تصاویر قصهگوی حکایتهای هوهانس تومانیان
وقتی بچه بودم عاشق شنیدن قصه بودم؛ هرچه قصه عجیبتر و خندهدارتر، بهتر. مادر و پدرم برای من و خواهرم کتاب میخواندند. این یکی از لذتبخشترین خاطرات کودکی من است، درازکشیده بر کف اتاق در حال خیال پردازی و گوش دادن به قصهای که بزرگترها از روی کتاب میخوانند. کتابی که دارای مشخصات منحصر بهفرد و بسیار مهمی بود که باعث میشد شنیدن قصههای آن مایه تفاخر من باشد.
یک کتاب قطور (کتابهای کودکان اغلب قطر چندانی ندارند ولی این کتاب بخصوص 293 صفحه بود)، با جلد چرمی و تصویر زرکوب زن-پرندهای اسطورهای که هرگز نامش را نفهمیدم.
پادشاه قدرتمند پرندگان، کسی که شبها با مهربانی فرود میآید و با صدای زیبایش برای ما قصه میگوید؛ قصههایی آنچنان جذاب و با لحنی چنان گیرا که هوش از سر همه میبرد و همه را تسخیر میکند. موجود اسطورهای خیری که مسئول به آرامش رساندن روح ما است، به وسیله روایت قصهها. بانوی تاجداری با صورت زیبا و موهای بلند؛ بدن پرنده و بالهای بزرگ؛ در تصویر زیر نمونه نقاشی (1937) ماردیروس ساریان نقاش معرف ارمنستانی را ببینید.
نام اثر: قصههای عامیانه ارمنی نقاش: ماردیروس ساریان
جلد کتاب را باز می کنیم و بعد از آستربدرقه عجیب و آبی سفیدش به عنوان کتاب میرسیم.
Հեքիաթներ
Hekiatner
همان حکایت های خودمان.
پدیدآورنده: هوهانس تومانیان، تصویرگر: آلکساندر گریگوریان، انتشارات: گریج، سال چاپ: 1978، شوروی
این کتاب را بارها و بارها برایم خواندهاند و بعدها که خودم دارای سواد خواندن شدم، خواندم و بعد هم برای پسرم خواندم. تصاویرش بارها ذهنم را به پرواز در آورد و به سرزمینهای دور قصهها و افسانهها برد و روزگار کودکی مرا ساخت.
هوهانس تومانیان از سوسیال دموکراتهای قفقازی پایان قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود که در تفلیس، قلب انقلابهای آن دوره، میزیست. به فرهنگ ارمنی-شرقی خود میبالید و در دروازههای ورود به قرن فضا و اتم در جستجوی رستگاری برای خود و مردمش بود. مبارزی که در فرهنگ غنی و کهن ارمنی-ایرانی مردمش راه رستگاری را میجست و چه بسا بخشی از این راه را هم ساخت.
کتاب شامل 43 حکایت است، بخشی ترجمهشده از فولکلور سایر کشورها و بخشی گردآوری شده از فرهنگ عامه ارمنیان.
حکایتهایی که سیاه و سفید نیستند، قهرمانهایی که کمی خندهدارند، کمی بیعقل، بعضی وقتها بسیار زیبا و بعضی وقتها بسیار قوی. شخصیتپردازیها بسیار انسانوار هستند. اشتباه میکنند، درس میگیرند، جبران مافات میکنند و همیشه هم در جبران اشتباهها موفق نیستند و به سختی تاوان میدهند.
تومانیان در حکایتهایش سعی کرده است ماهیت انسانها را در هرجای دنیا باشند به ما نشان دهد؛ ویژگیهایی چون طمع، حسد، دروغ، تنبلی، خودنمایی، رویابافی، خوشخیالی و…
شاید ترجمه این کتاب به فارسی دینی باشد که هم نسلهای من به تومانیان داریم. مرد بزرگی که بخش مهمی از جهانبینی ارامنه قرن بیستم را ساخت.
اما این مقاله بیشتر قصد دارد شما را به دیدن تصاویر این کتاب دعوت کند. شاید شما هم مثل من از بچگی عادت داشته باشید اول بارها عکسهای یک مطلب را نگاه کنید و بعد کتاب را بخوانید.
یک دیدگاه در “تصاویر قصهگوی حکایتهای هوهانس تومانیان”
کار بزرگی است. لطفا این حکایت ها را برامون ترجمه کنید.