پست جنوب

کتاب پست جنوب (Courrier Sud) نخستین اثر منتشر‌شده از آنتوان دوسنت‌ اگزوپری، خالق شازده‌کوچولو است که اولین‌بار در سال ۱۹۲۹ به چاپ رسید. پرواز و ماجراجویی از مضامین اصلی این کتاب و دیگر آثار اگزوپری بشمار می‌رود.

اگزوپری در اولین اثر منتشر‌شده‌اش، به سراغ زندگی ژاک برنیس،‌خلبان شرکت پست هوایی فرانسه می‌رود: مردی جوان که قبل از هرچیز یک خلبان است و زندگی‌اش در ابرها رنگ می‌گیرد. اگزوپری در دل ماجرا، از رابطه‌ی عاشقانه‌ی ژاک و ژنوییو، زنی متأهل و دو سال بزرگتر از ژاک پرده بر می‌دارد.

پست جنوب از سه فصل تشکیل شده است. در فصل اول و آخر، دوست و همکار بی‌نام و نشان ژاک، با بازگوکردن خاطرات و سفرهای همکارش، خواننده را با این شخصیت آشنا می‌کند. خواننده در ابتدا با خواندن چند صفحه از این کتاب درمی‌یابد که نویسنده از طریق معرفی‌کردن ژاک برنیس در صدد است تا تجربیات و احساسات خود را ثبت کند و آنچه را که از بالا دیده است به تفصیل شرح دهد. در این فصل نویسنده با هنرمندی، تصاویری واقعی از طبیعت خلق می‌کند. کوه، صحرا، دریا و طبیعت، عناصر تکرارشونده‌ همه‌ی آثار اگزوپری، در پست جنوب نیز حضور دارند.

در فصل دوم، حضور راوی در داستان کمرنگ‌تر می‌شود. نویسنده با فلاش‌بک، داستان را از زبان خود ژاک روایت می‌کند. در این فصل از توصیفات فصل اول و آخر خبری نیست و خواننده بیشتر با عمق احساسات و اخلاقیات ژاک آشنا می‌شود. این فصل به آشنایی ژاک و معشوقه‌اش ژنوییو در نوجوانی می‌پردازد: ژنوییو زنی عاشق و احساساتی‌ست که باوجود گفتارش، نمی‌تواند ماجراجویی و سفرهای ژاک را تحمل کند. در این فصل نیز عناصر اتوبیوگرافیک با رنگ‌وبویی فلسفی و شاعرانه به چشم می‌آید و زندگی شخصی اگزوپری را یادآور می‌شود: شغل خطرناک و طاقت‌فرسای این نویسنده، زندگی آرامی را که نامزدش در سر می‌پروراند را دشوار می‌کند و به همین دلیل اگزوپری و نامزدش به مشکل می‌خورند.

پرواز و دیدن دنیا از زاویه‌ای دیگر از عناصر مهم آثار اگزوپری بشمار می‌رود. این نویسنده در کتاب باد، شن و ستارگان می‌نویسد:‌«هواپیما به ما کمک کرد تا چهره‌ی واقعی زمین را کشف کنیم. برای قرن‌ها جاده‌ها ما را فریب داده بودند.» در واقع می‌توان گفت اگزوپری از این عناصر برای ثبت عقایدش در مورد مرگ و زندگی استفاده کرده است. همچنین مضمون اصلی این اثر به بقیه‌ی آثار اگزوپری شباهت زیادی دارد:‌ هواپیمای یک خلبان با نقص فنی مواجه می‌شود و در این بین، شخصی دیگر که در اکثر مواقع راوی داستان است، مشتاقانه در انتظار فرجام خلبان است.

اگرچه آنتوان دوسنت اگزوپری عمده‌ی شهرت و محبوببیتش در سطح بین‌المللی را مدیون شازده‌کوچولو، اثری کلاسیک در ژانر کودک و نوجوان است؛ با این وجود در زمانه‌ی خودش او را با داستان‌های انعکاسی‌اش در روزهای اولیه‌ی هوانوردی می‌شناختند. با این‌که امروز به دلیل همه‌گیر شدن پرواز، این آثار خوانندگان زیادی ندارد، هنوز هم سبک بارز او قابل تأمل است.

