رفع چالشهای تصمیمگیری برای حذف خطاهای سیستماتیک
یکی از مباحث جالب و تازه روانشناسی تصمیمگیری که از پیگیری و توسعه مطالعات سایمون قدرت گرفته، «قضاوتهای هیوریستیک» است. پیشگامان پژوهش در این حوزه کاهنمن و تورسکی هستند. این دو پژوهشگر در مطالعات خود نشان دادند که در عمل و در محیط واقعی کار، مدیران از راه محدود کردن دامنه جستجو و معیارهای انتخاب و تکیه بر محاسبات ساده و سرانگشتی به سادهسازی فرایند تصمیمگیری میپردازند. قضاوتهای هیوریستیک معمولاً با خطاهای سیستماتیک همراه است که میتواند آثار نامطلوب سازمانی داشته باشد.
مدیران و چالشهای تصمیمگیری: درآمدی به روانشناسی تصمیمگیری و قضاوت
نویسنده: ماکس اچ بیزرمن و دون ای مور
مترجم: علی سرزعیم
ناشر: کرگدن
نوبت چاپ: ۵
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۵۳۲
شابک: ۹۷۸۶۰۰۹۷۳۹۹۵۰
یکی از مباحث جالب و تازه روانشناسی تصمیمگیری که از پیگیری و توسعه مطالعات سایمون قدرت گرفته، «قضاوتهای هیوریستیک» است. پیشگامان پژوهش در این حوزه کاهنمن و تورسکی هستند. این دو پژوهشگر در مطالعات خود نشان دادند که در عمل و در محیط واقعی کار، مدیران از راه محدود کردن دامنه جستجو و معیارهای انتخاب و تکیه بر محاسبات ساده و سرانگشتی به سادهسازی فرایند تصمیمگیری میپردازند. قضاوتهای هیوریستیک معمولاً با خطاهای سیستماتیک همراه است که میتواند آثار نامطلوب سازمانی داشته باشد.
مدیران و چالشهای تصمیمگیری: درآمدی به روانشناسی تصمیمگیری و قضاوت
نویسنده: ماکس اچ بیزرمن و دون ای مور
مترجم: علی سرزعیم
ناشر: کرگدن
نوبت چاپ: ۵
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۵۳۲
شابک: ۹۷۸۶۰۰۹۷۳۹۹۵۰
موضوع کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری: درآمدی به روانشناسی تصمیمگیری و قضاوت، روانشناسی تصمیمگیری است. بنیانگذار این قلمرو پژوهشی در اقتصاد و مدیریت، هربرت سایمون نخستین برنده جایزه نوبل در اقتصاد است. نظریه سایمون در زمینه روانشناسی تصمیمگیری که با عنوان «منطقگرایی محدود» و «انتخاب رضایتبخش» بیانشده است، تاکنون اهمیت خود را حفظ کرده است.
یکی از مباحث جالب و تازه روانشناسی تصمیمگیری که از پیگیری و توسعه مطالعات سایمون قدرت گرفته، «قضاوتهای هیوریستیک» است. پیشگامان پژوهش در این حوزه کاهنمن و تورسکی هستند. این دو پژوهشگر در مطالعات خود نشان دادند که در عمل و در محیط واقعی کار، مدیران از راه محدود کردن دامنه جستجو و معیارهای انتخاب و تکیه بر محاسبات ساده و سرانگشتی به سادهسازی فرایند تصمیمگیری میپردازند. در این میان، آنان دریافتند که قضاوتهای هیوریستیک معمولاً با خطاهای سیستماتیک همراه است که میتواند آثار نامطلوب سازمانی داشته باشد.
اهمیت این یافتهها زمانی معلوم میشود که در نظر آوریم قضاوتهای هیوریستیک بیشتر از سوی سیاستمداران و مدیران سطوح بالای سازمانها که تصمیمهای آنان شعاع عمل گستردهای دارد صورت میگیرد. کوشش این پژوهشگران این بوده است که با گسترش دامنه آگاهی از خطاهای هیوریستیک، راههای پیشگیری از آنها را به تصمیمگیران نشان دهند.
بیزرمن نیز ازجمله اندیشمندانی است که در 25 سال گذشته، همچون کاهنمن و تورسکی، به گسترش دامنه پژوهش در زمینه قضاوتهای هیوریستیک، کشف خطاهای سیستماتیک این نوع قضاوتها و نشان دادن آثار سازمانی آن پرداخته است. یافتههای پژوهشی بیزرمن و همکاران او، به درک بهتر فرایندها و خطاهای هیوریستیک در زمینههای مذاکره، اخلاق کسبوکار و آگاهی مدیران کمک شایانی کرده است.
در این کتاب بیزرمن ضمن معرفی دستاوردهای پژوهشی پیشینیان، تجارب علمی و یافتههای جدید خود را تشریح میکند. نخستین چاپ کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری: درآمدی به روانشناسی تصمیمگیری و قضاوت، در سال ۱۹۸1 با هدف معرفی بیشتر ایدههای دنیل کانمن و آموس تورسکی منتشر شد و اکنون این کتاب، بهعنوان یک مرجع معتبر، هم در آموزش مذاکره و هم تصمیمگیری مورد استناد و استفاده قرار میگیرد.
