سایت معرفی و نقد کتاب وینش
سایت معرفی و نقد کتاب وینش

روز: 26 آذر 1398

از سی‌امین مراسم اعلام فهرست لاک‌پشت پرنده

گزارشی از مراسم آخرین فهرست لاک‌پشت پرنده

فهرست لاک‌پشت پرنده اگرچه هدفش را تشخیصِ خوب از بدِ کتاب‌های کودک و نوجوان قرار داده اما مراسمش آن‌قدرها که از قبل توی ذهنم بود، «کودکانه» نبود. جمعِ درهم‌تنیده‌ای از کوچک‌ترها و بزرگ‌ترها، اغلب به تناسب قد روی صندلی‌های چیده شده رو به مجری نشسته‌اند. برنامه‌ی اصلی، حول معرفی کتاب ۶ لاک‌پشته‌ی جنگل برای همه می‌چرخد. کتابی با دغدغه‌های زیست‌محیطی، کاملاً تصویری، مناسب خردسالان و کودکان سال‌های اول دبستان که نوشته‌ای ندارد و روایتش را از طریق تصاویری که با تکنیک اوریگامی تهیه و عکس‌برداری شده‌اند، تعریف می‌کند.

سنگ جادویی هری پاتر

نسلی که هری پاتر ساخت

برای کسانی که هیچ مواجهه‌ای با سری کتاب‌های «هری پاتر» نداشته‌اند، شاید هنوز هم جای سوال باشد که «جادوی» موجود در این مجموعه، چگونه بیش از بیست سال، یک نسل را با خود همراه کرد و بعضاً هنوز هم با آنها همراه مانده است. جی کی رولینگ، این نویسنده بریتانیایی، چگونه به خلق اثری پرداخت که توانست نوجوان‌های سراسر جهان را متاثر کند. در این پرونده به تجربه‌ی این نسل از مواجهه با هری پاتر خواهیم پرداخت. 

گریفندور

در کنار آتش سالن عمومی گریفندور

می توان ادعا کرد که هری پاتر، یک جور بیانیه‌ی سیاسی است از زبان زنی مبتلا به افسردگی. این را بعدتر می‌فهمم. وقتی برای بار چنددهم، در بزرگسالی کتاب‌ها را می‌خوانم. جهانی که رولینگ قرار است در نهایت به آن نوید پیروزی دهد، فارغ از تمام جزییات پررنگ و به دقت انتخاب شده‌ای که کنار یکدیگر قرار می‌دهد، سیاه است. غم‌زده است.
ما، نسل ایرانی هری پاتر، تتمه‌ی نسل‌های آرمان زده‌ی پیش از خود بودیم که حالا خودش را در این کابوس سیاه می‌بیند و طبیعتا آن را بدیهی و طبیعی می‌یابد. خیر در برابر شر. مظلوم در برابر ظالم. شجاعت در برابر قدرت‌طلبی. و آزادی، که هزینه‌اش از دست دادن عزیزترین‌های ارتش ققنوس است.

بلیطی

بلیطی برای ورود به سکوی نه و سه چهارم

سکوی نه و سه چهارم سکویی در ایستگاه قطار لندن است که فقط جادوگرها می‌توانند به آن وارد شوند و برای وارد شدن به آن جایی بین سکوی نه و سکوی ده باید به سرعت سمت دیوار بدوند. و به این ترتیب می‌توانند وارد دنیای جادویی مدرسه هاگوارتز شوند. برای نوجوان‌های عاشق مجموعه هری پاتر این نام، یک رمز است. نویسنده از آشنا شدن با دنیای هری پاتر می‌گوید و تغییری که این آشنایی در زندگی او ایجاد کرده است.

هری پاتر، نسل جوان و سیاست معاصر

هری پاتر شاید در نگاه اول تنها یک فانتزی ادبی به نظر رسد، اما در شکل‌گیری نگاه و سلیقه سیاسی یک نسل در بریتانیا و در جهان تاثیر گذاشته است. ایده‌ی مرکزی این مجموعه کتاب نبرد بین خیر و شر و قدرت جادو است. این کتاب به ما می‌آموزد که باید به هر قیمتی که شده با تعصب جنگید و رواداری و تکثر را پاس داشت. نماد بارز شرارت در این کتاب، دشمن اصلی هری پاتر، یعنی لرد ولدمورت یا «اسمشو نبر» است. نسل هری پاتر در زندگی خود مدام با ولدمورت‌های واقعی روبرو است. دونالد ترامپ، نایجل فراژ، مارین لوپن، ولادیمیر پوتین و ویکتور اوربان، هر کدام یک لرد سیاه به حساب می‌آیند. مقالات زیادی در این باره نوشته شده اما برخلاف آن‌ها نویسنده این مقاله در پایان می‌گوید نگاه کردن با عینک پاتری به دنیای سیاست، به معنای تقسیم مردم به دو دسته‌ی خوب‌ها و بدها و چشم‌پوشی از پیچیدگی جهان واقعی است.

هری پاتر

هری پاتر و جسارت ایستادن در برابر بی‌عدالتی

در سال ۲۰۱۱، دو پژوهشگر به نام‌های آنتونی ژیرسینسکی و جولی سگر، طی یک نظرسنجی، تاثیر سیاسی هری پاتر را در ایالات متحده آمریکا بررسی کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که حداقل ۶۵ درصد از نسل هزاره، حداقل یکی از کتاب‌های این مجموعه را خوانده‌اند. به علاوه، این نسل به حدی تحت تاثیر فضای این کتاب‌ها قرار گرفتند که بعد از پایان آن‌ها، بیش از دیگران «پذیرای افراد متفاوت، پذیرای تفاوت در آرای سیاسی، حامی برابری، بیزار از اقتدارگرایی و مخالف استفاده از خشونت و شکنجه» باقی ماندند.