در پست جنوب غلبه بر رنج و ارتباط‌یافتن در دنیای منزوی از مضامین اصلی‌اند که اگزوپری در شازده‌کوچولو آن‌ها را به بلوغ می‌رساند. از این‌رو می‌توان پست جنوب را مقدمه‌ای بر شازده‌کوچولو در نظر گرفت.

در سال ۱۹۳۷ پییر بیلون، نویسنده و کارگردان فرانسوی، اثری سینمایی با همین نام تولید کرد.

آنتوان دوسنت اگزوپری در ژوئن ۱۹۰۰ در یک خانواده‌ ثروتمند در لیون به دنیا آمد. در دوران تحصیلش در سوئیس با نوشتن اشعار و داستان‌هایی استعداد خود را به اطرافیان نشان می‌داد و تشویق می‌شد. از همان موقع علاقه‌ی بسیار زیادی به کار در نیروی دریایی داشت؛ اما گذراندن خدمت سربازی در نیروی هوایی باعث شد تا به هوانوردی علاقه‌مند شود و در مدت کوتاهی مکانیک و خلبانی بیاموزد و چند نشان افتخار از ارتش دریافت کند. در آگوست ۱۹۴۰ بعد از اشغال فرانسه توسط آلمان، به آمریکا تبعید شد و چهار سال بعد از آن به نیروهای فرانسوی آزاد در جنوب دریای مدیترانه پیوست و حین یکی از مأموریت‌هایش در دریا ناپدید شد. برخلاف باور عموم، ارتش آلمان نقشی در کشته‌شدن اگزوپری نداشت و نقص فنی عامل سقوط وی بود.

به گفته‌ی خودش، سفرهایش به آمریکای جنوبی و سنگال، در جنگ جهانی دوم، الهام‌بخش نوشتن این رمان شد و پست جنوب را حین دوران مأموریتش در قبایل صحرانشین در جنوب مراکش نوشت. آنتوان در اوایل زندگی کاری خود به عنوان یک نویسنده توانست نظر منتقدان را به خود جلب کند؛ اگرچه چندین هوانورد دیگر همچون چارلز لیدنبرگ تلاش کرده ‌بودند تا احساسات و بازتاب‌های خود را از پرواز ثبت کنند، اما گویی تنها اگزوپری مهارت لازم برای تولید این آثار را داشت.

با نام پست جنوب دو ترجمه از این اثر منتشر شده است: ترجمه‌ی ‌‌مهدی قریشی از نشر پشتیبان و ترجمه‌ی قدیمی‌تر کاظم‌السادات اشکوری و بهروز دهزاد از نشر بزرگمهر. هر دو ترجمه با ایرادات زیادی مواجهه‌اند. پیچیده‌نویسی و به‌خوبی انتقال ندادن حس‌وحال متن اصلی به ترجمه، باعث شده است تا پست جنوب به اثری سخت‌خوان تبدیل شود. علاوه‌بر این به نظر می‌رسد که در فصل دوم، بخش‌‌های زیادی از متن از زیر تیغ سانسور رد شده‌ است و همین موضوع به متن آسیب زیادی زده‌ است. با‌این‌حال ترجمه‌ی نشر بزرگمهر به مراتب از کیفیت بهتری برخوردار است.
اما ترجمه دیگری از این اثر با نام پیک جنوب توسط پرویز شهدی در سال‌های اخیر به چاپ رسیده.

بخشی از کتاب

از آن بالا، زمین برهنه و مرده به نظر می‌رسید. هواپیما پایین می‌آید: زمین لباس می‌پوشد. بیشه‌ها دوباره به اینجا و آنجا سرک می‌کشند. زمین نفس می‌کشد و کوهستانی که بر فراز آن رد می‌شود، انگار مثل سینه‌ی غول خفته، زیر پای او باد می‌کند و بالا می‌آید.

نویسنده معرفی: نسترن صبری