این کتاب که سالها مرجع درس تصمیمگیری در مدرسه بازرگانی هاروارد و دیگر مدارس کسبوکار بوده پیشرفتهای نوین در عرصه تحقیقات تصمیمگیری را با مثالهایی متنوع از عرصههای مختلف ترکیب کرده و متنی خواندنی برای همه کسانی که مایل به دروننگری و تحلیل تصمیمها و قضاوتهای خود و دیگران هستند، عرضه کرده است. طبق نظر نویسندگان کتاب حاضر مهمترین استراتژی آموزش قضاوت به افراد، بالا بردن سطح کیفیت تصمیمات است، نه نتایج. تصمیمات خوب گاهی اوقات منجر به نتایج بد میشوند.
تصمیمات بد گاهی منجر به نتایج خوب میشود. اما بهطور متوسط تصمیمات خوب نتایج بهتری نسبت به تصمیمات بد دارند. نویسندگان این کتاب میگویند ما باید به افراد در مورد ماهیت عدم اطمینان، بهتر آموزش دهیم و نیز به رهبرانی که سردرگمی خود را با عباراتی مانند «من به نتایج پاداش میدهم» روشن میکنند.
از نظر نویسندگان کتاب تحقیقات تصمیمگیری رفتاری، بینشهای مهمی در مورد رفتار مدیریتی فراهم میکند، از مذاکره تا تصمیمات سرمایهگذاری. نویسندگان این کتاب با بررسی قضاوت در زمینههای مختلف مدیریتی، به پژوهش در خصوص تصمیمگیری رفتاری در حوزه سازمانی پرداختهاند. این کتاب به خوانندگان این فرصت را میدهد تا تصمیمات خود را درک کنند؛ شناخت تمایلات، یادگیری استراتژیهای غلبه بر تعصبات و سوگیریهای شناختی، و در نهایت تصمیمگیرنده بهتری شدن.
کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری… در دوازده فصل تنظیمشده است. فصل اول مقدمهای بر تصمیمگیریهای مدیریتی است و به معرفی آناتومی تصمیمگیری، سیستمهای فکری، محدودیتهای توجه و عقلانیت، قواعد خودساخته و قضاوتهای مبتنی بر آن پرداخته است.
از فصل دوم تا هفتم کتاب، به بحث خطاهای شناختی در تصمیمگیری اختصاص پیدا کرده است؛ بیشاطمینانی، میانبرهای ذهنی، انواع سوگیری، آگاهی محدود، اعتمادبهنفس بیش از حد، تمرکز بر آخرین اطلاعات، چارچوبهای ذهنی، حسابداری ذهنی و فرو رفتن در دام تصمیمهای قبلی و افزایش غیرمنطقی تعهدات، ازجمله مباحثی هستند که در این فصلها مطرح شدهاند. فصل هشتم مربوط به انصاف و اخلاق در تصمیمگیری است.
فصل نهم اشتباهات متداول در سرمایهگذاری را تبیین میکند. فصل دهم و یازدهم در خصوص مذاکرات است و در فصل دوازدهم و پایانی راهبردهای بهبود تصمیمگیری معرفی میشوند.
نکته جالب توجه درباره ترجمه این اثر به فارسی آن است که مباحث مرتبط با روانشناسی تصمیمگیری که در آن محدودیتهای شناختی و اطلاعاتی تصمیمگیران مورد تحقیق قرار میگیرد، در برنامههای درسی رشته مدیریت در ایران کمتر به چشم میخورد.
همچنین ادبیات تصمیمگیری رشته مدیریت در ایران بیشتر به معرفی مدلهای تجویزی مبتنی بر فرضیه «انتخاب بهینه» میپردازد، که از پشتوانه کافی برخوردار نیست. بر این اساس مترجم این کتاب، علی سرزعیم با هدف معرفی مبحثی چون قضاوتهای هیوریستیک به ترجمه کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری: درآمدی به روانشناسی تصمیمگیری و قضاوت پرداخته است. سعی او این بوده است که با جملات ساده و با یافتن معادلهای مناسب و به نسبت آشنا برای واژههای تخصصی کتاب، راه درک بهتر مطالب این کتاب را برای خوانندگان هموار کند.
و اما نویسندگان این کتاب: ماکس اچ بیزرمن متولد سال 1955 و استاد مدیریت بازرگانی دانشگاه هاروارد است. بیزرمن نویسنده و محقق در زمینه مذاکره، اقتصاد رفتاری و اخلاق است که تاکنون موفق به کسب عناوین و جوایز متعددی در این حوزهها شده است. او بهعنوان یکی از 100 فرد تأثیرگذار در اخلاق تجارت شناخته میشود و طی سالهای متمادی در زمینه تصمیمگیری در سازمانها تأثیر مهمی داشته است. وی اخیراً بهعنوان یکی از 30 نویسنده، سخنران و معلم برتر مدیریت معرفیشده است. تحقیقات او اغلب در مورد مذاکرات در سازمانهاست.
از وی تاکنون بیش از 20 کتاب و 200 مقاله منتشرشده است. دون اندرو مور نویسنده و استاد دانشگاه متولد سال 1970 است. وی کرسی رهبری و ارتباطات در دانشکده بازرگانی دانشگاه برکلی را دارد و مباحث مربوط به حوزههای رهبری، مذاکره و تصمیمگیری را تدریس میکند. مور علاوه بر کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری…، کتاب دیگری را با عنوان اعتمادبهنفس: چگونه تصمیمات خود را عاقلانه درجهبندی کنیم به رشته تحریر درآورده است.