پارانویا موضوع اصلی پاموک و نیروی محرک سبک اوست. پاموک تو را وا می‌دارد با خواندن رمانش از میان لایه‌های سوءظن و شک عبور کنی. هیچ فاکتی، هیچ داستانِ پسِ‌پشتی، هرگز آن نیست که در ابتدا می‌نماید. پاموک گفته «ما ادبیات پارانویا داریم». اگر رمان‌های او واجد این خصیصه‌ی پسا‌مدرنیستی‌اند و تن به پایان‌بندی‌های معلوم و مشخص نمی‌دهند، اگر آن‌ها آن خصلتی را که رولان بارت «عشق به معنی» نام داده است ناکام می‌گذارند، دلیلش این است که در این رمان‌ها مرتب با دسیسه‌ها و ضددسیسه‌ها رویاروی می‌شویم. او حقیقتاً رمان‌نویسی است برای عصر «پساحقیقت». جودیت شولِویتس این نقد بر رمان «شب‌های طاعون» را نوشته و مقاله در شماره‌ی نوامبر ۲۰۲۲ نشریه‌ی «آتلانتیک» چاپ شده است.

خرمگس متمرکز بر انسان است،

«در کمال خونسردی» گزارشی است از یک قتل در شهری کوچک در آمریکا. ترومن کاپوتی خبر وقوع این قتل را در روزنامه نیویورک تایمز خواند و کنجکاو شد. در سال‌های بعد او با همه شاهدان و همسایگان و قاتلان و ماموران پلیس صحبت کرد و گزارشی مفصل درباره این قتل نوشت که نقطه عطف ژانر «جنایت واقعی / True crime» شد. این گزارش ابتدا به صورت دنباله‌دار در مجله نیویورکر و سپس در 1966 به صورت کتاب منتشر شد. کتاب پیش از این در فارسی با ترجمه‌های پریوش شهامت، باهره راسخ و زهرا خراسانی منتشر شده بود اما نشر چشمه تصمیم گرفت ترجمه جدیدی از آن، به فارسیِ لیلا نصیری‌ها مترجم و روزنامه‌نگار، را منتشر کند.

«ملت عشق» نام رمانی نوشته الیف شافاک نویسنده فرانسوی- ترک تبار است که در سال ۲۰۱۰ به صورت هم‌زمان به انگلیسی و ترکی منتشر شد. این کتاب تاکنون بیش از ۵۰۰ بار در ترکیه تجدید چاپ شده و توانسته رکورد پرفروش‌ترین رمان ترکیه را به دست آورد. ترجمه فارسی آن هم در مدتی کوتاه، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های بازار کتاب ایران شد. داستان کتاب درباره احوالات و ارتباطات شمس و مولانا است. نویسنده، علاوه بر روایت زندگی این دو، به موازات، داستان زندگی زنی مرفه ساکن بوستون امریکا را هم روایت می‌کند که افسرده و خیانت‌دیده است و در جریان ویراستاری کتابی درباره شمس و مولانا، زندگی خانوادگی را رها کرده و با نویسنده همان کتاب، رابطه عاشقانه‌ای را آغاز می‌کند. نویسنده سعی می‌کند منطق زندگی قرن بیست و یکمی اللا و عزیز را به منطق زندگی قرن هفتمی شمس و مولانا نزدیک سازد. اما دلیل این همه استقبال از کتاب در ایران چه بود؟

«عسل و حنظل» داستانی است درهم آمیخته از شیرینی و تلخی. اگرچه در داستان بیشتر شاهد تلخی هستیم تا شیرینی. منظور نویسنده از عسل سال‌های دور شهر طنجه است در روزگاری که شهری بین‌المللی بوده و همه جا پر بوده از شوق و ذوق زندگی. حنظل همان هندوانه ابوجهل است با طعمی تلخ که بیشتر در صنعت داروهای گیاهی مصرف دارد و مرهم و مسکنی است بر دردهای گوناگون. زنان عرب سنتی مراکش با هدف سقط جنین از روغن حنظل استفاده می‌کنند. و اینجا اشاره‌‎ای است به تلخی مصیبت از منظر دختران و زنان جامعه سنتی.

