معرفی کتاب «فرندز، دوستان و عاشقان»

کتاب فرندز، دوستان و عاشقان نوشته­ی متیو پری بازیگر مشهور کانادایی‌­آمریکایی سریالِ  فرندز است با ترجمه­ی کیمیا فضایی که در سال 1402 از سوی نشر میلکان در سیصدوسه صفحه چاپ و منتشر شد. این کتاب، زندگی­نامه­ای­ دردناک و در‌عین­حال عبرت­آموز از زندگی پرفرازونشیب متیو پری است. متیو پری یک سال پس از نوشتن این کتاب، با همان چیزی که آن را آن چیز وحشتناک بزرگ می­نامید، از دنیا رفت.

درباره­‌ی کتاب فرندز، دوستان و عاشقان

متیو پری از پدر و مادری بسیار جوان و بی­تجربه متولد شد. او فرزند عشق بود، عشقی آنی و زودگذر. پدر و مادرش چند ماه بعد از به­دنیا آمدن او از هم جدا شدند و به راه خود رفتند. مادر متیو با نوزاد خود به کانادا نزد والدینش برگشت. متیو از آن دسته نوزادانی بود که مادرزادی دچار کولیک هستند و برای آرام کردنش به‌تشخیص و تجویز پزشک داروی فنوباربیتول به وی داده می­شود. مغز و بدن متیو از همان نوزادی به این­گونه داروها اعتیاد پیدا می­کند و تا زمان مرگش او را لحظه­ای رها نمی­کنند.

متیو به­ شدت کودک حساس، وابسته و محتاج به توجهی بود و از آن­جایی­که پدرش او و مادرش را رها کرده بود، فقط می­توانست به توجه و محبت مادرش دل­خوش باشد، ولی به‌گمان خودش آن هم از او دریغ شده بود. مادرش پرمشغله بود و شمع پرنور هر محفلی. متیوی کوچک در زیر سایه­ی مادر خود حس گم‌شدگی، ناکافی بودن و طردشدگی می‌کرد که تا آخر عمر همراه همیشگی­اش بود.

حس خا­نمان­براندازی که همچون موریانه در سرش لانه کرده بود و مغزش را خستگی‌ناپذیر و بی­وقفه می­خورد. مصرف فنوباربیتول از نوزادی و حس رهاشدگی و ناکافی بودن دست‌به‌دست هم می­دهند و زندگی این انسان و بازیگر مستعد را در عمر پنجاه‌وچندساله­اش دستخوش چالش و مبارزه­ای طاقت­فرسا میان مرگ و زندگی می­کنند.

ساختار و ژانر کتاب

کتاب فرندز، دوستان و عاشقان خاطرات و برش‌هایی از زندگی متیو پری بازیگر نقش چندلر بینگ در سریال تلویزیونی فرندز است. او ده­ سال از عمر نسبتاً کوتاهش را صرف بازی در این سریال کرد. سریالی که او را به اوج شهرت و ثروت رساند ولی مایه­ی سعادت و سلامتی­اش نشد. موضوع کتاب، برخلاف نامش، دربارۀ سریال فرندز و همْ­بازیگرهایش در این سریال نیست. البته در بخش­هایی به سریال و همکارانش اشاره شده است. داستان کتاب، زندگی پرنوسان متیو پری است؛ از نوزادی تا اندکی پیش از مرگش.

کتاب یازده فصل دارد که هر فصل به­جز فصل یازده یک میان­پرده دارد؛ مانند آثار سینمایی و تئاتر. متیو پری خاطرات زندگی­اش را در یک خط و به­صورت منظم و پشت­سرهم روایت نمی­کند. او از هر دری با مخاطبش سخن می­گوید؛ آن هم به­شیوه­ی بامزه و چندلر بینگ­گونه­ی خود. حتی حین روایت کردن اوج دردها و رنج‌هایش نیز مخاطب را طنازانه به خنده وامی­دارد، مخاطبی که هاج­وواج مانده است از این همه بلایی که او آگاهانه بر سر خود آورده است.

متیو پری همه­ چیز دارد: ثروت، شهرت و موقعیتی که بسیاری حسرت آن را می­خورند. پس مشکل چیست و چرا طوری رفتار و زندگی می­کند که گویی با خود سر جنگ دارد؟ دشمن اصلی او ذهنش است که مدام او را وسوسه و از مسیر درست منحرف می­کند. آسیبی که به ذهن و شخصیت او وارد شده، در دوران کودکی ریشه دارد. و او هرگز نمی­تواند خود را از آن آسیب برهاند.

