حرفه: داستان‌نویس یک مجموعه چهارجلدی است، ترجمه‌ای از مجموعه Handbook of Short Story Writing که در آن مقاله‌هایی از نویسنده‌ها، منتقدان و مدرسان ادبیات داستانی گردآوری شده. این مقالات هم جنبه انتقال تجربه و بیان نگاه نویسندگان مقالات را دارند و هم باعث آشنایی با تکنیک‌های نوشتن و موضوعات مهم این حوزه می‌شوند.

برای همین هر جلد حول محور خاصی می‌گردد و گرچه خواندن هر چهارجلد به شما اطلاعات و شناخت کامل‌تری از آموزش-داستان-نویسی می‌دهد، اما خواندن هر جلد به تنهایی هم براساس موضوع مورد علاقه شما، جذاب و مفید خواهد بود.

موضوعات جلد اول حول و حوش اهمیت داستان، نویسندگی به عنوان حرفه و ایده‌پردازی هستند. در این بخش چند مقاله می‌خوانید که با زبانی خودمانی و و براساس تجربیات شخصی نویسندگانشان درباره داستان حرف زده‌اند.این نوشته‌ها گرچه تجربیات شخصی هستند اما نکات مهم و ملموسی درباره نوشتن در اختیار خواننده می‌گذارند، نکاتی که به قول هالی برنت (یکی از نویسندگان): «به رغم این‌که در اساس همیشگی و استوارند- فصل به فصل و نسل به نسل اسلوب و شکل اجراشان تغییر می‌کند.»

جلد دوم و سوم کتاب بیشتر به مسائل تکنیکی نوشتن اختصاص دارد، عناصری مثل: پی‌رنگ، شخصیت‌پردازی، زاویه دید، صحنه‌پردازی، تغییر وضعیت و موقعیت، گفت‌وگو و توصیف. در این‌جا نیز هر نویسنده یا ویراستار در مقاله‌ای براساس نگاه خودش و با زبانی قابل فهم و ارتباط با مخاطب عمومی، درباره این عناصر توضیح می‌دهد.

توضیحات و نظرات نویسندگان مرتبط با فضای امروزی داستان‌نویسی است و تنوع آن‌ها باعث شده که فقط از یک منظر به موضوعی همچون پی‌رنگ نگاه نشده باشد. درعین‌حال هر نویسنده شیوه و تعریف خودش را دارد مثل جیمز بی.هال که می‌گوید: «کسی که نمی‌تواند یک صحنه بنویسد، نمی‌تواند داستان بنویسد.» یا راک‌ول که تأکید دارد: «هیچ‌وقت پیش از آن‌که برنامه و طرح اولیه‌ای از صحنه‌ها را تهیه کنید، نوشتن داستان را شروع نکنید.»

چهارمین جلد کتاب حرفه:داستان‌نویس به مسائل تکمیلی‌تر مثل ساخت و پرداخت، بازنویسی و فروش داستان پرداخته. نویسندگان زیادی در این بخش درباره چگونگی ساختن یک شروع خوب در داستان و پیشبرد آن نوشته‌اند. درحقیقت این بخش نکات جذاب زیادی درباره چیزهایی در داستان‌نویسی به شما یاد می‌دهد که چندان به‌طور مستقل و سرفصل‌وار در کتاب‌های کلاسیک آموزشی داستان‌نویسی نیامده است. به قول جک وب: «شما نمی‌توانید داستانی را که چنین شروعی دارد، کنار بگذارید: او به دنیا آمد، با لبخند و این احساس که دنیا دیوانه است.»

درباره مترجمان

کاوه فولادی نسب و مریم کهنسالی همراه با هم کار ترجمه هرچهار جلد حرفه: داستان‌نویس را انجام داده‌اند. کاوه فولادی‌نسب، متولد سال 1359، نویسنده و مترجم است و داستان‌نویسی هم تدریس می‌کند. رشته تحصیلی او معماری است اما سال‌هاست که در حوزه داستان فعال است و غیر از این کتاب جریان چهارم را هم در حوزه نقد ادبی منتشر کرده.

از داستان‌های نوشته شده خود او می‌توان: مزار در همین حوالی و هشت و چهل‌وچهار را نام برد. او همچنین دبیر مجموعه «خیابان ولی عصر تهران» است که روایت‌های داستانی و غیرداستانی درباره این خیابان می‌باشد.

مریم کهنسال نودهی، همسر کاوه فولادی نسب و مترجم دیگر کتاب است. نودهی استادیار زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه است و علاوه بر این کتاب، چند ترجمه مشترک دیگر نیز با فولادی نسب منتشر کرده، مثل: در جستجوی زمان از دست رفته (اثر اقتباسی از این رمان به صورت داستان مصور)، نوشتن مانند بزرگان و بئاتریس و ویرژیل.

بخش‌هایی از کتاب

*بیشتر و پیش‌تر از این‌ها به نظر می‌رسد آن چه نمی‌گذارد ادبیات داستانی ایرانی در جهتی درست رشد کند و به بلوغ نزدیک شود، سنت نادرستی است که می‌گوید: «برای داستان نوشتن یه قلم و کاغذ کافیه.» و به همین سادگی آن عامل اساسی یعنی شناخت و آگاهی را کنار می‌گذارد. اگر از آن جمله‌ی کذایی، واژه «داستان» را حذف کنیم، همه چیز درست می‌شود: «برای نوشتن یه قلم و کاغذ کافیه.» و این نوشتن در معنای عام است.

اما کسی که می‌خواهد «داستان» بنویسد، اول از همه باید داستان را بشناسد و بداند «داستان نوشتن» دقیقا یعنی چه و این‌که داستان با مقاله و گزارش و خاطره و سفرنامه و یادداشت روزانه –که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند_متفاوت است. (از مقدمه مترجمان)

*عده‌ای معتقدند که دنیا معنایی ندارد، من هرگز تسلیم چنین عقیده‌ای نمی‌شوم. به نظر من دنیا معنا دارد، معناهای فراوان شخصی، هیجان انگیز و قابل فهم. حادثه یا واقعیتی به نام انسان بودن، عبارت است از جست‌وجو برای کشف این معانی. ما می‌خواهیم زندگی را هرچه بیشتر که می‌توانیم، کشف و درک کنیم. ما می‌نویسیم چون معتقدیم که معنا وجود دارد و می‌خواهیم جایی ثبتش کنیم.

*پی‌رنگ شامل همه چیزهایی است که شخصیت‌ها انجام می‌دهند، احساس می‌کنند، فکر می‌کنند یا به زبان می‌آورند؛ مشروط به این که در ادامه داستان تأثیرگذار باشد. ممکن است یک بار به این فکر کرده باشید که می‌شود موهاتان را صورتی کنید، اما هرگز این کار را انجام نداده باشید.

این نکته‌ای درباره روانشناسی شماست، نه یک پی‌رنگ بالقوه داستانی. اما اگر واقعا روی تصمیمتان باقی بمانید و این کار را انجام بدهید، حالا دیگر این تصمیم صرفا اطلاعی درباره روانشناسی شما نیست، بلکه مثل سنگی که توی برکه‌ای پرتاب می‌شود، واکنش‌ها و پیامدهایی به دنبال دارد.

حرفه: داستان‌نویس

آموزش-داستان-نویسی
کتاب-آموزش-نویسندگی