در بیرون در، دولت آبادی نیست که جزئی‌پردازی می‌کند، چشمان تیزبین آفاق است که هیچ چیز را نادیده نمی‌گذارد و هیچ حرفی را ناگفته. محمود دولت آبادی یادگار دهه‌ی چهل است و دغدغه هایش بعد از چهل سال هنوز همان است. مثل تمام نویسنده‌های کمیابی که تکلیف‌شان با خودشان روشن است و معنای رئالیسم تاریخی در بستر داستان را به درستی فهمیده‌اند.
سفرنامه‌ی ناصرِخسرو دهمین کتاب از «مجموعه‌ی بازخوانی متون» است. هر کتاب این مجموعه شامل یکی از متون نثر کهن فارسی است، با مقدمه و ویرایش جعفر مدرس‌صادقی. کار مدرس‌صادقی «تصحیح متن» نیست، چون مبنای کار او نه نسخه‌های خطی که معتبرترین چاپ‌های متون است. بازنویسی و تلخیص هم نیست، اما با «عین متن» هم فرق دارد و جایگزین چاپ‌های اصلی نمی‌شود، به‌ویژه برای تحقیق و استناد. آیا این کتاب جدید، همان‌طور که ادعا شده، برای خوانندگان غیرحرفه‌یی مفید واقع می‌شود؟
در شعر «ناهید کبیری» دغدغه‌های زنانه به‌شکل برجسته‌ای دیده می‌شود. او شجاعانه و امیدوارانه گزاره‌های عمده‌ای در هر شعر را به آزادی، عشق، امید، زیبایی، مهربانی، درنگ، دوستی، صلح و طبیعت اختصاص داده است و با نگاهی از سر نگرانی و مهر به تفسیر شاعرانه‌ی جهان برخاسته. شعرها را صمیمی و سرراست نوشته و حتی وقتی از اضافه‌های تشبیهی و تتابع اضافات استفاده می‌کند سعی دارد که فضا را ملموس‌تر جلوه دهد. از دید او جهان در خطر از یادبردن است و وظیفه‌ی او به عنوان شاعر همین تذکاری‌ست که در قالب شعر می‌دهد.
ابوالفضل زرویی نصرآباد که با اسم‌های مستعارِ «ملانصرالدین»، «چغندر میرزا»، «ننه قمر»، «کلثوم ننه»، «آمیز مَمتقی»، «میرزا یحیی»، و «عَبدُل» در نشریات متعددی می‌نوشت، شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز معروف ایرانی است. «رفوزه‌ها» عنوان کلیات اشعار طنز اوست که به شش بخش «شعر نو»، «حکایت»، «از هر دری»، «اخوانیات»، «خودمانی‌ها» و «اصل مطلب» تقسیم می‌شود. زرویی در این کتاب نخستین اشعاری را که در ایام جوانی سروده هم آورده است تا جوان‌ترها شاهد رشد کیفی آثارش در مرور زمان باشند.
ابوتراب خسروی در آخرین کتاب خود دست به تجربه‌ای ضروری زده است: بازآفرینی مدرن قصه‌های شیخ اشراق؛ مجموعه‌ای از چهارده داستان که کوتاهی‌شان گاه به کمتر از دو صفحه می‌رسد. کار وی در این کتاب بازتاب و بازتولید منابع مکتوب فرهنگ ایرانی و نوعی پیوند زدن ادبیات اکنون به گذشته است.
نویسنده در تجربه‌ی تجریدی خویش سرگردان است و در کار دور ریختن «شکل غلط رفتار کلمات و هجاها»یی که پیشتر آموخته تا جا را برای «کلمه‌ها و سرمشق‌های تازه» باز کند؛ همچون قوشی تنها در پیِ ذریّاتِ سیمرغ.
«نزدیک داستان» درباره‌ی زیستن است؛ همان کار ساده و غیرپیچیده‌ای که بشر به قدمت تاریخ مشغول انجام دادنش است. علی خدایی در روایت اول شخصش از امروز و دیروز، تمام مدت مشغول اعتبار بخشیدن به جزئیاتِ روزمرگی‌هایی است که در هر زندگیِ معمولی‌ای پیدا می‌شود و احتمالاً چندان هم به نظر کسی مهم نمی‌آید. اما او قصد کرده همین لحظه‌های بی‌اهمیت را قاب نفیسی بگیرد و چنان اعتبار ببخشد که خواننده را وادار کند به دیدن زیبایی‌های ساده‌ی پنهان شده در پس جزئیات روزمره.
