روز: 18 خرداد 1400

این روزها زیاد به آگهی‌های کلاس‌های داستان‌نویسی برای کودکان و نوجوانان برمی‌خوریم. کلاس‌هایی که به خاطر شرایط دو سال اخیر و امکانات آموزش آنلاین از قبل هم پررونق‌تر هستند. حالا بچه‌هایی از سراسر ایران با یک کلیک می‌توانند در یک کلاس کنار هم بنشینند. اما این کلاس‌ها لازم و مفید هستند؟ آموزش «مهارت نوشتن» به طور عام از ضعف‌های سیستم آموزش و پرورش در ایران است. این کلاس‌ها می‌توانند این ضعف را جبران کنند؟ این کلاس‌ها می‌توانند از کودکان و نوجوانان نویسنده بسازند؟

این پرونده برای پاسخ دادن به پرسش‌هایی این چنین آماده شده است. در یک گزارش سراغ سه نویسنده و پژوهشگر صاحب‌نام در زمینه‌ی ادبیات کودک و نوجوان رفته‌ایم. در کنار این گزارش، مقاله‌ای را می‌خوانید که در آن کتاب‌هایی برای آموزش داستان‌نویسی به کودکان و نوجوانان معرفی و بررسی شده‌اند.

از احساسات و تجربیات شخصی نوشتن یکی از اولین گام‌های نوشتن برای کودکان و نوجوانان است که اگر به آن بها داده شود و افراد در مسیر درستی قرار بگیرند، شاید تا بزرگسالی هم ادامه پیدا کند. کلاس‌های انشای مدارس و کلاس‌های داستان‌نویسی مسیرهایی است که معمولاً جهت رشد کودک و نوجوان را در این زمینه مشخص می‌کند. محمدرضا شمس (نویسنده)، مینا حدادیان (پژوهشگر و کتابدار) و آتوسا صالحی (نویسنده و مترجم) در گفت‌وگو با وینش به اهمیت برگزاری این کلاس‌ها اشاره کردند؛ اما نحوه‌ی برگزاری این کلاس‌ها و خروجی‌ای که انتظار می‌رود، کیفیت و تاثیری که روی کودک و نوجوان می‌گذارند، محل بحث شد که در ادامه می‌خوانید.

نویسنده‌ی متن پیش رو، کلنسی مارتین (Clancy Martin) است؛ فیلسوف، رمان‌نویس و مقاله‌نویس معروف کانادایی. او که خود در کودکی و نوجوانی، طرفدار پینوکیو نبود، حتی در جایی گفته است که فکر کردن به داستان پینوکیو هم او را آزار می‌داد. با این حال، گوشه ای از مشهورترین کتاب خود، یعنی عشق و دروغ (Love and Lies) را به بررسی ماجراهای پینوکیو و افکار کلودی اختصاص داده است. این یادداشت کلنسی مارتین که در نیویورکر چاپ شده است بخشی است از همان کتاب.