روز: 16 دی 1400

وطن‌دار که به افغانستانی معنای «هم‌وطن» می‌دهد، روایت ۲۸ افغانستانی از مهاجرت به ایران و تجربه‌ی زندگی در ایران است. همه‌ی این ۲۸ افغانستانی شاعر و نویسنده‌اند. اکثریت آنان هنوز در ایران سکونت دارند و چند نفرشان نیز یا به افغانستان بازگشته‌اند یا به سوئد و استرالیا مهاجرت کرده‌اند. این ۲۸ روایت همانند قطعات یک پازل‌اند که در کنار هم قرار دادن‌شان تصویری از حضور ۴۰ ساله‌ی مهاجران افغانستانی در ایران ارائه می‌کند. البته که این تصویر نمایانگر تجربه‌ی قشر خاصی از مهاجران افغانستانی (شاعران، نویسندگان و تحصیل‌کردگان) است و به هیچ وجه نمی‌توان آن را تصویری همه جانبه از تجربه‌ی حضور چند میلیون مهاجر نامید.

هانیه بختیاری در دشت ماراتن پایش روی زمین است، برخلاف اکثر نویسنده‌های ایرانی که در داستان‌هایشان در فضایی خیالی سیر می‌کنند. داستان پر است از روابط دوتایی. دوتایی‌هایی که یک ورش نشاط است و ور دیگرش پدر، مادر، شوهر، دوست صمیمی و دوست دوران دانشگاه …. دوتایی که در این داستان از بقیه پررنگ‌تر و محوری‌تر است، رابطه پدر و دختری است. نشاط و حبیب آقا! حبیب که هم فداکار است و هم خیانتکار!

قیافه‌ی زریِ سووشون چه شکلیه؟ کلاریسِ چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم چطور؟ خالدِ همسایه‌ها؟ راسکولنیکف؟ ژان والژان؟ آنا کارنینا؟ حتی در مورد گوژپشت نتردام چیزی جز این‌که قوز داشت و زیبا نبود می‌دانید؟
ما قهرمانان محبوب‌مان را نه با قیافه‌شان ــ جز کلیاتی مانند زیبایی و جوانی آنا کارنینا، نیرومند و درشت بودن ژان والژان، قوز داشتن گوژپشت نتردام ــ بلکه با شخصیت‌شان، کارهایی که می‌کنند و اتفاقاتی که برای‌شان رخ می‌دهد، به یاد می‌سپاریم. در واقع با هر ‌آن‌چه به نوعی با طراحی داستان مربوط می‌شود.