شعرهای عباس کیارستمی را چه بسا به هایکو تشبیه کرده‌اند. قالب کوتاه این شعرها و تصویری بودن تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها این مقایسه را کاملاً موجه می‌نماید. اما شاید بتوان ریشه‌های این قطعات کوتاه را که گاه به حکمت سنتی پهلو می‌زنند در ادب فارسی یافت.
متغیر منصور با فضاهای عجیب و بکر و تردیدهای پی‌درپی‌اش تجربه‌ای قابل قبول از یعقوب یادعلی است.نویسنده‌ای که روایت‌کردن بلد است و می‌داند چگونه ماجراهای متعددش را در فرم‌های مختلف تجربه کند تا لایه‌ای نو از داستان کشف شود. او در این کتاب زندگی روزمره‌ی آدمی را با ایجاد موقعیت‌هایی به‌ظاهر کوچک به چالش می‌کشد و از ارائه‌ی فرم‌های روایی تازه به مخاطبش هراسی ندارد.
کلنجار رفتن با اندیشه‌ی مرگ و بیماری لاعلاجی که هر آن پایان زندگی شخصیت اصلی و راوی قصه را یادآوری می‌کند، در کانون این رمان جای دارد، اما از آن جا که راوی قصه فیلمساز است و علاوه بر این فلسفه خوانده، طبیعی است که این اندیشه‌ها آمیخته به خاطرات سینمایی و هنری و تاملات فلسفی هستند. این تاملات فلسفی بسیار طبیعی می‌نمایند و علاوه بر آن از جنس اندیشه‌هایی کاملاً هضم شده و روشن و ساده‌اند و چه بسا با شوخی و لودگی آمیخته‌اند.
در بیرون در، دولت آبادی نیست که جزئی‌پردازی می‌کند، چشمان تیزبین آفاق است که هیچ چیز را نادیده نمی‌گذارد و هیچ حرفی را ناگفته. محمود دولت آبادی یادگار دهه‌ی چهل است و دغدغه هایش بعد از چهل سال هنوز همان است. مثل تمام نویسنده‌های کمیابی که تکلیف‌شان با خودشان روشن است و معنای رئالیسم تاریخی در بستر داستان را به درستی فهمیده‌اند.
سفرنامه‌ی ناصرِخسرو دهمین کتاب از «مجموعه‌ی بازخوانی متون» است. هر کتاب این مجموعه شامل یکی از متون نثر کهن فارسی است، با مقدمه و ویرایش جعفر مدرس‌صادقی. کار مدرس‌صادقی «تصحیح متن» نیست، چون مبنای کار او نه نسخه‌های خطی که معتبرترین چاپ‌های متون است. بازنویسی و تلخیص هم نیست، اما با «عین متن» هم فرق دارد و جایگزین چاپ‌های اصلی نمی‌شود، به‌ویژه برای تحقیق و استناد. آیا این کتاب جدید، همان‌طور که ادعا شده، برای خوانندگان غیرحرفه‌یی مفید واقع می‌شود؟
در شعر «ناهید کبیری» دغدغه‌های زنانه به‌شکل برجسته‌ای دیده می‌شود. او شجاعانه و امیدوارانه گزاره‌های عمده‌ای در هر شعر را به آزادی، عشق، امید، زیبایی، مهربانی، درنگ، دوستی، صلح و طبیعت اختصاص داده است و با نگاهی از سر نگرانی و مهر به تفسیر شاعرانه‌ی جهان برخاسته. شعرها را صمیمی و سرراست نوشته و حتی وقتی از اضافه‌های تشبیهی و تتابع اضافات استفاده می‌کند سعی دارد که فضا را ملموس‌تر جلوه دهد. از دید او جهان در خطر از یادبردن است و وظیفه‌ی او به عنوان شاعر همین تذکاری‌ست که در قالب شعر می‌دهد.
