بِه‌‌مرگی، انتحاری، حملات شهادت‌طلبانه، هاراکیری، سپوکو، کامی‌کازه؛ مرگ خودخواسته جهان گسترده‌ای دارد؛ معمول‌ترینش خودکشی است، به این معنا که آدمِ سر و مر و گنده آن‌قدر رنج وجود داشتن روی سرش سنگینی کند که تصمیم بگیرد رشته‌ی حیاتش را به دست خودش ببُرد. ما معتقدیم خودکشی – به معنای معمولش – راه حل هیچ چیزی نیست.
این تلقی که هنرمند اگر سرش به تنش بیرزد نباید حالش خوب باشد و باید با پوچی و مرگ و نیستی پیوندی نزدیک داشته باشد از کجا آمده؟ هدایت خودش را کشت؛ اما گلستان، گلشیری، ساعدی، صادقی، آل احمد، شاملو و خیلی از نویسنده‌های درجه یک دیگر خودشان را نکشتند؛ بله، بسیاری‌شان به دلیل اعتیاد به الکل یا مخدر به مرگی زودرس مُردند؛ اما اعتیادشان ربطی به نویسنده بودنشان نداشت؛ به نویسنده‌ی خوب یا بد بودنشان و به این‌که بیشتر از بقیه‌ی آدم‌های دنیا می‌فهمیده‌‌اند هم ربطی نداشت.
جامعه نگاری عهد قاجار کتاب مفرحی است. از آن دست کتاب‌ها که می‌شود از اول تا به آخر خواند – یا به سیاق تفال از هرکجایش شروع به خواندن کرد. «مُرقع» ی است از این نقل قول و آن سند و منِ خواننده‌ی عامِ عوام را خوش می آید اما کاش کتاب کدیور مقدمه نمی‌داشت یا مقدمه‌ی فروتنانه‌تری می‌داشت. وقتی نویسنده خود آگاه است که کتابش گوشه‌هایی از حیات سیاسی و اجتماعی تاریخ قاجار را به‌گونه‌ای بی‌نظم‌ونسق و ناروشمند کنار هم قرار داده است، چرا اسم کتاب را گذاشته است جامعه‌نگاری؟
دوست عزیزمان دکتر محمد ندیری متنی در دیدگاه های وینش برای معنی کلمه خبرنگار، پاراگراف اول پرونده، ارسال کردند، که از نظر نویسنده مقاله وینش منطبق بر نوشته موجود است. اما از آن جهت که متن روشنگری است و وینش قصد دارد این متن بهتر دیده شود آنرا به شکل یک مقاله در نقد پاراگراف اول پرونده آوردیم.
همچنین از محبت دکتر محمد ندیری نهایت سپاس را داریم.
چه چیز در این صد صفحه رمان که هیچ کجایش لحن پر سوز و گداز ندارد این‌قدر غم‌آور و گریه‌آور است؟ فکر می‌کنم اگر کسی بتواند جواب این سوال را بدهد راز ماندگاری گاوخونی را هم پیدا کرده است. گاوخونی به دلایل شخصی برای من رمان مهمی است و چند نفر دیگر را هم می‌شناسم که به دلایل شخصی گاوخونی را دوست دارند. گاوخونی «هامونِ» رمانِ فارسی است (و کاش می‌شد گفت هامون، گاوخونیِ فیلمِ فارسی است)؛ اگر نقصی هم داشته باشد به بزرگی‌اش می‌بخشی.
رمان «قاشق‌هایمان را از فروشگاه وولورت خریدیم» مملو است از نقاش‌ها و مجسمه‌سازها و هنرمندها. اما این رمانی درباره‌ی هنر نیست، درباره‌ی زندگی معمولی و دشواری‌هایش است، درباره‌ی فقر، گرسنگی و خانه‌به‌دوشی. دومین رمان باربارا كامینز ارزش خواندن را دارد و حتی بیش از آن – خواندن‌اش لازم است – به‌خصوص برای آن دسته از مخاطبان كه ده، صد، یا هزار كتابی كه «باید» خواند را خوانده‌اند، یا بایدی توی كارشان نیست و مثل سوفیا اهل تجربه كردن هستند.
اگر کتابی نوشته‌اید یا کسانی را می‌شناسید که کتابی نوشته‌اند برای وینش بفرستید. ما در وینش بر آنیم برای نویسنده‌ها و مترجم‌ها و کتاب‌ها فرصتی برای دیده شدن فراهم کنیم. دغدغه‌ی ما نویسنده‌هایی هستند که برای شهرشان، محله‌شان و حتی خانواده‌شان می‌نویسند. کسانی که می‌نویسند تا خودشان را از آسیب‌های اجتماعی دور نگه دارند، می‌نویسند تا کسی را تحت‌تاثیر قرار دهند، می‌نویسند تا زبان و گویشی را زنده نگه دارند، می‌نویسند تا از رنجی کم کنند یا رنجی را ثبت کنند، می‌نویسند تا یادی را زنده نگه ندارند؛ حیثیتی را اعاده کنند، و بین‌شان هم نویسنده‌ی خوب هست و هم و بد – و غول‌هایی – اگر که در زمینه و زمانه‌ی دیگری می‌زیستند.
