شهر فرنگ اروپا: چکیدهای از پیدا و پنهان تاریخ قرن بیستم
نویسنده: پاتریک اوئورژدنیک
مترجم: خشایار دیهیمی
ناشر: ماهی
نوبت چاپ: ۸
سال چاپ: ۱۴۰۱
تعداد صفحات: ۱۲۰
شابک: ۹۷۸۹۶۴۲۰۹۱۹۱۱
همانگونه که عنوان دوم میگوید کتاب شهر فرنگ اروپا خلاصهای از حوادث قرن بیستم را به شکلی جذاب و چاشنی طنز سیاه روایت میکند. حوادثی که باعث تغییرات زیادی در تاریخ بشر شدند.
قرن بیستم آبستن مهمترین اتفاقات تاریخ است و قسمت عظیمی از این حوادث و تغییرات در اروپا رخ داد. کتاب شبیه تماشا کردن از پنجره شهر فرنگ است که اتفاقات اروپای قرن بیستم را به همان سرعت روایت میکند و در هر فصل کوتاهش چیزی برای مبهوت کردن مخاطب وجود دارد. از جنگ جهانی اول و دوم، قوانین عقیم سازی و بزرگترین نسلکشی تاریخ تا متعصبان مذهبی و دینگریزان. از پیشرفت تکنولوژی و بمبهای اتمی تا اختراع قرصهای ضدبارداری که تاثیر شگرفی بر رشد زنان در آن دوره داشت.
معمولا کتابهای تاریخی طرفداران زیادی ندارند اما این کتاب با لحنی صمیمی نوشته شده و اطلاعاتی بسیار بکر و خواندنی را به خواننده منتقل میکند که در کمتر جایی یافت میشوند. کتاب مثل یک فهرست کامل از اتفاقات قرن بیستم میماند که بدون درگیر جزئیات شدن و قضاوت، اطلاعات عمومی شما را از این برههی تاریخی بالا میبرد.
در مورد جنگهای جهانی اول و دوم نویسنده با رفت و برگشتهای جذاب امکان مقایسه را برای مخاطب به خوبی فراهم میکند. یکی از تلخترین قسمتهای کتاب به نظر من دیوانه شدن سربازی بود که با پی بردن به اینکه صابونی که استفاده میکند از تن معشوقهی یهودیاش ساخته شده راهی تیمارستان شد.
واقعا دور از باور است که در سالهایی نه چندان دور چنین جنایتهایی به دست بشر انجام شده آن هم در اروپا که به نظرمان مهد تمدن و روشنفکریست.
درونمایهی کتاب هم همین است، تضادها و خیالات قرن بیستم. اینکه با وجود تغییرات و تحصیلات و پیشرفت انسانها مهربانتر نشدند. و کشتارهای گسترده کمکی به اصلاح بشریت نکرد.
از نکات قوت کتاب کوتاهی فصلهای آن است به گونهای که بهترین اطلاعات به خلاصهترین شکل ممکن به خواننده منتقل میشود. ترجمهی کتاب هم بسیار روان و دلنشین است.
پاتریک اوئورژدنیک در سال ۱۹۵۷ در پراگ به دنیا آمد و تا سال ۱۹۸۴ در این شهر زندگی کرد. سپس به فرانسه نقل مکان کرد. او شغلهای زیادی داشته، از مشاور شطرنج گرفته تا سردبیری. پاتریک تاکنون 8 عنوان کتاب شامل داستان، رمان، شعر منتشر کرده است. او همچنین در حوزهی ترجمه فعالیت کرده و آثار نویسندگانی نظیر فرانسوا رابله، ساموئل بکت و بوریس ویان را به زبان چک ترجمه کرده است. جالب است بدانید این کتاب تنها ناداستان نویسنده است. کتاب با توجه به نثر سبک و خوشخوانی که دارد، انتخاب خوبی برای مخاطبانیست که تازه میخواهند خواندن تاریخ را شروع کنند. هر چند که خواندنش برای مخاطبان جدی تاریخ هم خالی از لطف نیست.
بخشی از کتاب:
در ۱۹۴۵ امریکاییها به بمب اتمی دست یافتند و آن را روی شهری به نام هیروشیما انداختند. اسم این هواپیما ENOLA GAY بود و خلبانش بعداً برای روزنامهنگاران توضیح داد که این اسم مادربزرگش بوده است که روی این هواپیما گذاشته است، از بس اسم مادربزرگش مسخره و مضحک بوده. انفجار اتمی تا شعاع سه کیلومتری تقریباً همهی ساختمانها را ویران کرد و ابری از دود در آسمان پدیدار شد که به آن نام قارچ دادند چون شبیه قارچ بود.
یک ستاد کمکهای اولیه در مدرسهای برپا شد و بچهمدرسهایهایی که از این انفجار جان به در برده بودند با چوبهای غذاخوری ژاپنی کرمها را از تن بیماران بیرون میکشیدند و وقتی بیماران میمُردند، آنها را با چرخدستی به کورههای جسدسوزی حمل میکردند. و در ماههای پیش رو، مردم بیشتری از بیماریهایی مُردند که به آنها نام مرضهای اتمی دادند – لوکمی، آستنیا و غیره.
نویسنده: مونا ساعدی دانایی