اگر در گذشته کوروش کبیر داشته‌ایم، امروز هم می‌توانیم کوروش صغیر داشته باشیم. حالا رگ ایران دوستی‌تان نزند بیرون و فکر کنید این یعنی توهین به پیشینه باستانی و خون آریایی و شخصیت کوروش هخامنشی! نه. صغیر متضاد کبیر است. یکجور وارونه‌نویسی. تضاد و وارونه‌نویسی یکی از ابزارهای طنزنویسی هستند. حالا اگر نگاهتان تنظیم شده می‌توانید بروید سراغ کتاب سنگ‌نوشته‌های کوروش صغیر.

کتاب سنگ‌نوشته‌های کوروش صغیر، داستانی برای بچه‌هاست. حدود سنی‌اش را اگر بخواهیم مشخص کنیم از ۹سال به بعد تا حتی خود ما بزرگترها. چطور می‌شود؟ چون این کتاب در عین طنز بودن، اطلاعات تاریخی درست و مفیدی درباره کوروش کبیر و دوران هخامنشی می‌دهد. پیش خودمان باشد، خیلی از ما بزرگترها هم باوجود علاقه به کوروش کبیر چیز زیادی درباره‌اش نمی‌دانیم. پس خوب است به بهانه خواندن این کتاب برای بچه‌مان، خودمان هم یواشکی اطلاعاتمان را تکمیل کنیم!

اصل داستان کتاب درباره پسر بچه‌ای به اسم کوروش است که پدرش استاد تاریخ است و شیفته کوروش کبیر. حالا پسرش با انتخاب اسم کوروش صغیر ماجراهای خود و خانواده‌اش را نوشته. این چه ربطی به تاریخ ایران باستان و کوروش دارد؟ خیلی ربط‌ها!
اول اینکه فرم نوشته کوروش صغیر، با سبک و سیاق سنگ‌نوشته‌های دوران هخامنشی است. دوم اینکه ماجراهای داستان جوری پیش می‌رود که فرصت می‌دهد اطلاعاتی از دوران هخامنشی و کوروش به دست آوریم. سوم اینکه تنظیم بخش‌های مختلف داستان، مشخص می‌کند که چه چیزی قصه است چه چیزی اطلاعات و چه بخشی برای کنجکاو کردن و جستجوی بیشتر.

اما کتاب کوروش صغیر فقط کتابی برای آشنایی با گذشته نیست. ماجراهایی که برای کوروش صغیر پیش می‌آید و خانواده‌اش با آن درگیر می‌شوند، کاملا مربوط به جهان امروزند، مثل عشق و علاقه به بازی‌های کامپیوتری یا سرک کشیدن به حساب اینترنتی پدر. با این حساب حتی اگر ماجرای ایران باستان و زندگی کوروش کبیر هم برایتان مهم نباشد، با خواندن این داستان با دنیا و طرز فکر یک کوروش صغیر در خانه خودتان یا دوستان و بستگان آشنا می‌شوید.

تلفیق الگوی نوشتاری کهن با کلمات و دنیای یک پسربچه، و در کنارش زبان راوی امروزی داستان (دکتر دی.پی.)، فضای خیالپردازانه، رها و شادی به داستان داده است:

«منم کوروش، کوروش صغیر
شاه شاهان
نگران‌ترین شاه جهان
شاهی که نگران، با چشمان نیمه‌بسته
پشت میز صبحانه نشسته
شاهی که اشتها ندارد
میل به هیچ غذا ندارد
نه به پنیر و کره و مربا
و نه حتی به شکلات صبحانه نوتلا و فرمند و پارمیدا»

کتاب کوروش صغیر تصویرهای جالبی هم دارد. حتی می شود گفت بار بخشی از طنز و درک کتاب روی دوش تصویرهایش است. فرزانه نیشابوری، تصویرگر کتاب توانسته فرم تصویری مناسب و هماهنگی با فضای داستان و البته کوروش صغیر پیدا کند و بکشد. در تصویرسازی کتاب هم همان تلفیق فضای امروزی با نشان‌های کهن و باستانی، در ایجاد فضای جذاب و شاد موثر بوده‌اند.

این را هم بگویم که سنگ نوشته‌های کوروش صغیر یک مجموعه است. یعنی هر جلد آن یک موضوع دارد. تاکنون دوجلد از این مجموعه منتشر شده: روزی که کشورم ۹۶سانتی متر بزرگ‌تر شد و روزی که مادربزرگم فرمانروای شهر گم‌شده شد! البته داستان‌های هر جلد مستقل هستند و جداگانه قابل خواندن اما اگر می‌خواهید بیشتر از ماجرای کل کتاب و نقش دکتر دی.پی. (متخصص خط میخی) در روند داستان‌ها سردربیاورید، بهتر است از جلد اول شروع کنید.

علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده این کتاب از چهره‌های مطرح عرصه ادبیات کودک و نوجوان ایران است. او علاوه بر نوشتن کتاب‌های متعدد برای بچه‌ها و کسب جوایز داخلی و خارجی، در بسیاری از فعالیت‌ها برای کودکان ایران پیشگام بوده است. بابابزرگ سبیل موکتی، شاهزاده بی تاج و تخت زیرزمین، شاهی در پوست پلنگ، بچه‌های بز زنگوله پا کجا بودند، ایران چگونه ایران شد و بادکنک به شرط چاقو نمونه‌هایی از آثار او هستند.