برچسب: مطالعات زنان

هنجارهای اجتماعی منفی درباره این‌که چه کاری برای زنان «مناسب» است، حمایت‌های قانونی ضعیف منجر به تبعیض علیه زنان در محل کار، دستمزد نابرابر، کاهش ظرفیت مقابله با تهدیدها، دسترسی نابرابر به کنترل امور مالی و دارایی‌ها، و تفکیک جنسیتی مشاغل دسترسی زنان به فرصت‌های برابر را از بین می‌برد. کتاب بازگشت گرگ‌ها؛ چگونه به هم بپیوندیم، قدرتمان را بازیابیم و نتیجه بازی را تغيير دهيم، نوشته ابی ومبک کتابی است که برای ایجاد نوعی گسست در چنین زمینه هژمونیک و مسلطی نوشته شده و از این رو نقشی برانگیزاننده برای زنان، خصوصا زنان جوان دارد. ابی ومبک ستاره فوتبال زنان آمریکا بوده است.

اگر در سال‌های اخیر بازار کتاب کودک و نوجوان را دنبال کرده باشید، شاید کتاب‌های متنوعی که درباره‌ی زنان موفق منتشر شده است، توجهتان را جلب کرده باشد؛ زنان بلندپرواز، زنان تاثیرگذار، شگفتی‌آفرین، زنانی که جهان را بهتر کردند، زمین را نجات دادند، دنیا را تغییر دادند، زنان متفاوت با رویاهای دور و درازی که خلاف جریان حرکت کردند و نشان دادند می‌توان در نظم کهنه‌ی جهان تغییری ایجاد کرد. این کتاب‌ها نه تنها در ایران که در جهان هم مورد استقبال قرار گرفته‌اند. این پرونده در قالب مقاله‌ای تحلیلی به بررسی این پدیده می‌پردازد و چند نمونه از این کتاب‌ها را هم معرفی می‌کند.

کتاب‌هایی با محوریت زنان موفق در سال‌های اخیر پرفروش بوده‌اند و به چاپ‌های متعدد رسیده‌اند. نکته‌ای که نشان می‌دهد برای بعضی از والدین مهم است که کودکان‌شان از کلیشه‌های تبعیض جنسیتی عبور کنند. ممکن است تمام این کتاب‌ها باکیفیت نباشند و بسیاری به خاطر عطش مخاطبان به این‌گونه کتاب‌ها- نه فقط در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان- تولید و منتشر شده باشند. دو کتابی که در این یادداشت کوتاه معرفی می‌شوند فقط نمونه‌‌ای از کتاب‌هایی هستند که به فارسی ترجمه شده‌اند و محوریت آن‌ها «زنان موفق» است.

این گزارش نگاهی است به کتاب‌هایی که زنان شگفت‌انگیز و موفق را به دختران جوان معرفی می‌کنند. همه‌ی این کتاب‌ها دارند نام زنان را به یاد می‌آورند و آن‌ها را قابل روایت شدن می‌دانند. مثل نقطه‌هایی روشن که به طور پنهانی به هم وصل‌اند و می‌توانند با هم حرکت کنند. آن‌ها الگو هستند برای توانستن، اما دختران امروز، به خصوص در جوامعی که حقوق رسمی‌ و قانونی‌شان به سادگی نادیده گرفته می‌شود، بیشتر به جهانی برابرتر و عادلانه‌تر نیاز ندارند؟ به جای جهانی نابرابر که در آن فقط بعضی از زنان موفق می‌توانند بدرخشند و نامی از خود به جا بگذارند؟

در 1910، چهارسال قبل از آغاز جنگ جهانی اول، کلارا زتکین از زنان مبارز آلمانی در گردهمایی زنان سوسیالیست آلمانی با عنوان «کنگره بین‌‌المللی زنان» پیشنهاد داد روز هشت مارس روز جهانی زن نام‌گذاری شود و گروه‌های مختلف زنان این روز را در گردهمایی‌های خود تصویب کنند. اما مگر در هشت مارس چه اتفاقی افتاده بود؟
داستان از نیم قرن پیش شروع شده بود. از زمانی که زنان کارگر آمریکایی در قرن نوزدهم به شرایط کاری سخت و همچنین نابرابر خود اعتراض کردند.

پزشکان قرن نوزدهم برای مدت‌های طولانی به زنان توصیه می‌کردند تا از خواندن و نوشتن خودداری کنند، زیرا نگران بودند خواندن و نوشتن ناخوشی‌هایشان را تشدید کند. ظاهراً سلامتی فیزیکی زنان مشروط به سکوت‌شان بود، نه به اظهار وجودشان. زن بیمار هیستریکی که هرگز نمی‌تواند بیمار نباشد و این بیماری جزئی از تلاش او برای دیده شدن است مدتی طولانی طبیعی شمرده می‌شد. امروز اما این وضع بسیار تغییر کرده است. این مقاله را عارفه اکبر در نشریه گاردین نوشته است که ترجمه آن را ملاحظه می‌کنید.