برچسب: ادبیات ایران

«بهره‌مندی شاعران از شاعران» پژوهشی است که ذهن شاعر را با این چالش روبه رو می‌کند که تا چه میزان مجاز به بهره‌مندی از تجارب پیشینیان است!  فلاح‌میبدی برای این پژوهش چالش‌برانگیز محدوده زمانی از خواجوی کرمانی تا عبدالرحمن جامی را انتخاب کرده‌است. بازه زمانی که گل‌سرسبد شاعران ایرانی؛ حافظ شیرازی نیز در آن می‌زیسته است.

علی خدایی که زاده‌ی تهران است پس از مواجهه با اصفهان و شگفتی‌هایش دامنگیر این شهر می‌شود و دل به دل اصفهان می‌دهد. او این مجموعه داستان را ادای دین به شهری می‌داند که مهربانانه او را در خود پذیرفته. داستان‌های کتاب، حکایت اهالی اصفهان است که حول چهارباغ گرد آمده‌اند. هر کدام پیشه‌ای دارند و سرگذشتی، اما چهارباغ علت‌العلل نزدیکی آن‌ها به یکدیگر است.

آمبروز بیرس طنزنویس آمریکایی با طنزی همراه با بدبینی خالص، اولین بار واژه‌نامه‌اش برای آدم‌های بدبین را به صورت پاورقی در مجله‌ای هفتگی منتشر کرد و بازخوردهای مثبت باعث شد آن را به شکل کتاب منتشر کند. در این واژه‌نامه‌ی انتقادی او لغات مثبت را با معانی منفی و لغات منفی را با معانی مثبت آورده است. اما سال‌ها پیش از او عبید زاکانی هم در ادبیات فارسی چنین لغت‌نامه‌ای به طنز منتشر کرده است. شباهت‌های کار بیرس در فرهنگ شیطان با کار عبید زاکانی در رساله تعریفات و تعریفات ملا دو پیازه موضوع این یادداشت است.

آیا رستمِ شاهنامه همان سورن تاریخی است؟ کتاب دکتر ساقی گازرانی فراتر از پاسخ به این سوال به کارکرد مجموعه حماسه‌های سیستانی در کنار تاریخ ملی ایران می‌پردازد. او روی گسل میان روایت‌های پهلوانانه و شاهانه در شاهنامه و سایر مجموعه‌های حماسی دست می‌گذارد. حماسه‌هایی که معمولا به دلیل ارزش‌های ادبی پایین‌تر نسبت به شاهنامه کنار گذاشته شده‌اند و ثانویه تشخیص‌شان داده‌اند. گازرانی نشان می‌دهد چگونه ساسانیان تلاش کرده‌اند تاریخ سلسله پیش از خود را کمرنگ جلوه دهند و چگونه این تاریخ در قالب روایت‌های پهلوانانه خاندان رستم در شاهنامه باقی مانده است.

کریستف بالایی، استاد ادبیات و زبان فارسی در فرانسه به همراهی میشل کویی‌پرس دارای دکترای ادبیات فارسی، در کتابی به اسم سرچشمه‌های داستان کوتاه فارسی به بررسی تلاش‌های دهخدا و جمالزاده در شکل گیری داستان کوتاه فارسی پرداخته‌اند. کویی‌پرس در بخش مفصلی که به جمالزاده اختصاص دارد با بررسی زندگی و مسیر نویسندگی او و تحلیل دقیق داستان‌های یکی بود و یکی نبود، ابعاد ادبی متنوع کار جمالزاده را نمایان می‌کند. و نشان می‌دهد که چرا این اثر راهگشای داستان‌نویسی نوین فارسی شد.