برچسب: تئوری ادبیات

سال 1978 مجله آگزنته (Akzente) به مناسبت تولد هشتاد سالگی فیلسوف شهیر آلمانی، «هربرت مارکوزه» شماره ویژه‌ای را منتشر می‌کند. این شماره به عمده دستاوردهای فکری مارکوزه در طول دوران حرفه‌ای او می‌پردازد. تقریباً یک سال بعد، مارکوزه به عنوان آخرین فرد از نسل اول فیلسوفان نظریه انتقادی- چیزی که بعدها به مکتب فرانکفورت معروف شد- فوت می‌کند.

کتاب «شهر در ادبیات»،‌ ١٧ مقاله را از ٢٠ محقق حوزه‌های مختلف ادبیات و علوم‌ اجتماعی در خود گرد آورده تا شاید بتواند «بدهی جامعه‌شناسان» به «نویسندگان داستان» را تا حدودی پرداخت کند. نویسندگان مقالات این کتاب با مقدمه و ویراستاری کوین مک‌نامارا، استاد ادبیات در دانشگاه هیوستو-کلیرلیک، در تلاشند تا نشان دهند چگونه ادبیاتِ شهر خواننده را فرامی‌خواند تا الگوهایی را ببیند که شهر از درون آن‌ها ساخته می‌شود، یا زندگی در شهر را تجربه کند و در مسیر فهمش گام بردارد.

این روزها اتوفیکشن «autofiction» – زندگی‌نامه داستانی که عناصر سنتی رمان مانند پیرنگ و شخصیت‌پردازی را در هم می‌شکند – همه‌جا به چشم می‌خورد. این کتاب‌ها صرفاً از جزئیات خودزندگی‌نامه‌ای نویسندگانشان برای الهام گرفتن استفاده نمی‌کنند بلکه آن‌ها را برای برهم زدن و پیچیده کردن تجربه ما از داستان و سوبژکتیویته، برای یافتن راهی جدید برای توصیف واقعیت به کار می‌گیرند؛ آن هم در زمانی که به قول کتی در کرودو «صحبت‌کردن درباره حقیقت سخت است» و شاید نوشتن درباره آن حتی سخت‌تر هم باشد. الکس کلارک در مقاله‌ای که در تاریخ 23 ژوئن 2018 در گاردین منتشر شده نگاهی می‌اندازد به نویسندگانی که از زندگی خودشان در داستان‌هایشان آورده‌اند.

«پوست در برابر پوست» پر است از اطلاعاتی درباره شرایط خلق رمان «جنایت و مکافات»، روزگار نگارش و انتشار آن، و تفسیرهای متنوعی که طی دهه‌های متوالی از آن به عمل آمده است. اما نویسنده یادداشت معتقد است جای یک چیز در این میان خالی است: نقد و نظر خود نویسنده کتاب و دیدگاه امروزین به این اثر کلاسیک قرن نوزدهمی. نگاه انتقادی در کتاب جایش خالی مانده است.

شعر، چه برای نویسنده و چه برای خواننده در ارتباط با زندگی معنا‌ پیدا می‌کند. بهترین شعرها، آن‌هایی هستند که با صدای خاص و شخصی نویسندگان نوشته می‌شوند، نه آن‌هایی که فقط به‌عنوان شعر نوشته و ثبت شده‌اند. امروزه نیز شعر در ارتباط با زندگی است، همان‌طور که همواره بوده‌ است، خواه شما خواننده‌ی ثابت آن باشید یا نباشید. مردم اغلب در مواقع تغییرات، بیشتر به شعر رجوع می‌کنند. این روزها می‌توانند لحظات شاد یا غم‌انگیزی باشند، مانند تولد؛ مراسم خاک‌سپاری یا عروسی. شعر می‌تواند در لحظات سخت و طاقت‌فرسا، بیان سلیس و صریحی از احساسات را ارائه دهد.