی عاطفی» مرتب شده‌اند و از روی عناوین این فصل‌ها می‌توان به محتوای آن پی برد. این کتاب در درجه اول کمک می‌کند خواننده کتاب خود را بشناسد و به سوال‌هایی مختلف از خودش پاسخ دهد. خواننده در پایان مطالعه این کتاب به دریافت کلی و روشن‌تری از خویشتن خویش می‌رسد و درمی‌یابد هنگان تصمیم‌گیری مواظب کدام یک از جوانب درونی خود باشد.

حداقل چهار ترجمه معتبرتر از این کتاب به فارسی موجود است. مهم‌ترین آن‌ها را کتابسرای نیک با ترجمه محمدهادی حاجی بیگلو درآورده است. علاوه بر آن این کتاب را نشرهای رخداد کویر (با ترجمه علی معتمدی)، کتیبه پارسی (با ترجمه مریم بردبار) و هنوز )با ترجمه صنوبر رضاخانی) نیز منتشر کرده‌اند.

بخشی از کتاب «خودشناسی» آلن دوباتن:
«در دوران قدیم، شجره‌نامه‌ها صرفاً برای این نبودند که به خود فرد شناختی درباره اصل و نسبش بدهند، بلکه اقلامی عمومی محسوب می‌شدند که قرار بود آن چیزهایی را به غریبه‌ها انتقال دهند که لازم بود درباره ما بدانند. پیش از آنکه اشراف‌زاده‌ها وصلت کنند، با دقت تمام شجره‌نامه‌های یکدیگر را وارسی می‌کردند تا ببینند اوضاع از چه قرار است.

اگر یک شجره‌نامه‌ی عاطفی وجود می‌داشت واجد ارزشی مشابه بود؛ در آن صورت پیش از آنکه فرصت این را داشته باشیم که به واسطه‌ی میراث عاطفی‌مان به دیگران آسیب بزنیم یا عصبانی‌شان کنیم، شجره‌نامه‌ی عاطفی‌مان را در اختیارشان می‌گذاشتیم تا در حوزه‌هایی که هنوز با ما همدل هستند بیشتر ما را بشناسند.

وقتی خطرات ناشی از ترابرد عاطفی را درک کنیم، آنگاه در برابر آزردگی و قضاوت‌گری، همدلی و تفاهم را ترجیح خواهیم داد. در این صورت چه بسا دریابیم که باعث و بانی امواج ناگهانی اضطراب یا خصومت در دیگران، لزوماً همیشه ما نیستیم، و از همین رو ضرورتی ندارد که همواره با خشم و غرور جریحه‌دار شده با آن‌ها مقابله کنیم. این امکان هم وجود دارد که برآشفتگی‌ یا سرزنش‌گری به همدلی و دلسوزی بابت دشواری‌هایی تبدیل شود که همه‌ ما با گذشته‌مان داریم.»