با گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی، هنوز روزهای جنگ، آدم‌های جنگ و آن‌چه در آن هشت سال گذشت در حافظه ملت ایران زنده است. ملت‌هایی که تاریخ‌شان را می‌توانند به «روایت» تبدیل کنند، در گذر تاریخ زنده‌تر می‌مانند. روایتی گاه خلاقانه (ادبیات داستانی)، گاه پرشور (شعر)، گاه پر از جزئیات و دقیق (تاریخ‌نگاری) و گاه تحلیلی (جامعه‌شناسانه). در این پرونده سعی کردیم به هریک از حوزه‌های زیر تا جای ممکن وارد شویم و بیشتر آن‌هایی را ببینیم که نادیده مانده‌اند.
جنگ مسلماً تاثیر واضح و آشکاری روی زندگی کودکان و نوجوانانی گذاشت که آن را تجربه کردند. کودکان آن روز که حالا کودکی خود را با صدای آژیر خطر به یاد می‌آورند و نوجوانانی که شناسنامه‌های خود را برای رفتن به جبهه دستکاری کردند، تاثیرش را فراموش نمی‌کنند. کودکان و نوجوانان نسل‌های بعدی نیز با خاطره این جنگ درگیر بودند. اما این جنگ هشت‌ساله در ادبیات کودک و نوجوان چه بروز و ظهوری داشت؟ در این مطلب مریم محمدخانی در پی پاسخ این سوال، به سه نمونه موفق از حضور جنگ در رمان‌های نوجوان اشاره می‌کند.
نه اینکه میدان ادبی ایران دچار تغییر نشد. شد، اما به دست تازه‌شاعرهایی که بی دو زانو نشستن در محضر استاد خود بر کرسی تدریس نشستند و حکم دادند. حضور نداشتن اختیاری یا اجباری قاطبه شاعران مطرح کشور در دهه شصت، بلندگو را به دست جوانانی با استعداد اما گسسته از زنجیره طبیعی شعر فارسی داد. به عبارتی دیگر شاعران مطرح این دوران نه می‌خواستند و نه می‌توانستند بر شانه‌های گذشتگان خود قرار بگیرند تا افق‌های دورتری از مرزهای شعر فارسی را رصد کنند. نتیجه این اتفاق صدایی واحد و بی‌ارتباط به قبل و بعد از خود در دهه شصت شعر فارسی شد.
ارمیا معمر، پسری نوزده‌ساله، دانشجوی عمران و از خانواده‌ای ثروتمند و سطح بالا، اولین بار در کتاب «ارمیا» از رضا امیرخانی معرفی می‌شود؛ چاپ سال ۱۳۷۴. اما آن‌چه این کاراکتر داستانی را ماندگار می‌کند، حضور مستمر او است در سال‌های پس از جنگ، در کتاب‌های بعدی امیرخانی: در «بیوتن» و در «رهش».
ارمیا در کتاب اوایل دهه هفتاد در و بعدها در نیویورک و در آخرین کتاب چاپ‌شده امیرخانی مرد آدم‌گریزی است که ساکن کوه‌ها شده. ارمیا تغییرات زمانه را در قلم نویسنده‌اش بازتاب می‌دهد.
Thanks for clicking. That felt good.
Close
