مرادی کرمانی از معدود نویسندههایی است که چیزی را بهتر و بدتر نکرده و خوب یا بد همانطور که بوده نشان داده. شهرت جهانی کرمانی هم از همین میآید. نویسندهی واقعگرایی است که رد هر داستان و قهرمان داستانی را میتوانی در زندگی خودش پیدا کنی. قهرمان داستانهای مرادی کرمانی، قهرمانی نمیکنند، صرفاً زندگی میکنند و با چنان عشق و خلوصی زندگی را نشانت میدهند که بعد از خواندن سهجلد از داستانهای مرادی کرمانی، حس کرمانی بودن میکنی!
همه تصور میکنند سانتیاگو آنقدر پیر است که کارش به عنوان یک ماهیگیر به پایان رسیده. اما او تسلیمنشدنی است و میخواهد خودش را به مردم دهکده ثابت کند. «پیرمرد و دریا» داستانی از مقاومت و سختکوشی نوع بشر است و در عین حال استعارهای از وضعی که ارنست همینگوی نویسنده آن در ابتدای دهه پنجاه میلادی داشت. همینگوی هم سرسختانه میخواست اثبات کند هنوز تمام نشده. در این پرونده سراغ «پیرمرد و دریا» رفتهایم. داستانی در ظاهر بسیار ساده، که به تفاسیر متعددی راه میدهد و در ادبیات جهان ماندگار شده است.
پیشرفت و تکامل سریع هوش مصنوعی خیلیها را خوشحال و بعضی را هم نگران کرده است. آیا به واقع هوش مصنوعی میتواند جای مغز انسانی را بگیرد؟ تکلیف مشاغل آدمها چه میشود؟ این روزها ChatGPT و پاسخگویی متحیرکننده آن به سوالات کاربر، پرسشهایی را هم در زمینه آینده ادبیات (و هنر) برانگیخته است. در این پرونده سراغ رابطه چت جیپیتی و هوش مصنوعی با ادبیات رفتهایم.
وقتی لویی فردیناند سلین در اوت 1944 از پاریس به آلمان نازی میگریخت؛ آپارتمانش در محله مونمارتر پاریس مورد دستبرد سارقان قرار گرفت و نسخه دستنویس رمانش از دست رفت. رمانی به نام «مهلکه» که قرار بود با دو رمان مشهورش «مرگ قسطی» و «سفر به انتهای شب» سهگانهای را تکمیل کند. سال 2021 این دستنوشتهها پیدا شدند. رمان 150 صفحهای «جنگ» یکی از همان گمشدههاست. داستانی به غایت تلخ و سلینی که ماجراهای آن در زمان جنگ جهانی اول میگذرد.
کسی به داخل اردوگاههای کار اجباری شوروی استالینی راه نداشت. آنها که زندانبان بودند، مامورِ لابد معذورِ حکومت بودند و آنها که بازداشت شده و به این اردوگاهها اعزام میشدند اغلب زنده بیرون نمیآمدند. آنهایی که جان سالم به در بردند هم سکوت میگزیدند چون نمیخواستند دوباره به چنان جایی برگردند. اما یک نفر، یک نویسنده، به نام الکساندر سولژنیتسین تصمیم گرفت آنچه را خودش و همقطارانش تجربه کردند مستند کند و به گوش جهانیان برساند. به این ترتیب کتاب «مجمع الجزایر گولاگ» نوشته شد. کتابی که دنیا را تکان داد.
جرج اورول دو نگرانی عمده از بابت آینده بریتانیا و غرب داشت. آنچه در شوروی میگذشت و روشنفکران زمانهی اورول اهمیتی به آن نمیدادند («مزرعه حیوانات» را به همین دلیل نوشت) و خطر حکومتهای توتالیتر سلطهگر برای ِآینده (که «1984» را برای توضیح نگرانیاش نوشت). «مزرعه حیوانات» یک داستان ساده تمثیلی است که جرج اورول در سالهای آخر جنگ جهانی دوم نوشت و کمی بعد از جنگ توانست منتشرش کند و بلافاصله شهرت زیادی پیدا کرد. در این پرونده سراغ مزرعه حیوانات رفتهایم.
۹ سال پیش در ۲۸ فروردین گابریل گارسیا مارکز از دنیا رفت. نویسندهای که در دهکده کوچک آرکاتاکا در کلمبیا به دنیا آمد و در دنیای ادبیات ماندگار شد. مارکز فراموشنشدنی است؛ هم خودش، هم آثارش از جمله سه رمان «صدسال تنهایی»، «پاییز پدرسالار» و «عشق در سالهای وبا»، و هم اسلوب خاص نوشتنش و سبک رئالیسم جادویی. پرونده ما در مورد زندگی اوست.
