بره گمشده آقای راعی

گرچه این حکایت با ضمیر سوم شخص و به روایت نویسنده بیان می‌شود، ولی در واقع این آقای راعی است که با جزئی‌نگری وسواس‌آمیزی رازهای نسل خود را برای ما می‌گشاید. آقای راعی معلم است، و رفقای او گروهی از معلمان یا کارمندان گنجشک‌روزی دوران.

بروز بیرونی زندگی اینان سلسله‌ای از اعمال و اقوال یکنواخت و دل‌مشغولی‌های مبتذل و عادی است. اما نویسنده از این سربند نقبی به دنیای درون نسل خویش زده است. اصل قصه راعی «بی‌عملی» است. یا در مقایسه اگر از تکنیک استواری که همین زندگی بی‌حادثه و معمولی را زندگی و درخشش می‌‎دهد بگذریم، قصه راعی قصه مردمی است که در زندگی‌شان هیچ واقعه‌ی مناسب یک داستان رخ نمی‌دهد.

زنان «فعل‌پذیر» رمان یا می‌میرند، یا به دنیای فراموش‌شوندگان می‌پیوندند، اما برای مردان خویش خلائی عظیم به میراث می‌گذارند، آن‌ها با فقدان خویش آخرین رشته ارتباط مردانی بی‌آرمان و بی‌امید را با زندگی جاری قطع می‌کنند و مردان چه می‌کنند؟ با قصه کرامات شیخ بدرالدین خواب ارزش‌هایی از دست‌رفته را می‌بینند؟

یکی از فصول درخشان قصه آن‌جاست که راعی برای رفیق درمانده‌اش در واقع قصه پریان می‌گوید. از سرو تاریخی کاشمر که زرتشت کاشت و به دست استیلاگران عرب به نشانه پایان یک «منش مستقل» سوزانده شد. آیا قطع رابطه با زمان، برای راعی و رفقایش، از سرنگونی همین سرو آغاز شده است؟

نویسنده به جست‌وجویی حساس در تاریکی پرداخته است. باید منتظر بود تا شاید جواب را در ادامه رمان بجوییم. اما به هرحال «بره گمشده راعی» ضمن یک حکایت، پیشاپیش به استقبال وقایع بعدی رفته است. آن قدرت پیشگو که از نویسندگان امید می‌رود در این‌جاست.