شناسنامه 1600 روزنامهنگار و کارگزار مطبوعاتی
نویسنده: سیدفرید قاسمی
ناشر: کمیسیون ملی یونسکو-ایران
نوبت چاپ: ۱
سال چاپ: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۷۰۴
شابک: ۹۷۸۶۰۰۶۹۲۳۶۸۰
از ۱۸ بهمنماه سال ۱۲۲۹ که اولین شماره روزنامه در ایران با نام روزنامچه اخباردارالخلافه طهران منتشر و فردایش وقایع اتفاقیه شد تا امروز که کلاب هاوس و اسپیس توئیتر و … دوباره به صدا خوشامد گفتهاند، روزنامهها فرصتی بودند تا اخبار را در اختیار دیگران قرار دهند.
بعضی آدمها نامشان با روزنامهنگاری و تاریخ آن گره خورده است. اگر بخواهیم درباره تاریخ روزنامهنگاری بدانیم از هر راهی که برویم به نام «سیدفرید قاسمی» میرسیم. حالا دیگر 205 سال از چاپ نخستين كتاب فارسی در ايران و 115 سال از انتشار نخستین کتاب درباره روزنامهنگاری میگذرد.
میتوان قانون مطبوعات سال 1326ق/ 1286ش را كه به خط عمادالكتاب در مطبعة ميرزا علیاصغر در تهران چاپ سنگي شد، اولین كتاب پژوهشی روزنامهنگاری به حساب آورد. هرچند از حيث كمّی، عدد كتابهای مستقل روزنامهنگاری ـ نه بخشی از يك كتاب ـ تا پايان دهه 1360 به يكصد عنوان میرسد و از سال 1370 سير صعودی آغاز میشود.
اگر بخواهیم بدانیم در این مدت یعنی از سال 1229 تاکنون چه کسانی در عرصه روزنامهنگاری آمدند و رفتند و چه کارهایی کردند و چه از خود به یادگار گذاشتهاند، کتاب شناسنامه ۱۶۰۰ روزنامه نگار و کارگزار مطبوعاتی با پژوهش و نگارش سیدفرید قاسمی میتواند بسیار مفید باشد. البته انتظار نداریم که در 704 صفحه بتوان واقعاً همه اهالی روزنامهنگاری را در خود جا داد، آن هم در حالی که فقط انجمن روزنامهنگاران ایران 5 هزار عضو داشت وقتی که در سال 88 تعطیل شد.
قاسمی چکیده زندگینامه ۱۶۰۰ روزنامه نگار و کارگزار مطبوعاتی: مؤسس، حامی، ناشر، مدیر (مسؤول، اجرایی، داخلی، و…) سردبیر، ویراستار، دبیر تحریریه و سرویس/ گروه، پژوهشگر/ نشریه پژوه، حروفچین، مصحح/ نمونه خوان، طراح، صفحه آرا، نقاش، کاریکاتوریست، حروف آفرین، عکاس، ناظر چاپ، لیتوگراف، چاپکار، صحاف، پخشگر/ موزع، روزنامه فروش، و… تا مدیرهای سازمانهای ناظر و مرتبط، حتی سانسورچیها و به طور کلی افرادی که به هر شکل، فراتر از جهان روزنامهنگاری با پهنه مطبوعات ایران مرتبط بوده اند را در این مجموعه در طی 20 سال جمع آوری کرده است. به قول خودش هرچه میگذشت به تعداد رفتگان اضافه میشد.
این اثر با تشویق یونس شکرخواه و همراهی حجت الله ایوبی توسط انتشارات کمیسیون ملی یونسکو منتشر شده. قاسمی پیشتر کمک کرده بود تا فرهنگنامه مطبوعات زنان به عنوان نخستین شماره از مجموعه مصور فرهنگنامه مطبوعات فارسی با تحقیق علیرضا ملکزاد از سوی نشر افق مَلِک منتشر شود. درواقع بسیاری از کتابها و نوشتهها درباره روزنامهنگاران و روزنامهنگاری با نظارت یا توسط او تهیه و منتشر میشود.