کتاب سود، فرای اهداف؛ نتایجی خارق‌العاده بر اساس توجه توأمان به کار و کارکنان به قلم دو متخصص حوزه کسب‌وکار و مدیریت سازمان توماس جانسون و آندریاس برومز واجد رویکرد و نگاه انسانی به تولید در سازمان‌ها و شرکت‌ها (با تاکید بر سازمان‌ها و شرکت‌های خودروسازی) است که این خود برگرفته از نظم طبیعت و خلقت بوده است.

این کتاب تلاش دارد روند تولید صنعت و فرآیندهای آن را ورای نگاه مالی ببیند و جالب این‌که دو مثال اصلی مورد بررسی در این کتاب یعنی شرکت تویوتا و شرکت اسکانیا که کتاب اساساً بر پایه بررسی آنها نوشته شده، کاملاً از دو روش متفاوت ولی با درک و نگاه یکسان به تمامی منابع خصوصاً انسان به موضوع می‌نگرند و موجب خلق نتایج قابل‌توجه و مافوق انتظار می‌شوند.

بدین ترتیب کتاب سود، فرای اهداف می‌تواند به دانش مدیران صنعتی خصوصاً مدیران صنعت خودروسازی و صنایع وابسته به آن و اعتلای این صنایع کمک کند تا این صنایع راه توسعه پایدار را برای خویش هموار کنند.

آن‌چه این کتاب را قابل توجه کرده است این است که به‌میانجی بررسی تولید در صنایع در حال شکل‌دادن و ایجاد یک فرهنگ تولیدی انسان‌محورانه است و تقریباً بر هیچ‌کس پوشیده نیست که بنا نمودن یک فرهنگ از ساختن تفکرات سازمانی نتیجه‌محور بسیار مهم‌تر است. در واقع کتاب جانسون و برومز به مدیران صنایع و تولید بصیرتی راجع به مسیری که به حرکت در نیازمندند ارائه می‌دهد تا همزمان کار صنعتی و تولیدی هم به نتایج سودآور منجر شود و هم جهان به جای بهتری برای زندگی کردن بدل شود.

در واقع کتاب سود، فرای اهداف… واجد دانش و علمی است که توسط قواعد سیستم‌های زنده (انسان‌ها) هدایت شده و ما را قادر می‌سازد اعتقادات خرافی خود راجع به کارآمدی تمرکز بر نتیجه و مدیریت تک‌بعدی و صرفاً سودمحورانه را کنار بگذاریم. این کتاب تلاش می‌کند راه‌هایی برای مدیریت سازمان‌ها ارائه دهد که درست همان راه‌هایی‌ست که جهان آسیب‌دیده از صنعت و تکنولوژی امروز به آن نیاز دارد؛ همان چیزی که دنیای کسب و کار برای فرار از روش منسوخ، ناکارآمد و واپسگرای «هدایت کشتی با نگاه رو به عقب» به آن نیاز دارد.

هدف جانسون و برومز در کتاب سود، فرای اهداف نوعی آینده‌نگری در کسب و کارها مبتنی بر ارتباطات انسانی است. این دو در رابطه با جهت‌دهی دوباره‌ای که در تفکر مدیریت کسب‌وکار مورد نیاز است دست به نگارش این کتاب زده‌اند و سعی دارند بینشی ارائه دهند که سیستم‌های طراحی مهندسی و تولیدی کنونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آن‌ها از نوعی مدیریت منابع نوشته‌اند و قصدشان ارائه بینش و روش‌هایی برای آموزش دادن رفتار درونی سیستم‌های طبیعی و نیل به موفقیت از طریق تبعیت از این رفتار است.

توماس جانسون مدرس دانشگاه و دارای منصب دانشگاهی در دانشکده مدیریت دانشگاه ایالتی پورتلند اورگان است. او به طور گسترده در حوزه‌های تاریخ، مدیریت، اقتصاد، تجارت، حسابداری و مدیریت کیفیت کار تدریس و پژوهش کرده است. آندریاس برومز از بنیانگذاران و مدیران یکی از مهمترین شرکت‌های مشاوره‌ای بین‌المللی واقع در استکهلم سوئد است که به شرکت‌های مختلفی از سراسر جهان مشاوره‌های مدیریتی و سازمانی می‌دهد. وی پیش از تاسیس این شرکت، سال‌ها در استخدام یک کمپانی سوئدی سازنده تجهیزات ارتباطی بوده است.

