حقایق نهان، دروغ های عیان
نویسنده: تیمور کوران
مترجم: حامد بهشتی
ناشر: نشر روزنه
نوبت چاپ: ۲
سال چاپ: ۱۴۰۰
تعداد صفحات: ۵۵۸
کتاب حقایق نهان، دروغهای عیان درصدد است با بهکارگیری فنون و روش تحقیقهای متعدد دریابد چه انگیزههایی سبب میشود، افراد ترجیحاتشان را در بسیاری از موارد بازنمایی کنند. پاسخ این پرسش برای کسانی که در ساختارهای اقتدارگرا زندگی میکنند چندان سخت نیست، اما عجیبتر آن است که رفتارهای اینگونه در کشورهایی با دموکراسی و آزادی نیز رخ میدهد. نمونه واضح و آشکارش دو انتخابات مهم بود -برگزیت در انگلیس و ظهور ترامپ در آمریکا. زمانی که نظرسنجیها پیشبینیاشان نادرست درآمد. در واقع بخش دیگر کتاب که با تکیه بر آمار، تحلیل، رفتارشناسی و روانشناسی است، درصدد برآمده تا اثر «تحریف ترجیحات» را در کنشهای اجتماعی و سیاسی کلان بررسی کند.
نویسنده با این سوال کتاب را و مسیر آن را آغاز کرده است: چه فرقی است میان دروغگویی و «تحریف ترجیحات». او درصدد شناخت ریشههای این پنهانکاری برآمده و عواملی همچون «ناخودآگاه جمعی و کهنالگوها» را نیز دراین تحریفات موثر دانسته است. تیمور کوران مثالهای متعددی از پنهانکاریها، تفاوتها و …آورده است و در بخشی از کتاب اشاره کرده که سه عامل منفعت ذاتی، بیانی و اعتباری در این رفتار موثرند و سعی کرده ثابت کند بسیاری از ما با نگاه به مخاطب نظراتمان را بیان میکنیم.
کتاب چهاربخش و نوزده فصل دارد؛ زیستن در چنبره یک دروغ، ممانعت از تغییر، اعوجاج دانش وتولید شگفتی چهار بخش آن هستند. قطعاً ترجمه رسای آن یکی از دلایلی است که خواندن این کتاب را آسانتر میکند.
درباره نویسنده
«تیمور کوران»، در سال ۱۹۵۴ هنگامی که پدر و مادرش دانشجوی دانشگاه ییل بودند، در نیویورک متولد شد. بعد از پایان تحصیلات خانواده به ترکیه بازگشتند. در آنکارا و استانبول زندگی کرد. پدرش استاد معماری اسلامی و رییس دانشگاه بغازاچی استانبول بود. او پس از فارغالتحصیلی از کالج رابرت استانبول، به آمریکا رفت و به تحصیل در رشته اقتصاد دانشگاه پرینستون آمریکا مشغول شد. به مطالعات اسلامی هم علاقمند بود و دکترای خود را از دانشگاه استنفورد دریافت کرد. شاید بهدلیل شرایط علمی خانواده ناخودآگاه به آن سمت و سو کشیده شد.
کوران علوم اجتماعی را مشاهده و استنتاجهای شخصی میکند، جزئینگراست و به علومی مثل روانشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و جامعهشناسی تسلط دارد. در مصاحبهای اعلام کرد کتاب اسلام و سرمایهداری نوشته تاریخدان اقتصادی فرانسوی ماکسیم رودینسون، تاثیر عظیمی بر مسیر فکریاش داشته و حتی این کتاب را در مقطع کارشناسی در رشته تاریخ اقتصادی و نوسازی خاورمیانه تدریس میکند. او از سال ۲۰۰۷ در دانشگاه دوک کالیفرنیای جنوبی به عنوان پروفسور اقتصاد و علوم سیاسی و نیز پروفسور اسلام و علوم اجتماعی فعالیت میکند.
بخشی از کتاب
*اگر افکار عمومی به تعادلی خالی از اختلاف برسد، احتمال بیشتری دارد که افراد ارتباط خود را با جایگزینهای وضع موجود از دست بدهند؛ نسبت به زمانی که مخالفین دائماً به آنها مزایای تغییر را یادآوری کنند.
* یکی از آثار جنبی سکوت ناشی از ترس و عدم ابراز مخالفت، جهل کثرت گرایانه نسبت به نقطه نظرات نهان بود. انبوه کسانی که با کمونیسم مخالف بودند، نمیدانستند چه تعداد ازهموطنانشان دراین نفرت با آنها شریکاند. آنها میتوانستند مخالفت سرکوب شده بستگان و دوستانی را که تن به هم رنگی داده بودند حس کنند؛ میتوانستند دشواریهای زندگی هموطنانشان را ببینند و میتوانستند بفهمند که اگر مخالفتی گسترده وجود نداشت، قیامهای توده ای پیشین هرگز واقع نمیشد. با این وجود، اطلاع موثقی نداشتند که چه تعداد از مردم موافق یک تحول سیاسی اساسی هستند – چه رسد به آمادگیشان برای واکنش. روزنامههای تحت کنترل حکومت با تأکید بر «وحدت جامعه سوسیالیستی» و «همبستگی در حمایت از حزب» از این جهل شهروندان سوءاستفاده می کردند. این گونه تبلیغات به اندازهای که در دست کم گرفته شدن گستردگی نارضایتی از سوی مخالفان بالقوه رژیم توفیق می یافت، انگیزهی آنان را برای به چالش کشیدن وضع موجود تضعیف می کرد. بدین ترتیب، جهل کثرتگرا نوعی حس فراگیر از ناتوانی را تغذیه می کرد. این جهل باعث میشد افراد باور کنند که برای تغییر حکومت یا سیاستهایش هیچ کاری از دستشان ساخته نیست، که تلاش برای اصلاحات بی فایده است، که تنها راه عاقلانه همکاری با حزب است. تحقیقات سازمان یافته وجود این احساس بی پناهی را اثبات کرده است.
* جماعتی از فعالان و غیرفعالانی که به پشتیبانی از یک حرکت اجتماعی مشخص میپردازند، گروه فشار نامیده میشوند. عبارت گروه فشار مفهوم «گروه منافع خاص» یا «فرقه» را نیز در برمیگیرد، اما منحصر به آن نیست. استدلال من آن نیست که در هر موضوع شکل گرفتهای مجموعه گروههای فشار غیرقابل تغییر به حساب میآید. گروه فشار دقیقا به دلیل ناهمگونی اعضایش، در برابر نزاع درونی آسیبپذیراست اما با این همه در مجموعه گروههای فشار اغلب دوام به چشم میخورد. بخشی از دلیل آن است که تلقیها از تقاضاهای یک گروه در برابر تغییر مقاوم است؛ و دلیل دیگر آن است که در بسیاری موارد رهبران گروه اعضای خاطی را مجازات میکنند.
نویسنده معرفی: گیسو فغفوری