در چندسال اخیر میان کتابخوانهای ایرانی اقبال گستردهای نسبت به نویسندگان جدیدی از اروپای شرقی شاهد بودهایم که از دوران کمونیسم و پساکمونیسم مینویسند. دو جستارنویس زن کروات، دوبراوکا اوگرشیچ و اسلاونکا دراکولیچ از آن دستهاند. حتماً مخاطب ایرانی شباهتی بین وضع خود و جوامعی که این نویسندهها از آن مینویسند حس میکند. اوگرشیچ ماه مارس 2023 در کشور دومش هلند از دنیا رفت و پرونده ما به همین مناسبت به او اختصاص دارد.
این پنجمین نوروزی است که در سایت نقد و معرفی کتاب وینش با شما خوانندگانیم. سالی که گذشت به رغم همه سختیهایش (که بسیار بیشتر از سالهای قبل بود) و همه امیدهایش (که آن هم بیشتر از سالهای گذشته بود) به پایان رسید و مثل همیشه به آمدن بهاری دیگر ختم شد؛ آری بهار می شود. زیر آن آسمان کبود آنچه هیچگاه تغییر و تحول نمیپذیرد همین گذر فصلهاست. ما انسانها اما در معرض تغییر و تبدلایم و امیدواریم سال آینده بهتر از سال گذشته بشویم. به کمک شما خوانندگان.
طاهر بن جلون نویسنده و شاعری است مراکشی که آثارش را به زبان فرانسوی آفریده است. جلون به دنبال محرومیتهای سیاسی در کشورش به فرانسه مهاجرت کرد اما مهاجری بود که به واسطه زندگی و تحصیل در یکی از مستعمرات سابق فرانسه به زبان و فرهنگ این کشور تسلط داشت. در فرانسه دکترای روانشناسی اجتماعی گرفت و داستان نوشت. داستانهایی که جایزه گنکور، نشان لژیون دونور را برای او به ارمغان آوردند و نامش برای نوبل ادبیات مطرح شد. در این پرونده سراغ سه کتاب او رفتیم که اخیراً به فارسی ترجمه شدهاند.
مرادی کرمانی از معدود نویسندههایی است که چیزی را بهتر و بدتر نکرده و خوب یا بد همانطور که بوده نشان داده. شهرت جهانی کرمانی هم از همین میآید. نویسندهی واقعگرایی است که رد هر داستان و قهرمان داستانی را میتوانی در زندگی خودش پیدا کنی. قهرمان داستانهای مرادی کرمانی، قهرمانی نمیکنند، صرفاً زندگی میکنند و با چنان عشق و خلوصی زندگی را نشانت میدهند که بعد از خواندن سهجلد از داستانهای مرادی کرمانی، حس کرمانی بودن میکنی!
همه تصور میکنند سانتیاگو آنقدر پیر است که کارش به عنوان یک ماهیگیر به پایان رسیده. اما او تسلیمنشدنی است و میخواهد خودش را به مردم دهکده ثابت کند. «پیرمرد و دریا» داستانی از مقاومت و سختکوشی نوع بشر است و در عین حال استعارهای از وضعی که ارنست همینگوی نویسنده آن در ابتدای دهه پنجاه میلادی داشت. همینگوی هم سرسختانه میخواست اثبات کند هنوز تمام نشده. در این پرونده سراغ «پیرمرد و دریا» رفتهایم. داستانی در ظاهر بسیار ساده، که به تفاسیر متعددی راه میدهد و در ادبیات جهان ماندگار شده است.
پیشرفت و تکامل سریع هوش مصنوعی خیلیها را خوشحال و بعضی را هم نگران کرده است. آیا به واقع هوش مصنوعی میتواند جای مغز انسانی را بگیرد؟ تکلیف مشاغل آدمها چه میشود؟ این روزها ChatGPT و پاسخگویی متحیرکننده آن به سوالات کاربر، پرسشهایی را هم در زمینه آینده ادبیات (و هنر) برانگیخته است. در این پرونده سراغ رابطه چت جیپیتی و هوش مصنوعی با ادبیات رفتهایم.
