مرگ خودخواسته در نگاه نقاشان

21 شهریورماه روز ملی سینما نامگذاری شده. سینما با اینکه محصول نهایی خودش را به شکل تصویری ارائه می‌کند اما ارتباط تنگاتنگی با ادبیات دارد. این ارتباط  در ساده‌ترین شکل ماجرای فیلمنامه است و تاثیری که در نتیجه نهایی کار می‌گذارد، و در شکل‌های دیگر آثار داستانی هستند که برای ساخت فیلم اقتباس می‌شوند. اما اقتباس سینمایی چگونه و با چه اصولی؟

ما دوست داریم تصوری از شکل اقتباس‌شده‌ی کتاب محبوبمان روی پرده‌ی نقره‌ای داشته باشیم؛ می‌خواهیم مثل کتاب‌ها با شخصیت‌ها همذات‌پنداری کنیم، در تمام جزئیات ادبی تجسم‌یافته روی پرده غرق شویم، و ببینیم که به گوشه‌وکنار جهان داستانی، روح زندگی دمیده شده است. اما راه و رسم اقتباس ادبی چگونه است؟ آیا فاصله گرفتن از منبع اصلی همیشه چیز بدی است؟ این مقاله به شما پاسخ می‌دهد: “نه لزوما!”

بیش از 400 سال از اولین انتشار رمان «دن کیشوت» اثر میگل د سروانتس می‌گذرد. از آن زمان تاکنون، هنرمندان زیادی در سراسر جهان سعی کردند شخصیت‌های این رمان باشکوه را با تصوارت و برداشت‌های شخصی خود درآمیزند و هربار دن کیشوت تازه‌ای را به تصویر کشند. دن کیشوتی که توسط این هنرمندان خلق شد، ترکیبی از احساسات مختلفی چون ترحم، تعجب، خنده یا لبخند نسبت به این شوالیه‌ی ماجراجو است. اما آنچه که بیش از همه اهمیت دارد این است که بدانیم این نجیب‌زاده‌ی مبارز و رویابین چگونه توانسته است تا این اندازه، احترام عمیق و همدردی خالصانه‌ی جهانی را به دست آورد.

کتاب علیرضا تغابنی با نام «مماس بر اثر؛ نقد یازده اثر معماری معاصر ایران» بسیار کنجکاوی‌برانگیز است چون نقد معماری به اندازه شاخه‌های دیگر نقد هنری جانیفتاده است. این کنجکاوی وقتی بیشتر می‌شود که با نگاهی به فهرست کتاب می‌بینیم آثاری که مورد نقد قرارگرفته‌اند هم از نظر کاربری و هم از نظر محل، از چه تنوعی هم برخوردارند: نمازخانه‌ی یادمان شهیدان فکه (خوزستان)، مجتمع فرهنگی-هنری چارسو (تهران)، مهمانخانه‌ی قائلی (اصفهان)، فروشگاه کفش آرتمن (زنجان). تغابنی کتاب را برای دانشجوی معماری نوشته است یا مخاطب عام علاقمند به هنر؟ این‌ها از سوالاتی است که در یادداشت زیر روبرت صافاریان به آن پرداخته است.

خوانندگان ایرانی -مثل بیشتر کتاب‌خوان‌های

اریک بورک در کتاب «ایده: هفت عنصر اساسی برای ماندگارشدن داستان، نمایش‌نامه و فیلم‌نامه» تلاش می‌کند عناصر اساسی برای پرداخت ایده -به‌خصوص در فیلم‌نامه- را به نویسندگان جوان و یا کسانی که می‌خواهند فیلم‌نامه‌نویسی را همچون یک حرفه دنبال کنند آموزش دهد. چگونه مخاطب را پای فیلم‌ بنشانیم؟ چگونه وادارش کنیم کانال را عوض نکند؟ شرکت‌های فیلم‌سازی چه آثاری را پذیرش می‌کنند؟ و چگونه چیزی بیشتر از شخصیت‌ها، دیالوگ‌ها و پیرنگ داستان به مخاطب ارائه دهیم تا اثرمان معنادار شود؟ اینها از جمله سوالاتی‌ست که اریک بورک می‌خواهد در کتابِ ایده… بدان‌ها پاسخ بگوید.

کتاب «راهنمای خوانش