در مواجهه با داستان‌های آنتون چخوف شاید اولین نکته‌ای که به نظرمان بیاید این است که با پیرنگ و مایه‌ی خاص یا طولانی‌ رو‌به‌رو نیستیم. بلکه گاه فقط اتفاقات ساده را پی می‌گیریم و اصلا قرار نیست اتفاق عجیبی بیفتد. این بیان موجز، همه‌چیز را در نظرمان «ساده» می‌نمایاند. ولی برخی داستان‌‌کوتاه‌هایش طوری نوشته شده‌اند که به نظر می‌آید هیچ‌کس مانند چخوف نمی‌تواند این ایده‌‌های ساده را با این کیفیت بالا بنویسد. در بیابان هم کمابیش این ویژگی‌ها را می‌بینیم. پسر بیابان

شیهان کاروناتیلاکا برنده نهایی جایزه بوکر سال 2022 اعلام شد. در فهرست اولیه بوکر از لیلا موتلی 20 ساله تا آلن گارنر 87 ساله به چشم می‌خوردند اما درنهایت این جایزه معتبر کتاب در دنیای انگلیسی‌زبان به نویسنده‌ای از کشور سری‌لانکا رسید. بوکر جایزه‌ای است در دنیای ادبیات انگلیسی‌زبان. هرسال به بهترین آثاری اهدا می‌شود که به زبان انگلیسی خلق شده باشند. البته جایزه دیگری هم در سالیان اخیر به نام بوکر بین‌المللی ابداع شده که از بین آثاری که به زبان انگلیسی ترجمه شده باشند به بهترین اثر اهدا می‌شود و همین امسال به گیتانجالی شری نویسنده هندی تعلق گرفت.

درک یک پایان کتابی‌ست برای پایان‌هایی که شاید سال‌ها بگذرد تا آدم‌ها درست متوجه‌شان شوند، کتابی است برای حق‌به‌جانبان تاریخ، فاتحان تاریخ و آن‌ها که آن‌قدر از تلقی‌هایشان مطمئنند که حتی حدس‌هایشان به حقیقت نزدیک نیست، کتابی است برای آن‌ها که درگیر ایده‌ی زمان و مرگ و فراموشی (و ترکیب سه‌تایی عجیبشان هستد) و در آخر کتابی است برای دوست‌داران قصه و شگفتی و هیجان.

رویای امریکایی مفهومی بود که شوروشوق مهاجرت به سرزمین فرصت‌ها را در سرتاسر جهان به راه انداخت. رمان «در آمریکا» همین رویا را زمینه‌ی مهاجرت یک گروه هنرمند و روشنفکر در سال‌های پایانی قرن نوزدهم از لهستان تحت اشغال روسیه به کالیفرنیای جنوبی قرار می‌دهد. در زمانی که هنوز بسیاری از بخش‌های امریکا سرزمین پرت‌افتاده و مهجوری‌‌ست و گروه لهستانی‌ها تلاش می‌کنند یک جامعه‌ی اشتراکی موفق و ثروتمند در این کشور بسازند. اما این رویا شکست می‌خورد و سرانجام بازگشت دوباره به هنر و تئاتر است که سرخوردگی ناشی از این شکست را التیام می‌بخشد.

ایتالو کالوینو در سه‌گانه‌ی «نیاکان ما» -«بارون درخت‌نشین»، «ویکنت دونیم‌شده» و «شوالیه ناموجود» – شخصیت‌هایی عجیب خلق کرده است: بارونی که بالای درخت زندگی می‌کند، ویکنتی که از وسط به دو نیم شده اما زنده می‌ماند و یک شوالیه‌ی ناموجود. کالوینو جنگ‌های صلیبی را بستری طنزآمیز برای رمان «شوالیه‌ی ناموجود» قرار داد. طنز کتاب در این است که شخصیت‌هایش زیاد خودشان را جدی می‌گیرند، حتی وقتی از اساس وجود ندارند. کتاب معرکه‌ای مسخره را تصویر می‌کند که هیچ‌یک از شعارهای پرطمطراق آن مفهومی واقعی پیدا نمی‌کنند، افسانه‌‌هایی که وقتی زیر ذره‌بین حقیقت‌بینی می‌روند، نه تقدس دارند، نه زهد، نه پارسایی و نه حتی سلحشوری و حماسه‌آفرینی.