وقتی لویی فردیناند سلین در اوت 1944 از پاریس به آلمان نازی میگریخت؛ آپارتمانش در محله مونمارتر پاریس مورد دستبرد سارقان قرار گرفت و نسخه دستنویس رمانش از دست رفت. رمانی به نام «مهلکه» که قرار بود با دو رمان مشهورش «مرگ قسطی» و «سفر به انتهای شب» سهگانهای را تکمیل کند. سال 2021 این دستنوشتهها پیدا شدند. رمان 150 صفحهای «جنگ» یکی از همان گمشدههاست. داستانی به غایت تلخ و سلینی که ماجراهای آن در زمان جنگ جهانی اول میگذرد.
کسی به داخل اردوگاههای کار اجباری شوروی استالینی راه نداشت. آنها که زندانبان بودند، مامورِ لابد معذورِ حکومت بودند و آنها که بازداشت شده و به این اردوگاهها اعزام میشدند اغلب زنده بیرون نمیآمدند. آنهایی که جان سالم به در بردند هم سکوت میگزیدند چون نمیخواستند دوباره به چنان جایی برگردند. اما یک نفر، یک نویسنده، به نام الکساندر سولژنیتسین تصمیم گرفت آنچه را خودش و همقطارانش تجربه کردند مستند کند و به گوش جهانیان برساند. به این ترتیب کتاب «مجمع الجزایر گولاگ» نوشته شد. کتابی که دنیا را تکان داد.
جرج اورول دو نگرانی عمده از بابت آینده بریتانیا و غرب داشت. آنچه در شوروی میگذشت و روشنفکران زمانهی اورول اهمیتی به آن نمیدادند («مزرعه حیوانات» را به همین دلیل نوشت) و خطر حکومتهای توتالیتر سلطهگر برای ِآینده (که «1984» را برای توضیح نگرانیاش نوشت). «مزرعه حیوانات» یک داستان ساده تمثیلی است که جرج اورول در سالهای آخر جنگ جهانی دوم نوشت و کمی بعد از جنگ توانست منتشرش کند و بلافاصله شهرت زیادی پیدا کرد. در این پرونده سراغ مزرعه حیوانات رفتهایم.
۹ سال پیش در ۲۸ فروردین گابریل گارسیا مارکز از دنیا رفت. نویسندهای که در دهکده کوچک آرکاتاکا در کلمبیا به دنیا آمد و در دنیای ادبیات ماندگار شد. مارکز فراموشنشدنی است؛ هم خودش، هم آثارش از جمله سه رمان «صدسال تنهایی»، «پاییز پدرسالار» و «عشق در سالهای وبا»، و هم اسلوب خاص نوشتنش و سبک رئالیسم جادویی. پرونده ما در مورد زندگی اوست.
در چندسال اخیر میان کتابخوانهای ایرانی اقبال گستردهای نسبت به نویسندگان جدیدی از اروپای شرقی شاهد بودهایم که از دوران کمونیسم و پساکمونیسم مینویسند. دو جستارنویس زن کروات، دوبراوکا اوگرشیچ و اسلاونکا دراکولیچ از آن دستهاند. حتماً مخاطب ایرانی شباهتی بین وضع خود و جوامعی که این نویسندهها از آن مینویسند حس میکند. اوگرشیچ ماه مارس 2023 در کشور دومش هلند از دنیا رفت و پرونده ما به همین مناسبت به او اختصاص دارد.
این پنجمین نوروزی است که در سایت نقد و معرفی کتاب وینش با شما خوانندگانیم. سالی که گذشت به رغم همه سختیهایش (که بسیار بیشتر از سالهای قبل بود) و همه امیدهایش (که آن هم بیشتر از سالهای گذشته بود) به پایان رسید و مثل همیشه به آمدن بهاری دیگر ختم شد؛ آری بهار می شود. زیر آن آسمان کبود آنچه هیچگاه تغییر و تحول نمیپذیرد همین گذر فصلهاست. ما انسانها اما در معرض تغییر و تبدلایم و امیدواریم سال آینده بهتر از سال گذشته بشویم. به کمک شما خوانندگان.
طاهر بن جلون نویسنده و شاعری است مراکشی که آثارش را به زبان فرانسوی آفریده است. جلون به دنبال محرومیتهای سیاسی در کشورش به فرانسه مهاجرت کرد اما مهاجری بود که به واسطه زندگی و تحصیل در یکی از مستعمرات سابق فرانسه به زبان و فرهنگ این کشور تسلط داشت. در فرانسه دکترای روانشناسی اجتماعی گرفت و داستان نوشت. داستانهایی که جایزه گنکور، نشان لژیون دونور را برای او به ارمغان آوردند و نامش برای نوبل ادبیات مطرح شد. در این پرونده سراغ سه کتاب او رفتیم که اخیراً به فارسی ترجمه شدهاند.
Thanks for clicking. That felt good.
Close