کتابفروش‌ها این روزها چه حال و هوایی دارند؟ یک کتابفروش از حال خودش و کتابفروشی در این روزها نوشته، حالی که به نظرش بی شباهت به کار سیزیف نیست؛ تلاش برای روشن نگه داشتن چراغی که معلوم نیست چقدر دیگران به فکر آن هستند، درست مثل حال یتیمان و پیرزنان، که سعدی همیشه نگران حال آنان بود زیرا در هر موقعیتی فراموش شده بودند.
چه کتابی برای خواندن به مراجعین پیشنهاد کنم؟ کتاب‌ها را طبق چه ترتیبی بچینم؟ به سوال‌های غریبِ مشتریان عجیب چه جوابی بدهم؟ این‌ها و خیلی بیش از این‌ها دغدغه‌های روزانه یک کتابفروش در شغلش است. مهدی ملکشاه در یک مجموعه یادداشت به همین بهانه در شغلش و در کار کتاب غور کرده است. پرونده این هفته ما مجموعه چهار یادداشت او برای وینش است که با عنوان کلی «یادداشت‌های یک کتابفروش» گرد آورده‌ایم.
بعضی کتاب‌ها در حکم ابَرغذاهای صنعت نشر ایران هستند؛ پرایدهای سفید صندوق‌دارِ صنعتِ نشر: هر وقت اراده کنی که بفروشی مشتری‌اش هست، هر وقت بخواهی بخری هم فروشنده‌اش هست. بسته به سال تولید و میزان کارکرد و وضعیت ظاهری قیمت‌گذاری می‌شوند. معمولاً هم هرچه قدیمی‌تر باشند گران‌ترند؛ اگر مالِ قبل از سال 57 باشند که چه بهتر. «تاریخ تمدن» ویل دورانت از مهم‌ترین این کتاب‌هاست. اصلاً ویل دورانت‌خَرها ویژگی‌های مشترکی دارند. در حدی که می‌توان آن‌ها را یک سنخ از مشتریان کتابفروشی‌ها طبقه‌بندی کرد.
بِه‌‌مرگی، انتحاری، حملات شهادت‌طلبانه، هاراکیری، سپوکو، کامی‌کازه؛ مرگ خودخواسته جهان گسترده‌ای دارد؛ معمول‌ترینش خودکشی است، به این معنا که آدمِ سر و مر و گنده آن‌قدر رنج وجود داشتن روی سرش سنگینی کند که تصمیم بگیرد رشته‌ی حیاتش را به دست خودش ببُرد. ما معتقدیم خودکشی – به معنای معمولش – راه حل هیچ چیزی نیست.
این تلقی که هنرمند اگر سرش به تنش بیرزد نباید حالش خوب باشد و باید با پوچی و مرگ و نیستی پیوندی نزدیک داشته باشد از کجا آمده؟ هدایت خودش را کشت؛ اما گلستان، گلشیری، ساعدی، صادقی، آل احمد، شاملو و خیلی از نویسنده‌های درجه یک دیگر خودشان را نکشتند؛ بله، بسیاری‌شان به دلیل اعتیاد به الکل یا مخدر به مرگی زودرس مُردند؛ اما اعتیادشان ربطی به نویسنده بودنشان نداشت؛ به نویسنده‌ی خوب یا بد بودنشان و به این‌که بیشتر از بقیه‌ی آدم‌های دنیا می‌فهمیده‌‌اند هم ربطی نداشت.
جامعه نگاری عهد قاجار کتاب مفرحی است. از آن دست کتاب‌ها که می‌شود از اول تا به آخر خواند – یا به سیاق تفال از هرکجایش شروع به خواندن کرد. «مُرقع» ی است از این نقل قول و آن سند و منِ خواننده‌ی عامِ عوام را خوش می آید اما کاش کتاب کدیور مقدمه نمی‌داشت یا مقدمه‌ی فروتنانه‌تری می‌داشت. وقتی نویسنده خود آگاه است که کتابش گوشه‌هایی از حیات سیاسی و اجتماعی تاریخ قاجار را به‌گونه‌ای بی‌نظم‌ونسق و ناروشمند کنار هم قرار داده است، چرا اسم کتاب را گذاشته است جامعه‌نگاری؟
دوست عزیزمان دکتر محمد ندیری متنی در دیدگاه های وینش برای معنی کلمه خبرنگار، پاراگراف اول پرونده، ارسال کردند، که از نظر نویسنده مقاله وینش منطبق بر نوشته موجود است. اما از آن جهت که متن روشنگری است و وینش قصد دارد این متن بهتر دیده شود آنرا به شکل یک مقاله در نقد پاراگراف اول پرونده آوردیم.
