
کدام آغاز، کدام پایان؟
رمان فهرس نوشتهی «سنان آنطون» تکنیکیترین رمان این نویسنده است. سنان در فهرس، آگاهانه، با ایدههای مختلف نظریهی رمان -و به شکل عامتر ادبیات- مشق کرده است. از مباحث نظری مربوط به نویسنده، متن، خواننده و رابطهی آنها گرفته تا بینامتنیت، خودبازتابی، مرگ نویسنده و رمان در حال شکلگیری. نویسنده مقاله اما در اینجا مسئلهی سرآغاز در رمان فهرس و ربط و نسبتش با پایان را موردتوجه قرار داده. پرسش این است که اثر ادبی، و در اینجا رمان، از کجا آغاز میشود؟ در نگاه اول چنین به نظر میرسد که به سادگی میتوان به این پرسش پاسخ گفت. اما اگر دقیقتر شویم خواهیم دید مسئله به این سادگیها که تصور میکردیم نیست.