آتش بدون دود

دهه‌های چهل و پنجاه برای ادبیات و هنر ایران، جزو دهه‌هایی طلایی و پرآثار محسوب می‌‌شوند. آثاری که بعد گذشت بیش از 40 سال هنوز جزو خواندنی‌ترین و گاه پرفروش‌ترین کتاب‌های حال حاضر هستند.

نادر ابراهیمی یکی از این نویسندگان معاصر است که آثارش همچنان در کتاب‌فروشی‌های سطح شهر لقب پرفروش ماه و سال را به دوش می‌کشند. ابراهیمی متولد 1315 در تهران است. وی علاوه بر نوشتن چندین رمان و داستان کوتاه در زمینه فیلم‌سازی، روزنامه‌نگاری و ترانه‌سرایی نیز فعالیت داشته است. ابراهیمی در 16 خرداد 1387 و در سن 72 سالگی دار فانی را وداع گفت.

او پس از گذراندن تحصیلات متوسطه وارد دانشکده حقوق شد، ولی پس از دو سال رشته حقوق را رها کرد و مشغول تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی شد و مدرک لیسانس خود را در این رشته گرفت.

یکی از ویژگی‌های مهم نادر ابراهیمی عناوین مختلف شغلی بود که در تمام عمر با خود به همراه داشت. او که انسانی به شدت تجربه‌مند بود در کتاب ابن مشغله خود به شرح مشاغل مختلفی که در آنها دستی بر آتش داشت، پرداخته است. اما تمرکز تعداد بالایی از آثار نادر ابراهیمی بر روی ادبیات کودک و نوجوان بوده است.

وی با همکاری همسرش موسسه «همگام با کودکان و نوجوانان« را تاسیس کرد. این مؤسسه با هدف فعالیت متمرکز و تخصصی برای کودکان و نوجوانان در حیطه نوشتن، ترجمه، نقاشی و عکاسی و … و همچنین انجام پژوهش‌های مدون درباره خلق‌وخو و رفتار و زبان کودکان و شیوه یادگیری آن‌ها برپا شد.

در سال‌های اخیر برخی از کارهای وی به کتاب‌های صوتی نیز تبدیل شده‌اند که از استقبال عمومی نیز برخوردار بوده‌اند.

آتش بدون دود

آتش بدون دود مجموعه 7 جلدی از آثار نادر ابراهیمی است. آتش بدون دود را می‌توان یک روایت بومی و اسطوره‌ای از زندگی در یک دوره تاریخی در ترکمن صحرا دانست. ابراهیمی برای تحقیق و نوشتن این مجموعه بیش از 30 سال از عمر خود را صرف کرد و سریالی نیز به همین نام و با همین موضوع ساخت.

خواننده با خواندن هفت جلد کتاب روایت‌های پرشور از عشق، مبارزه، نفرت و خشونت را می‌خواند. قهرمانان اصلی رمان یک مرد و زن به نام‌های گالان و سولماز هستند. این هفت جلد در سه کتاب و توسط نشر روزبهان منتشر شده است. کتاب اول شامل سه جلد اول، یعنی «گالان و سولماز»، «درخت مقدس» و «اتحاد بزرگ» است. کتاب دوم، جلدهای چهار و پنج، «واقعیت‌های پر خون» و «حرکت از نو» را در بر می‌گیرد. کتاب سوم هم داستان جلد شش و هفت، «تو هرگز آرام نخواهی گرفت» و «هر سرانجام، سرآغازی است» را روایت می‌کند.

نام کتاب از یک ضرب‌المثل معروف ترکمنی اقتباس شده است: «آتش بدون دود نمی‌شود، جوان بدون گناه.» ابراهیمی توانسته است در روایت پر جزئیات خود و با نگاه قهرمانی و تاریخی‌اش، به خوبی مصداقی برای این ضرب‌المثل را در قالب رمان به وجود بیاورد.

در جایی از کتاب می‌خوانیم

«آنها که نمی‌جویند و نمی‌پرسند و نمی‌شناسند، خیل کوران را مانند، دلبسته بن عصای بیایی؛ و وای اگر آن بینا به راه خویشتن برود نه راهی که کوران را آرزوست؛ و وای اگر آن به ظاهر بینا، خود در معنا کوری باشد که بن عصای بیگانه‌ای را گرفته باشد.»