لاکپشت پرنده ترکیب عجیبی است. همان‌قدر عجیب که خیال و دنیای بچه‌ها می‌تواند عجیب باشد. کتاب‌های کودک و نوجوان می‌توانند راهی برای بال و پر گرفتن این خیال باشند. برای همین مهم است که بچه‌ها چه کتابی ببینند و چه داستان‌هایی برایشان بخوانیم.

لاک‌پشت پرنده نام گروهی است که برای همین هدف گردهم جمع شده‌اند. گروهی از نویسندگان، منتقدان و کارشناسان کودک و نوجوان که در پایان هر فصل با بررسی و ارزیابی کتاب‌های منتشره در بازار کتاب کودک، فهرستی با امتیازهای لاک‌پشتی فراهم می‌کنند. در پایان هرسال هم کتاب‌های برگزیده را با نشان‌های طلایی یا نقره‌ای اعلام می‌کنند.

فهرست لاک‌پشت پرنده که تابه‌حال در ده دوره برگزار شده بود به صورت ضمیمه فصلنامه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان هم منتشر می‌شد و راهنمای خوبی برای مادر و پدرها، معلم‌ها و مربی‌های بچه‌ها هم هست.

اعلام فهرست و کتاب‌های برگزیده معمولا همراه با جشنی با حضور بچه‌ها انجام می‌شد اما همه‌گیری کرونا و شرایط اجتماعی باعث شده بود که چندسالی این جشن برگزار نشود. اما آبان‌ماه امسال فهرست‌های 41تا44 لاک‌پشت پرنده که مربوط به کتاب‌های منتشره در سال 1400 بود همراه با مراسمی در شهر کتاب مرکزی تهران رونمایی شد.

در این مراسم گروه زیادی از علاقمندان به ادبیات کودک، نویسندگان و مترجمان کودک و نوجوان و مادر و پدرها و فرزندانشان حضور داشتند. مراسم با قرائت بیانیه هیئت لاک‌پشت پرنده آغاز شد که با این جملات شروع می‌شد: «پس از ماه‌ها دوری به دلیل شرایطی که همه از آن آگاهیم، برای رونمایی فهرست‌های یک‌ساله‌ی لاک‌پشت پرنده گردهم آمده‌ایم. گروه داوری لاک‌پشت پرنده به‌رغم اندوهی که بر جان همه‌مان سنگینی می‌کرد، هیچوقت جلسات داوری را متوقف نکرد و اکنون حاصل آن را ارائه می‌کنیم.»

از نکات دیگری که در بیانیه داوران اشاره شده بود مساله ترجمه‌های متعدد از کتاب‌های پرفروش بود که باعث ایجاد مشکل بخصوص برای ناشران کوچک و متوسط می‌شود.

ماجرای ترجمه‌های متعدد از یک کتاب را کسی نیست که اهل کتاب باشد و با آن برخورد نکرده باشد. ما حتی در جایگاه خواننده وقتی می‌خواهیم کتابی را بخوانیم از تعدد ترجمه‌ها دچار سردرگمی می‌شویم. بخش ناراحت‌کننده و غیرحرفه‌ای این ماجرا اینجاست که به محض آنکه کتابی در بازار نشر مورد توجه قرار می‌گیرد یا استقبال آن پیش‌بینی می‌شود، ناشران متعددی شروع به ترجمه و انتشار آن می‌کنند. ترجمه‌هایی که هیچ ویژگی متمایزی هم از یکدیگر ندارند.

پس از قرائت بیانیه توسط محمود برآبادی، رویا میرغیاثی با دعوت از نویسندگان و مترجمان راه یافته به فهرست به گفتگو با آنها پرداخت. پدیدآورندگان ضمن معرفی کتاب تألیفی یا ترجمه‌ای خود به پرسش‌های حاضران هم پاسخ می‌گفتند. بخش‌هایی از مراسم هم توسط خود بچه‌ها و با پرسش‌های آنان برگزار شد. همچنین به صورت همزمان در طبقه پایین، برنامه کتابخوانی برای بچه‌ها اجرا می‌شد.

مترجمان حاضر در مراسم از دلایل انتخاب کتابی که ترجمه کرده بودند گفتند و نویسندگان از ماجراها و حواشی‌های اثرشان حرف زدند و در نهایت مراسم با گرفتن عکس یادبود دسته‌جمعی به پایان رسید.

اسامی تعدادی از کتاب‌های برگزیده فهرست‌های این مراسم عبارت است از:

اخترفیزیک: کتابی جمع‌وجور برای بچه‌های عجول (نیل دگراس تایسون)- ادریس و مترسک‌های تاری‌کلا (فاطمه سرمشقی)- زمانی برای معجزه (آن لوق بوندو)- موسیقی استخوان (دیوید آلموند)- بابای با کلاه بابای بی کلاه (حسن اسماعیلی طاهری)- پیش از این‌ها باید باشد! (شینسوکه یوشی تکه)- مادرم زاغچه (فرزانه رحمانی)- آماده باش هلولا! (سحر حدیقه)

برای آشنایی بیشتر با لاک‌پشت پرنده و دیدن فهرست اسامی کتاب‌های منتخب می‌توانید به سایت lakposhtparandeh.ir سر بزنید.

اسامی داوران این دوره عبارت بود از: حمید اباذری- محمود برآبادی- شکوه حاجی‌نصرالله- شیوا حریری- شادی خوشکار- علی‌اصغر سیدآبادی- نیکو کریمی- گیتی صفرزاده- گیسو فغفوری- نلی محجوب- مریم محمدخانی- فرمهر منجزی- فرناز میرحسینی- رویا میرغیاثی

بچه‌ها حق دارند لاکپشت پرنده داشته باشند!