عطر سنبل، عطر کاج

همیشه که قرار است مهاجرت پر از اتفاق‌های تلخ و سخت و بی‌پناهی و غریب باشد. گاهی تفاوت فرهنگ‌ها می‌تواند جالب هم باشد و اگر کمی خوش شانس یا پولدار باشید، وجهه دیگری از زندگی روی خوشش را به شما نشان می‌دهد. این همان وجهی است که فیروزه دوما در این کتاب به آن پرداخته است، کتابی که در فارسی به عنوان عطر سنبل (نماد نوروز ایرانی) و عطر کاج (نماد سال نوی جهانی) ترجمه شده است.

عطر سنبل عطر کاج بر مجموعه روایت‌های کوتاه استوار است و تفاوت‌ها را بیان کرده است، این که ما ایرانی‌ها و (به ویژه جنوبی‌ها) چگونه با یک مسئله روبرو می‌شویم و مردی فرانسوی در آمریکا چطور با آن مواجه می‌شود، مسائلی که گاه می‌تواند در حد یک مسئله بزرگ فرهنگی باشد و گاه در حد مواجهه با مسئول پذیرش یک هتل در جزیره‌ای دور است.

کتاب نامزد جایزه ترنر در سال 2005 و نامزد جایزه پن در بخش غیرداستانی شده است. انتشارات رندوم هاوس آن را با عنوان خنده در فارسی در سال 2003 منتشر کرد .

فیروزه جزایری در تاریخ 2014 از خوانندگان درخواست کرد که این اثرش را به زبان انگلیسی بخوانند و دیگر به سراغ ترجمه فارسی آن نروند.

درباره نویسنده

فیروزه جزایری دوما متولد 1344 در آبادان است. پدرش مهندس نفت بود در دو دوره به آمریکا سفر کردند و سرانجام در آنجا ماندند و مستقر شدند. دانشجوی دانشگاه برکلی شد و همانجا نیز ازدواج کرد. او به نوشتن خاطراتش پرداخت و اولین کتابش با عنوان خنده در فارسی در سال 2003 منتشر شد، بعدتر او خنده بدون لهجه  را در سال 2008 نوشت.

آثارش با استقبال روبه‌رو شده. آن‌ها را به انگلیسی می‌نویسد و بیشتر بر محوریت مهاجرت و زندگی یک دختر یا زن جوان تکیه دارد. زنی که از خاطرات زادگاهش می‌نویسد در سال 2016 این زیاد دردناک نیست فلافل را نوشت و در سال 2019 نیز برداشتن پوشش را درباره مهاجرت معکوس یک دختربچه 5 ساله ایرانی در زمان انقلاب بیان می‌کند. دختری که می‌خواهد در کشوری متفاوت با آنچه بزرگ شده، زندگی کند.

فیروزه دوما همچنین فیلم «نوروز، به دست آوردن و از دست دادن» را ساخته است و در سال 1399 به عنوان یکی از نویسندگان پرفروش نیویورک تایمز معرفی شد.

بخشی از کتاب 

* قبل از اینکه با فرانسوا ازدواج کنم به او گفتم من تیر و طایفه ام هم سر جهازم است. فرانسوا گفت که عاشق تیر و طایفه است به خصوص مال من. حالا هر وقت به دیدن فامیل می‌رویم که همه شیفته ی شوهرم هستند می بینم که ازدواج او با من اصلا به خاطر همین تیر و طایفه بوده. بدون خویشانم من یک رشته نخ هستم با همدیگر یک فرش ایرانی رنگارنگ و پر نقش و نگار می‌سازیم. یا مثلا: چینی‌های لیموژ در نبودشان لذت بیشتری به ارمغان آورده بودند تا وقتی که توی گنجه بودند.

* من و فرانسوا تصمیم داریم به فرزندانمان چیز با ارزش‌تری از پول بدهیم. این حقیقت ساده که بهترین راه برای گذر از مسیر زندگی این است که انسان اهداکننده‌ی عمده‌ی مهربانی باشد. به آنها خواهیم گفت که ممکن است کسی با داشتن کلی اشیاء زیبا و قیمتی هنوز بینوا باشد. و گاهی داشتن دستور پخت کیک شکلاتی کافی‌ست تا انسان بسیار خوشحال‌تر شود.