کتاب‌های زیادی درباره برهه‌های خاص یا مقاطع مختلف تاریخ ایران نگاشته شده است اما شاید چند ویژگی سبب تفاوت کتاب تاریخ ایران با دیگر کتاب‌های مشابه خود شده باشد از جمله این که مولفانش کوشیده‌اند نه فقط تاریخ ایران عصر جدید، بلکه تا حد امکان کل تاریخ ایران را بازگو کنند.

دوم این که متخصصان هر دوره سعی کرده‌اند در حوزه مطالعاتشان اطلاعاتی قابل فهم را در اختیار علاقمندان قرار دهند. مولفانش کوشیده‌اند چکیده تاریخ و فرهنگی که فلات ایران از دوران پارینه سنگی تا ظهور شاهنشاهی هخامنشی رخ داده تا رویدادهایی که ایران پس از انقلاب تا سال 1388 طی کرده است را بازگویند.

کتاب در برگیرنده 16 مقاله از نویسندگان ایرانی و خارجی است و نام‌های بزرگی همچون منصوره اتحادیه، کامران آقایی، کامیار عبدی و … در آن به چشم می‌خورد.

این کتاب طی چهارسال تهیه و تدوین شده است و تورج دریایی بر آن مقدمه‌ای نوشته و البته این اثر به واسطه دربرگیری‌اش حاصل زحمات افراد زیادی در گوشه و کنار جهان از موزه هنر لس آنجلس تا مدیر انتشارات دانشگاه آکسفورد است و افرادی نظیر علیرضا شاپور شهبازی نیز قبل از انتشار کتاب در سال 2014 در گذشته است. هرچند ترجمه این کتاب 4 سال بعد در ایران منتشر شد.

کتاب ابعاد و جزییات زیادی را درباره تاریخ ایران از ابتدای شکل‌گیری تا رسیدن به انقلاب ایران و روزگاری که در آن زندگی می‌کنیم ، بیان کرده است و خواندن آنچه در این مسیر چند هزار ساله رخ داده در کنار هم نوعی غرور و امید را به دنبال دارد. آن‌چه که در ایران در طول حضور مغول‌ها رخ داده و یا آن‌چه که پس از حمله افغان‌ها بر سر مردم و ایران آمده حاوی نکته‌های ارزنده‌ای است.

بخش ایران پس از انقلاب که سال‌های 1357 تا 1388 را در بر گرفته نوشته مازیار بهروز است و افشین متین عسگری درباره عصر پهلوی و مدرنیزه شدن ایران در بستر جهانی نوشته‌اند. در این کتاب زمین‌گیر شدن رژیم سلطنتی در مواجهه با انقلاب را نتیجه سردرگمی شاه، از دست دادن اراده و ناتوانی در درک واقعیت نهضت انقلابی در کنار بیماری شاه و ابتلایش به سرطان دانسته‌اند.
در کتاب همچنین روند بی‌تفاوتی دولت‌هایی نظیر شوروی و آمریکا به شاه نیز بررسی شده و دلایلی برای آن برشمرده شده. در این فصل سال‌های پس از انقلاب  تا 1388 به 5 دوره متفاوت تقسیم شده است.

درباره نویسنده

تورج دریایی را به عنوان ایران‌شناس و تاریخدان که در دانشگاه کالیفرنیای لس‌آنجلس تحصیل کرده و در آنجا فعالیت دارد، می‌شناسیم. او کتاب تاریخ ایران را هم ویراسته کرده و هم مقاله دوره شاهنشاهی ساسانی را تالیف کرده است.

دریایی متولد 29 تیر 1346 است و تحصیلاتش را در ایران و یونان گذرانده است و بر این باور است ما کشوری با پشتوانه تاریخی هستیم که با دیگر کشورهای جدیدالحضور منطقه متفاوتیم. او تاملاتی درباره تاریخ اجتماعی ایران و همچنین روابط بین‌الملل ایران و جهان در طول تاریخ داشته است. شاهنشاهی ساسانی، شهرستان‌های ایران‌شهر و غروب یک امپراطوری از دیگر آثار اوست که توانسته تحسین جامعه جهانی و دانشگاهی را به دنبال داشته باشد.

بخش‌هایی از کتاب تاریخ ایران 

* انقلاب اسلامی ایران برای همه آنانی که در آن شرکت داشتند، چه در داخل چه در خارج، نوعی غافلگیری بود. رژِیم سلطنتی محمدرضا شاه پهلوی در نتیجه تظاهرات خیابانی که طی آخرین ماه‌های سال 1357 گسترش یافته و باعث اعتصابات سراسری و برخوردهای مسلحانه شده بود در کمتر از یک سال سقوط کرد. آیت‌اله خمینی رهبر بلامنازع مخالفان به حساب می‌آمد. این ائتلاف در نوع خود منحصر به فرد بود چرا که احتمالا به استثنای سطوح فوقانی بورژوازی ایران، تقریبا تمام طبقات اجتماعی و نیروهای سیاسی از جمله اسلام‌گرایان را در بر می‌گرفت.

*پس از شهریور 1357، با بحرانی‌تر شدن اوضاع، شاه سیگنال‌های متناقضی از آمریکائیان دریافت کرد. مشکل وقتی تشدید شد که سفیر ایالات متحده در تهران احترام و اعتبارش را میان سیاست‌گذاران ارشد واشنگتن از دست داد. همین امر تصویر منطقی به شاه را غیرممکن کرد.