همچنین از محبت دکتر محمد ندیری نهایت سپاس را داریم.
چه چیز در این صد صفحه رمان که هیچ کجایش لحن پر سوز و گداز ندارد این‌قدر غم‌آور و گریه‌آور است؟ فکر می‌کنم اگر کسی بتواند جواب این سوال را بدهد راز ماندگاری گاوخونی را هم پیدا کرده است. گاوخونی به دلایل شخصی برای من رمان مهمی است و چند نفر دیگر را هم می‌شناسم که به دلایل شخصی گاوخونی را دوست دارند. گاوخونی «هامونِ» رمانِ فارسی است (و کاش می‌شد گفت هامون، گاوخونیِ فیلمِ فارسی است)؛ اگر نقصی هم داشته باشد به بزرگی‌اش می‌بخشی.
رمان «قاشق‌هایمان را از فروشگاه وولورت خریدیم» مملو است از نقاش‌ها و مجسمه‌سازها و هنرمندها. اما این رمانی درباره‌ی هنر نیست، درباره‌ی زندگی معمولی و دشواری‌هایش است، درباره‌ی فقر، گرسنگی و خانه‌به‌دوشی. دومین رمان باربارا كامینز ارزش خواندن را دارد و حتی بیش از آن – خواندن‌اش لازم است – به‌خصوص برای آن دسته از مخاطبان كه ده، صد، یا هزار كتابی كه «باید» خواند را خوانده‌اند، یا بایدی توی كارشان نیست و مثل سوفیا اهل تجربه كردن هستند.
اگر کتابی نوشته‌اید یا کسانی را می‌شناسید که کتابی نوشته‌اند برای وینش بفرستید. ما در وینش بر آنیم برای نویسنده‌ها و مترجم‌ها و کتاب‌ها فرصتی برای دیده شدن فراهم کنیم. دغدغه‌ی ما نویسنده‌هایی هستند که برای شهرشان، محله‌شان و حتی خانواده‌شان می‌نویسند. کسانی که می‌نویسند تا خودشان را از آسیب‌های اجتماعی دور نگه دارند، می‌نویسند تا کسی را تحت‌تاثیر قرار دهند، می‌نویسند تا زبان و گویشی را زنده نگه دارند، می‌نویسند تا از رنجی کم کنند یا رنجی را ثبت کنند، می‌نویسند تا یادی را زنده نگه ندارند؛ حیثیتی را اعاده کنند، و بین‌شان هم نویسنده‌ی خوب هست و هم و بد – و غول‌هایی – اگر که در زمینه و زمانه‌ی دیگری می‌زیستند.
کتابفروش‌ها این روزها چه حال و هوایی دارند؟ یک کتابفروش از حال خودش و کتابفروشی در این روزها نوشته، حالی که به نظرش بی شباهت به کار سیزیف نیست؛ تلاش برای روشن نگه داشتن چراغی که معلوم نیست چقدر دیگران به فکر آن هستند، درست مثل حال یتیمان و پیرزنان، که سعدی همیشه نگران حال آنان بود زیرا در هر موقعیتی فراموش شده بودند.
چه کتابی برای خواندن به مراجعین پیشنهاد کنم؟ کتاب‌ها را طبق چه ترتیبی بچینم؟ به سوال‌های غریبِ مشتریان عجیب چه جوابی بدهم؟ این‌ها و خیلی بیش از این‌ها دغدغه‌های روزانه یک کتابفروش در شغلش است. مهدی ملکشاه در یک مجموعه یادداشت به همین بهانه در شغلش و در کار کتاب غور کرده است. پرونده این هفته ما مجموعه چهار یادداشت او برای وینش است که با عنوان کلی «یادداشت‌های یک کتابفروش» گرد آورده‌ایم.
بعضی کتاب‌ها در حکم ابَرغذاهای صنعت نشر ایران هستند؛ پرایدهای سفید صندوق‌دارِ صنعتِ نشر: هر وقت اراده کنی که بفروشی مشتری‌اش هست، هر وقت بخواهی بخری هم فروشنده‌اش هست. بسته به سال تولید و میزان کارکرد و وضعیت ظاهری قیمت‌گذاری می‌شوند. معمولاً هم هرچه قدیمی‌تر باشند گران‌ترند؛ اگر مالِ قبل از سال 57 باشند که چه بهتر. «تاریخ تمدن» ویل دورانت از مهم‌ترین این کتاب‌هاست. اصلاً ویل دورانت‌خَرها ویژگی‌های مشترکی دارند. در حدی که می‌توان آن‌ها را یک سنخ از مشتریان کتابفروشی‌ها طبقه‌بندی کرد.
Thanks for clicking. That felt good.
Close
