سفید ناب
روایت زندگی هنری پرویز فنی زاده – مستند سفید ناب، کار مشترکی است که با اهتمام بنده به همراه خانم فرناز تبریزی تولید شده است. سفید ناب، بیشتر بر روی ساختار و فرم بازیگری جناب پرویز فنی زاده در زمانه ی خودش متمرکز است.
سفید ناب
روایت زندگی هنری پرویز فنی زاده
پوریا نوری
مستند سفید ناب، کار مشترکی است که با اهتمام بنده به همراه خانم فرناز تبریزی تولید شده است. سفید ناب، بیشتر بر روی ساختار و فرم بازیگری جناب پرویز فنی زاده در زمانه ی خودش متمرکز است.
در این فیلم از تصاویر آرشیوی دسته اولی استفاده شد که در اختیار خانم تبریزی بود. شامل تشییع جنازه مرحوم فنی زاده که برای اولین بار دیده شد و همچنین مصاحبه با بزرگان سینما همچون ناصر تقوایی و بهرام بیضایی. علاوه بر این مجموعه آرشیوی، ما به سراغ منتقدان، نویسندگان و فیلمسازان قدیمی و نسل های جدیدتر و همچنین هایده غیوری همسر ایشان رفتیم تا بتوانیم از لابه لای گفت و گوها با اشاره به بعضی فیلم های فنی زاده، تصویر روشنی از دوران حرفه ای و زیست این بازیگر تکرار نشدنی سینما ارائه کنیم.
| دیکته و زاویه‌ی پرویز فنی‌زاده |
یادداشتی از فاضل ترکمن
مستند پرتره‌ی سفید ناب یک مقدمه‌ی موجز و مؤثر برای معرفی پدیده‌ی شگفت‌انگیز بازیگری در سینمای ایران یعنی پرویز فنی زاده است: «کسی که مثل هیچ‌کس نیست…».
هنرمندی که در اوایل دهه‌ی چهارم زندگی‌اش از دنیا رفت، اما در همین مدت کوتاه، کارنامه‌ای درخشان از همکاری با مهم‌ترین سینماگران ایرانی را ثبت کرد. نگاهی گذرا به فیلم‌هایش نشان از دانش‌وبینش به‌اندازه‌‌ی فنی زاده و اِشرافِ او بر حوزه‌های مختلف ادبیات، سینما و تئاتر دارد.
سفیدِناب با تصاویری بکر از تشییع پیکر فنی‌زاده آغاز می‌شود و در پایان با لحظاتی از تیتراژ ابتدایی فیلمِ سیاه‌وسفید شام آخر (ساخته‌ی شهیار قنبری) پیوند می‌خورد که آمیخته با مرگ است. عنوان فیلم پیش‌تر و بیشتر از آن‌چه ابهام داشته باشد، ایهام دارد و تفسیر آن به تماشاگر واگذار می‌شود. اولین مستند درباره‌ی بازیگر و انسانی ناب و کمیاب که زندگی و کارش به دوگانه‌ی مجزای سفید‌وسیاه نزدیک‌تر از خاکستری است.
من این شروع بدون تعارف، برهنه و تکان‌دهنده‌ی سفید ناب را دوست دارم. خاصه از این جهت که اتفاقاً برخلاف همین آغاز سیاه‌پوش و سوگوار، در ادامه قرار نیست پرتره‌ای صرف از مرگ یا دلایل مرگ بازیگر داشته باشیم و سازندگان اثر فرناز تبریزی و پوریا نوری ضمن رعایت فاصله و تنها با نشانه‌گذاری‌‌های کنایی (از جمله در انتخاب نام فیلم)، از پرداخت مستقیم به اعتیاد فنی‌زاده پرهیز می‌کنند و تلاش دارند تا تمرکز اصلی خود را برای ارائه‌ی شناختی بدون اطناب و گزافه‌گویی از زندگی و کار بازیگرِ نقشِ مش قاسم خرج کنند.
نگاه سازندگان اگرچه آمیخته با حسرت و اندوه، اما به‌طور‌کلی در بزرگداشت پرویز فنی‌زاده است و به‌همین‌خاطر قرار نیست به نقاط تاریک زندگی شخصی بازیگر پرداخت شود. کمیت و کیفیت روشنایی در نبوغ فنی‌زاده و وجوه مثبت اخلاقی او از نگاه دوستان و همکارانش نباید به‌‌معنای سانسور تلقی شود. به‌خصوص که برهنگی مرگ تا سرحد نمایش کفن هنرمند از‌دست‌رفته، به‌نوعی نمایش حقیقت جوان‌مرگی فنی‌زاده است.
به‌جای آن‌که روایت‌هایی یک‌طرفه با نگاه جرم‌شناسی به اعتیاد او داشته باشیم! سفید ناب عواقبِ انتخابِ شخصی پرتره‌ای را که روایت می‌کند، به صاحب پرتره می‌سپارد. فصل‌بندی‌‌های متناسب با مضمون و مدیریت زمان در فیلم‌برداری و تدوین نمی‌گذارد تا فیلم مغلوب نام‌های بزرگی بشود که با آن‌ها گفت‌وگو دارد. با یک پایان‌بندی تأثیرگذار از صحبت‌های هایده غیوری (همسر فنی‌زاده) و آن بک‌گراند از دنیا فنی زاده و…
