ابراهیم مختاری کارگردان چند فیلم مهم در تاریخچه فیلم‌سازی مستند ایران است.
نوشتن این کتاب توسط او از چند جنبه اهمیت دارد. یکی این که یک کتاب خودنگاره برای آشنایی ما با تجربه‌های یک فیلم‌ساز مستند با چند فیلم مهم است، و نمونه‌های این‌چنینی و یا کتاب‌هایی که مصاحبه کامل درباره زندگی حرفه‌ای یک فیلم‌ساز باشند، جزئی از تاریخ مستند ایران هستند، و برای تحلیل سیر زبانی و سیاست‌های کلان و اقتصاد و ابزارها و غیره در این سینما به این نمونه‌ها نیاز داریم.

دیگر این که به قول مایکل رابیگر، آشنایی با عقل و عاطفه‌ای‌ست که پشت انتخاب آن گوشه‌های برگزیده از دنیا برای نشان دادن به ما قرار دارد.
دلیل دیگر، شرایط اجتماعی-تاریخی‌ست که پا به‌پای زندگی یک فیلم‌ساز مستند در این کتاب پیش می‌آید، و مسائل کاری او در ارتباط با حوادث پیرامونی توصیف می‌شوند. غیر از این، سر زدن او به گوشه و کنار زندگی ایرانی برای یافتن موضوع و یا تحقیق یک موضوع، مشاهداتی را در بر دارد که در هیچ‌کدام از فیلم‌ها جایی ندارند اما در این کتاب به شکل جزئی از شناخت ایران در دوره‌های مختلف حس می‌شوند.

و دیگر این که این یک کتاب قصه‌گوست، قصه‌ای شیرین و شنیدنی از ناکامی و کامیابی‌های زندگی یک فیلم‌سازمستند که خودش یک مثال برای تأثیر قصه‌گویی موفق در انتقال تجربه‌هایی هرچند حرفه‌ای‌ست.

فیلم‌های ابراهیم مختاری نمایندگانی از دوره‌های حساس ایران هستند، از «نان بلوچی» در ۱۳۵۹ و «اجاره نشینی» در ۱۳۶۱، تا «زینت، یک روز بخصوص» در ۱۳۷۹. برای من آخرین فیلم روایت شده در این کتاب، زینت، مانند ماده‌ای محترقه است که منفجر می‌شود، و نیروی اجتماعی حاصل از دوره‌های پیش از خود را که در شرح ساخت فیلم‌ها خوانده‌ایم و با تجربیات خود نیز دانسته‌ایم، به شکل یک زن روستایی مصمم به کار بیرون از خانه و برداشتن برقع نشان می‌دهد.

درباره نویسنده

#ابراهیم-مختاری متولد ۱۳۲۶ در بابل و فارغ‌التحصیل مدرسه عالی تلویزیون و سینما در ایران، و لیسانس دانشگاه پاریس هشت است. از فیلم‌های مستند او می‌توان «یک سفر صیادی»، «زعفران»، «ملاخدیجه و بچه‌ها»، «مکرمه، خاطرات و رویاها» را نام برد.
تجربه‌ی دیگر مختاری در نوشتن کتاب، «در گرگ و میش راه» است. خاطرات خانم زینت دریایی که کاراکتر فیلم مستند «زینت، یک روز بخصوص» از همین فیلم‌ساز است، و به صورت مشترک توسط این فیلم‌ساز و زینت دریایی نوشته شده است.

بخشی از کتاب سال‌های بخصوص: ناکامی و کامیابی‌های مستندسازی

تا کی می‌خوای در این دریای خشک برونی؟
تا وقتی گازوییل داریم.
یادم آمد پیش از راه افتادن، ملوان‌ها سه بشکه گازوییل بار زده بودند. دریافتم آنچه در این دو روز روی داده روی پنهان صید سنتی‌ست، و آن تصاویر تبلیغاتی تلویزیونی که مدام تورهای پر از ماهی را نشان می‌داد و منِ تبلیغاتچی هم در پی آن بودم تنها یک روی صید سنتی بود… اما من غرق خواسته‌ی خود و گرفتار پیش‌فرضم بودم و آواهایی را که می‌گفتند طرح من از اساس غلط است نمی‌شنیدم، … و با سماجت روی طرحم پافشاری می‌کردم.

وقتی چشمم باز و معنای این دو روز آشکار شد طرح دیگری در ذهنم شکل گرفت که نقطه مقابل طرح پیشین بود، فیلمی از تقلای ماهیگیران در دریای بی‌ماهی. اما خواست مدیر مرکز و خواست خودم برای انتقال به تهران چه می‌شد؟

سال‌های بخصوص: ناکامی و کامیابی‌های مستندسازی