برچسب: سانسور

بنجامین رام، یکی از نویسندگان و روزنامه‌نگاران پیشین بی‌بی‌سی و نشریه‌ی OpenDemocracy است. او که برای رادیو و سرویس جهانی بی‌بی‌سی مستندهای فرهنگی نیز می‌سازد، چندی پیش بر موضوع سانسور در اتحاد جماهیر شوروی تمرکز کرد. رام در مقاله‌ای با عنوان «نویسندگانی که سانسور در اتحاد جماهیر شوروی را به چالش کشیدند»، به روش‌های مبتکرانه‌ای اشاره می‌کند که نویسنده‌های روس برای زیر پا گذاشتن قوانین سختگیرانه‌ی شوروی ابداع کرده بودند. هزاران شهروند شجاع شوروی نشریاتی زیرزمینی و به دور از سانسور منتشر می‌کردند و دست به دست می‌گرداندند. سامیزدات عنوان کلی برای این نوع از نشریات بود.

داستان «شنل قرمزی» که حالا برای کودکان دنیا آشناست، ورسیون‌های متعددی دارد. اولین بار در 1697 در دربار لویی چهاردهم برای تربیت کودکان به شکل کتاب درآمد. در ابتدای قرن هجدهم به انگلیسی ترجمه شد و در قرن نوزدهم برادران گریم به آلمانی از آن اقتباس کردند. داستان گشت و گشت و البته در هرکدام از این ورسیون‌ها تغییراتی کرد که عمدتاً در راستای کم کردن خشونت آن بود. حالا در زمان حاضر هم خشونت داستان و هم رویکردش به الکل مورد انتقاد است و خیلی‌ها اعتقاد دارند باید در کتاب‌های امروزی تغییر کند.

اسماعیل کاداره در طول چند دهه در زمره‌ی نویسندگانی بود که هنر خود را تحت محدودیت‌های شدید سیاسی و اجتماعی به پیش می‌بردند. دورانی تاریک و سیاه، در یکی از کوچک‌ترین کشورهای کمونیستی شرق اروپا. اما کاداره تا جایی پیش رفت که پیتر کنستانتین، مترجم ادبی صاحب‌نام، به عنوان نگارنده‌ی تاریخ بالکان از او یاد می‌کند. پیتر کنستانتین در این مقاله که در نشریه‌ی جهان ادبیات امروز به چاپ رسیده است؛ از اسماعیل کاداره، دوران بعد از خروجش از کشور و تاثیراتی که زندگی و کار در آلبانیِ انور خوجه بر قلم او گذاشتند، می‌نویسد.

«شازده احتجاب» هنوز از بهترین اقتباس‌های سینمای ایران محسوب می‌شود. یکی از بهترین نمونه‌های همکاری میان یک رمان‌نویس و یک فیلمساز. بهمن فرمان‌آرا کار سختی در تبدیل این رمان دشوار و پر از فضاهای ذهنی به صحنه‌ی عینی سینما داشت و البته این کار دشوار را به کمک خود گلشیری انجام داد. این گزارش کوتاه مروری است بر آن‌چه فرمان‌آرا درباره این اقتباس گفته است.

«بیوه‌ها» داستان سوگواران و یادنامه‌ای برای گمشدگان است. قصه‌ی زنانی که بر لب رودخانه‌ی روستا نشسته‌اند تا جنازه‌ی مردان گمشده‌شان را از آب بگیرند. مردانی که به دست پلیس مخفی حکومت ربوده شده و حالا رژیم دیکتاتوری از تحویل جنازه‌هایشان هم امتناع می‌کند. دورفمن در این کتاب به زنان سرزمینش چهره‌ و زبانی به یاد ماندنی داده است. در صدر تصویر دسته‌ی سوگواران متحد، هیئت پیرزنی سیاه‌پوش با چشمانی خشک شده از اندوه خواننده را رها نخواهد کرد.