آیا تمام مشکلات او ناشی از جدایی پدر و مادرش است که در حساس­ترین زمان برای او اتفاق افتاد؛ دوران کودکی که شخصیت و هویت انسان شکل می­گیرد؟ یا ناشی از اثرات جانبی داروی فنوباربیتول است که در نوزادی برای ساکت کردن و گریه نکردنش به او خورانده می­شد و ذهن و مغز او را تا این ­حد با مخدرها عجین ساخت؟ هرکدام که باشد فرقی نمی­کند.

با استناد به گفته‌های خود متیو پری در این کتاب می­توان پی برد که هر دو عامل در اضمحلال او نقش داشتند. حس ناکافی بودن و نداشتن اعتماد‌به­نفس به­قدری در ذهن و روانش ریشه دوانده بود که حتی در زندگی عاشقانه‌اش هم که بسیار متعدد و فراوان بود، دچار مشکل می­شد و خود را برای طرف مقابلش شایسته و کافی نمی‌دانست.

متیو پری در این کتاب سرگذشت خود را از اعتیاد به انواع قرص­ها، مخدرها، الکل و سیگار روایت می­کند و مبارزه­ی دائمی­ او برای ترک­ کردن آن­ها و پاک ­ماندن و البته شکست­ها و تسلیم­شدن­هایش در این راه سخت و پر از بن­بست و از همه مهم­تر تا پای مرگ رفتن­هایش، آن هم چند بار.

اگر او با نوشتن این کتاب و بازگو کردن رنج­هایی که متحمل شده می­خواسته به کسا­نی که مانند خودش با اعتیاد دست­وپنجه نرم می­کنند هشدار دهد، بدون شک به­خوبی توانسته از عهدۀ این کار برآید. البته برای آن‌هایی که به­راستی در این راه راسخ و عبرت­آموزند. 

متیو پری را بیشتر بشناسیم

متیو پری در نوزدهم آگوست 1969 (۱۳۴۸ خورشیدی) در ویلیامزتون ماساچوست متولد شد. او تا پانزده‌سالگی در کانادا و در شهر اتاوا با مادرش زندگی می­کرد. مادرش منشی مطبوعاتی نخست­وزیر سابق کانادا پییر ترودو پدر نخست­وزیر فعلی کانادا جاستین ترودو بود. متیو پری با جاستین ترودو همْ­مدرسه­ای بودند و حتی یک ­بار او را زده بود.

پیکر بی‌جان متیو پری را بیست‌و هشتم اکتبر2023 در جکوزی سوئیتش پیدا کردند؛ یک سال بعد از نوشتن این کتاب و زمانی که سرانجام نور امید در دلش شروع به تابیدن کرده بود و بیشتر از هر زمان دیگری دلش خانواده و یک زندگی عادی همچون انسان­های معمولی می­خواست.

متیو پری چهار بار نامزد دریافت جایزۀ امی و دو بار برندۀ این جایزه شد. وی در سال ۲۰۰۶ برای داستان ران کلارک جایزۀ گلدن‌کلوب را برد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می­کنم؟

خواندن این کتاب مطمئناً برای کسانی که  به زندگی و سرگذشت سلبریتی­ها علاقه­مند هستند، بسیار جالب توجه خواهد بود. همین­طور آن دسته از افراد که مبتلا و گرفتار اعتیاد هستند. دوستداران کتاب‌های سرگذشت­نامه و زندگی­نامه­ نیز از مطالعۀ این کتاب لذت خواهند برد. و سرانجام، طرفداران پروپاقرص سریال‌ فرندز و نقش چندلر بینگ.

بخشی از کتاب

وسعت اقیانوس از همه­چیز بیشتر آرامم می­کند؛ وسعتش و قدرتش. آن­قدر بزرگ است که می­توان تا ابد در آن گم شد؛ آن­قدر قوی هست که کشتی­های بزرگ نفتی را نگه دارد. در مقایسه با پهنایش ما هیچی نیستیم. راستی آیا تابه­حال لب ساحل ایستاده­اید و سعی کرده­اید جلوی موجی را بگیرید؟ هر کاری کنید، موج کار خودش را می­کند؛ هرچقدر هم تلاش کنید، اقیانوس یادمان می­آورد که ما در مقایسه با خودش هیچ قدرتی نداریم.

تماشای اقیانوس باعث می­شود اکثر روزها نه ­تنها پر از حس دلتنگی شوم، بلکه حس آرامش و قدردانی کنم و درک عمیق­تری از چیزهایی که تجربه کردم و جایی که الان هستم، بیایم.

زندگینامه

نویسنده معرفی: مهناز بیگدلو