وظیفه ادبیات مجموعه 24 مقاله از 20 نویسنده مطرح جهان است که به کوشش ابوالحسن نجفی مترجم نام آشنای ایرانی ترجمه و گردآوری شده است.

نجفی این مقالات را در چهاربخش دسته‌بندی کرده است. بخش اول شامل سخنرانی‌هایی است که گروهی از نویسندگان شرق و غرب در مجمعی به دعوت اتحادیه نویسندگان شوروی در سال 1963 در لنینگراد ایراد کردند . دومین بخش سخنرانی‌های انجمنی است که به دنبال این نشست سال بعد در پاریس تشکیل شد و نویسندگان معروف فرانسوی با عنوان ادبیات چه می‌تواند بکند؟ صحبت کردند.

بخش سوم با موضوع ادبیات و سیاست سخنرانی‌های گروه دیگری از نویسندگان در مجمعی دیگر در همان زمان در فنلاند است و مقالاتی که در رد یا تایید آن سخنان نوشته شده. و آخرین بخش با عنوان افزوده‌ها شامل چندین مقاله با همین موضوعات مطرح شده در کتاب است که نجفی از میان نشریات و کتاب‌های دیگر انتخاب کرده.

در میان نوشته‌ها اسامی نویسندگان معروفی چون ژان پل سارتر، آلبر کامو، رولان بارت، سیمون دوبوار، آلن رب گریه و بسیاری دیگر به چشم می‌خورد.

نجفی در ابتدای کتاب توضیح جامعی درباره مجامع ذکر شده، اهمیت مباحث مطرح شده و گفت‌وگوها و ماجراهای پیش آمده پس از آن ذکر کرده است.

کتاب ضمن این‌که تصویر روشنی از تفاوت دیدگاه‌های نویسندگان در شرق و غرب و دغدغه‌ها و مسائل‌شان ارائه می‌دهد، درمجموع به مبحث مهمی می‌پردازد که درباره اهمیت ادبیات و جایگاه آن سخن می‌گوید. درعین‌حال کتاب فرصتی برای آشنایی با نظرات و نگاه نویسندگان مهم قرن گذشته درباره ادبیات است.

درباره مترجم

ابوالحسن نجفی از مترجمان پیشکسوت ایرانی، زبانشناس، ویراستار و زاده سال 1308 در نجف بود. دوران مدرسه را در اصفهان گذراند و در دانشگاه تهران رشته زبان فرانسه خواند. از پایه‌گذاران انتشارات نیل بود و از اعضای جمع جنگ اصفهان.

تدریس، عضویت در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فعالیت در انتشارات فرانکلین، مرکز نشر دانشگاهی، دانشنامه جهان اسلام و ترجمه و تألیف ده‌ها کتاب تنها برخی از فعالیت‌های اوست. از معروفترین آثار تألیفی او کتاب غلط ننویسیم است که به دشواری‌های نوشتن در زبان فارسی پرداخته.

برخی از معروفترین ترجمه‌های او عبارتند از: شیطان و خدا (ژان پل سارتر)، کالیگولا (آلبر کامو)، شازده کوچولو (اگزوپری)، ضدخاطرات (آندره مالرو، ترجمه همراه با رضا سیدحسینی) و خانواده تیبو (مارتن دوگار).

نجفی در سال 1394 درگذشت و در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا به خاک سپرده شده است.

بخش‌هایی از کتاب وظیفه ادبیات

*ما داستان‌سرایان و نمایشنامه‌نویسان و سینماگران بینوا اگر جرئت کرده بگوییم که توجه ما نخست به خود ادبیات است و صورت داستان‌ها و نمایشنامه‌ها و فیلم‌ها برای ما بسیار مهمتر از قصه‌های نهفته در آنهاست _حتی اگر ضد فاشیسم باشند_ و ما به هنگام آفرینش نمی‌دانیم که این صورت‌ها بر چه دلالت می‌کنند و به طریق اولی به چه کار می‌آیند، آن گاه فوراً، خواه در ادینبور یا در لنینگراد، در سائوپولو یا در بارسلونا، رگبار سب و لعن مردم برسر ما فرو می‌بارد. ما را انگشت‌نما می‌کنند. حتی بر ما ظن می‌برند که بر ضد طبقه کارگر توطئه کرده‌ایم.

*هنرمندان راستین فاتحان سیاسی خوبی نخواهند بود، زیرا عاجزند _آری، من این را خوب می‌دانم_ از این‌که مرگ حریف را با سبکسری بپذیرند! آنها در جانب زندگی‌اند، نه در جانب مرگ. آنها گواه جان‌اند، نه گواه قانون. آنها به حکم سرشت و سرنوشت خود محکوم به فهم همان‌اند که با آنها دشمن است.