فرامرز سلیمانی کتاب زیاد دارد، هم شعر و هم ترجمه شعر و هم گلچینهای شعر، اما در میان این همه کتاب مجموعهی بارورتر از بهار کتابی متفاوت است که در زمان خودش کاری نو تلقی میشد و هنوز هم مجموعهای خواندنی است. در این مجموعه گزیدهای از شعر زنان ایران همراه با نقد و بررسی شعر زنان آمده است.
کتاب دربارهی شعر زنان در قرن ۱۴ هجری شمسی است و بیش از نیمی از قرن را در برمیگیرد یعنی نزدیک ۷۰ سال از این قرن را. سلیمانی خودش این مجموعه را شعر قرن بیستم زنان ایران میداند، اما به طور دقیقتر بازهی زمانی ۱۳۰۰ تا ۱۳۶۹ را در برگرفته است.
او شعر زنان در قرن چهاردهم را از پروین اعتصامی شروع میکند و تا شاعران جوان دههی ۶۰ ادامه میدهد که حالا دیگر جوانی را پشت سرگذاشته و به میانسالی و سالمندی قدم نهادهاند. او توضیح میدهد که با اینکه پروین به شعر سنتی وفادار است، اما نخستین شاعر معاصر قرن است و اگرچه وجه زنانه شعرش در قیاس با شاعران دیگر پررنگ نیست، اما زندگی زنانه به شعر او راه یافته است.
سلیمانی نزدیک ۵۰ صفحه به عنوان مقدمه و نقد و بررسی شعر زنان نوشته است و در این نقد به شعر شاعران مختلف و مهم زن این دورهی زمانی ارجاع داده است. او پس از مقدمهای کوتاه، شعر این بازهی زمانی را به سه دوره تقسیم کرده است:
-پرواز آغاز ( ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۹)
– گردش در میانه( ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۶)
– و موج جوان( ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۹)
در این کتاب آثاری از ۳۸ شاعر زن ایرانی مثل فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی، فرشته ساری، طاهره صفارزاده، ژیلا مساعد، قدسی قاضی نور، بنفشه حجازی و …. آمده است.
چاپ اول این کتاب را انتشارات دنیای مادر در سال ۱۳۷۰ منتشر کرده است.
درباره نویسنده
فرامرز سلیمانی شاعر، نویسنده، مترجم و پزشک ایرانی است که سال ۱۳۹۴ در آمریکا درگذشت. او که در سال ۱۳۱۹ در ساری به دنیا آمده بود، تحصیلاتش را در ایران و آمریکا گذرانده و به ایران بازگشته بود و در ایران هم فعالیت ادبی داشت و هم فعالیت پزشکی. او در نخستین سالهای پس از انقلاب در کنار چهرههای دیگر ادبی در جلسات ادبی شرکت میکرد و همزمان در پزشکی هم فعال بود، هم به عنوان پزشک و هم به عنوان نویسنده و مترجم متون پزشکی.
سلیمانی نویسنده و شاعر پرکاری بود که در زمینههای متنوعی قلم میزد. او کارش را پیش از انقلاب و با ترجمه و سرودن شعر در مطبوعات آغاز کرده و سپس به نقد ادبی پرداخته بود. اما نخستین کتابهایش را در سالهای پس از انقلاب منتشر کرد. خطها و نقطهها اشعار سالهای ۱۳۴۸–۱۳۵۴ اوست که در 1360 منتشر شد و کتاب خموشانه مجموعه شعرهای ۱۳۵۵–۱۳۵۹ اوست که در سال 1360 در انتشارات کتاب موج منتشر شده است. او از اولین کسانی بود که مجموعهای از عاشقانه های پابلو نرودا را با همکاری «احمد محیط» ترجمه و منتشر کرد.
دههی شصت پرکارترین دورهی کاری اوست. در این دهه به طور منظم کتابهای متنوع ترجمه و منتشر کرده است. با اینکه اغلب کارهایش در ایران منتشر شدهاند، اما پس از مهاجرت به آمریکا چند کتاب نیز در آنجا منتشر کرد. مجموعه اشعاری همچون آوازهای ایرانی، رؤیاییها: یک سرود بلند، سبز و سپید و سرخ ، از گلوی سرخ سهراب و شب رؤیاییها: شعرهای ۱۳۶۹–۱۳۷۸، تهران: نیمنگاه از دیگرآثار اوست . از دههی شصت و احتمالا به دلیل مهاجرت آثار کمتری از او در ایران منتشر شد، اما در دههی هفتاد و هشتاد نیز چند کتاب از او در ایران به چاپ رسید.
بخشهایی از کتاب بارورتر از بهار
* آفرینش برای زن، یک فعالیت ذاتی روانی و بدنی است. رویکرد زن به هنر میتواند کاملا منتظره باشد اما عواملی مانند بالندگی ، مسائل بیرونی و اجتماعی و همچنین رویارویی ذهنی و عینی با مرد و بالاخره عشق و عاطفههایی که در آن پیوند با آن پدید میآید، میتواند هنر زنانه را شکلی طبیعی دهد و یا به انحراف کشد و از جنبههای مشخص زنانه عاری کند. به عبارت دیگر تاثیر جامعه پدر سالار و مردسالار را با خود داشته باشد و هویتی مستقل به دست ندهد.