ابوالفضل زرویی نصرآباد که با اسم‌های مستعارِ «ملانصرالدین»، «چغندر میرزا»، «ننه قمر»، «کلثوم ننه»، «آمیز مَمتقی»، «میرزا یحیی»، و «عَبدُل» در نشریات متعددی می‌نوشت، شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز معروف ایرانی است. «رفوزه‌ها» عنوان کلیات اشعار طنز اوست که به شش بخش «شعر نو»، «حکایت»، «از هر دری»، «اخوانیات»، «خودمانی‌ها» و «اصل مطلب» تقسیم می‌شود. زرویی در این کتاب نخستین اشعاری را که در ایام جوانی سروده هم آورده است تا جوان‌ترها شاهد رشد کیفی آثارش در مرور زمان باشند.
ابوتراب خسروی در آخرین کتاب خود دست به تجربه‌ای ضروری زده است: بازآفرینی مدرن قصه‌های شیخ اشراق؛ مجموعه‌ای از چهارده داستان که کوتاهی‌شان گاه به کمتر از دو صفحه می‌رسد. کار وی در این کتاب بازتاب و بازتولید منابع مکتوب فرهنگ ایرانی و نوعی پیوند زدن ادبیات اکنون به گذشته است.
نویسنده در تجربه‌ی تجریدی خویش سرگردان است و در کار دور ریختن «شکل غلط رفتار کلمات و هجاها»یی که پیشتر آموخته تا جا را برای «کلمه‌ها و سرمشق‌های تازه» باز کند؛ همچون قوشی تنها در پیِ ذریّاتِ سیمرغ.
«نزدیک داستان» درباره‌ی زیستن است؛ همان کار ساده و غیرپیچیده‌ای که بشر به قدمت تاریخ مشغول انجام دادنش است. علی خدایی در روایت اول شخصش از امروز و دیروز، تمام مدت مشغول اعتبار بخشیدن به جزئیاتِ روزمرگی‌هایی است که در هر زندگیِ معمولی‌ای پیدا می‌شود و احتمالاً چندان هم به نظر کسی مهم نمی‌آید. اما او قصد کرده همین لحظه‌های بی‌اهمیت را قاب نفیسی بگیرد و چنان اعتبار ببخشد که خواننده را وادار کند به دیدن زیبایی‌های ساده‌ی پنهان شده در پس جزئیات روزمره.
شعرهای عباس کیارستمی را چه بسا به هایکو تشبیه کرده‌اند. قالب کوتاه این شعرها و تصویری بودن تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها این مقایسه را کاملاً موجه می‌نماید. اما شاید بتوان ریشه‌های این قطعات کوتاه را که گاه به حکمت سنتی پهلو می‌زنند در ادب فارسی یافت.
متغیر منصور با فضاهای عجیب و بکر و تردیدهای پی‌درپی‌اش تجربه‌ای قابل قبول از یعقوب یادعلی است.نویسنده‌ای که روایت‌کردن بلد است و می‌داند چگونه ماجراهای متعددش را در فرم‌های مختلف تجربه کند تا لایه‌ای نو از داستان کشف شود. او در این کتاب زندگی روزمره‌ی آدمی را با ایجاد موقعیت‌هایی به‌ظاهر کوچک به چالش می‌کشد و از ارائه‌ی فرم‌های روایی تازه به مخاطبش هراسی ندارد.
کلنجار رفتن با اندیشه‌ی مرگ و بیماری لاعلاجی که هر آن پایان زندگی شخصیت اصلی و راوی قصه را یادآوری می‌کند، در کانون این رمان جای دارد، اما از آن جا که راوی قصه فیلمساز است و علاوه بر این فلسفه خوانده، طبیعی است که این اندیشه‌ها آمیخته به خاطرات سینمایی و هنری و تاملات فلسفی هستند. این تاملات فلسفی بسیار طبیعی می‌نمایند و علاوه بر آن از جنس اندیشه‌هایی کاملاً هضم شده و روشن و ساده‌اند و چه بسا با شوخی و لودگی آمیخته‌اند.
Thanks for clicking. That felt good.
Close
