مهاجرت برای همهی کشورهای جهان پدیدهای دو وجهی است: انسانهایی از کشوری میروند و انسانهایی دیگر به آن کشور مهاجرت میکنند؛ اما برای ما ایرانیها صحبت از مهاجرت بیشتر یادآور رفتن از ایران است؛ رفتن به آن سوی آب. این درحالیست که کشور خودمان دهههاست میزبان میلیونها مهاجر است. مهاجرانی که بیشترشان از افغانستان و عراق و پاکستان هستند.
مهاجران حاضر در ایران موضوعی است که همیشه در حاشیه قرار داشته و کمتر مورد توجه بوده و اگر هم جایی در خصوص آن بحث و گفتوگویی شکل گرفته بیشتر به عنوان یک آسیب اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی به آن توجه شده است.
انجمن دیاران در اوایل سال ۱۳۹۶ با هدف بهبود زیست مهاجران در ایران تأسیس شد.
برای پیگیری این هدف سه مأموریت برای دیاران در نظر گرفته شد:
۱. انجمن پژوهشهای مرتبط با موضوع مهاجرت و مهاجران در ایران و جهان
۲. تلاش برای تغییر نگرشها به مهاجران حاضر در ایران
۳. تلاش برای بهبود قوانین مرتبط با مهاجران حاضر در ایران
مجموعه فعالیتهای چند سال گذشته در راستای این مأموریتها را بازنمایی میکند.
از همان ابتدای شروع به کار دیاران، گاهی طرفهای گفتوگویمان به یک نکتهی طلایی اشاره میکردند: شما که دارید در این موضوع تلاش می کنید، خودتان تا به حال سفر به افغانستان داشتهاید؟ شما دارید در مورد مهاجران در ایران کار میکنید و ۹۵ درصد از آنها اهل افغانستان به شمار میآیند. خودتان تا به حال آن کشور را دیدهاید؟ آیا میدانید که مهاجران افغانستانی داخل ایران با مردم خود افغانستان چه تفاوتهایی دارند؟
و در نهایت این نکتهی طلایی ما را به این نتیجه رساند که باید برای یافتن جواب سوالمان، از «چرایی این مهاجرتها»، دیدن کشور مبداء مهاجران از نان شب واجبتر است؛ پس تصمیم گرفتیم به افغانستان برویم.
ما باید افغانستان را میدیدیم. هوای آنجا را باید تنفس میکردیم، باید همسفره مردمش میشدیم، در بازارها و خیابانهایش پرسه میزدیم. این شد که در سال ۱۳۹۷ تصمیم گرفتیم به افغانستان برویم
حاصل سفر سه نفر از دیارانیها به افغانستان است.