کتاب سود، فرای اهداف… مفاهیم مدیریتی‌ای را بسط می‌دهد که اولین بار توسط جانسون در کتاب دیگرش به نام ارتباط بازیابی‌شده؛ از کنترل بالا به پایین به توانمندسازی پایین به بالا در سال ۱۹۹۲ مطرح شدند. تحقیقات میدانی جانسون در کارخانه تویوتا واقع در جورج‌تاون ایالت کنتاکی در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ نیروی محرکه نگارش این کتاب جدید بوده و پیام محوری آن را فراهم آورده است. اما این پیام چندی بعد تکمیل‌تر شد؛ بهبود آن پیام پس از سال ۱۹۹۳ در یک برنامه تحقیق میدانی در اروپا و آمریکا کلید خورد که آندریاس برومز نیز از آن حمایت کرد.

برومز تحقیقات جانسون پیرامون محتوای فصول ۴ و ۵ را با تقبل چندین سفر برای او به استکهلم، کنتاکی و جاهای دیگر در حد فاصل سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۹ تسهیل نمود. او بود که جانسون را به کسی معرفی کرد که درهای اسکانیا را به روی او گشود تا بتواند به تحقیق در این شرکت بپردازد. برومز همچنین او را با همکارانش در استکهلم و همچنین با تجزیه و تحلیل سودآوری خط سفارشی تولید که آنها در امور مشاوره خود از آن استفاده می‌کردند، آشنا ساخت.

کتاب سود؛ فرای اهداف… دارای هفت فصل اصلی و یک فصل ضمیمه‌هاست؛ فصل اول این کتاب با عنوان «درس‌هایی از روژ (Rouge)» به بینش تولیدی هنری فورد می‌پردازد؛ دو روش ادراکی فورد برای تولید انبوه با هزینه کم شرکت‌های مختلف که پس از سال ۱۹۵۰ او را بر آن داشت که روش‌هایی کاملا متفاوت برای سازماندهی کارها اتخاذ کند. به این ادراکات راجع به کار که انعکاس‌دهنده سیستم‌های فکری کاملاً مجزا و متفاوتی هستند با نام «مدیریت نتایج» mbr و «مدیریت منابع» mbm اشاره شده است.

فصل دوم کتاب سود، فرای اهداف که «روابط (مدیریت بر منابع) در مقابل کمیت (مدیریت نتایج)» نامگذاری شده است، تاریخچه مختصر از «مدیریت نتایج» از دهه ۱۹۵۰ تا دهه ۱۹۹۰ را در برمی‌گیرد و تلاش دارد نشان دهد چگونه کسب و کارها از مفاهیم اقتصادی برای تقویت درک خود از جهان، ولی با قطع ارتباط با آن استفاده می‌کنند؛ همچنین این فصا می‌خواهد نشان دهد که چگونه اقدامات مبتنی بر تفکر «مدیریت نتایج» به نحوی اجتناب‌ناپذیر کسب و کارهایی را که از آنها استفاده می‌کند، نابود می سازند.

فصل سوم کتاب با عنوان تولید بر مبنای سفارش به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه کارخانه خودروسازی تویوتا در جورج‌تاون کنتاکی از طریق مدیریت فعالیت‌های تولید از منظر یک سیستم زنده، و نه «مدیریت نتایج» به موفقیت دست می‌یابد. در ادامه همین فصل، در فصل چهارم با عنوان «طراحی بر مبنای سفارش» به این پرسش پرداخته شده است که چگونه اسکانیا یک تولیدکننده بسیار سودآور کامیون‌های سنگین از طریق اتخاذ «روح مجموعه» به صورت طبیعی، و نه «مدیریت نتایج» به موفقیت دست می‌یابد.

فصل پنجم «ارزیابی مبتنی بر سفارش» نام دارد و این مسئله را مورد مداقه قرار می‌دهد که چگونه نقشه‌ها و نسبت‌های خط سفارش می‌توانند ابزارهای بنیادین جهت مدیریت منابع باشند، همانگونه که اندازه‌گیری و حسابداری مدیریت ابزارهای بنیادین برای مدیریت بر نتایج هستند. به عبارت دیگر موضوع محوری این بخش آن است که چگونه شرکت‌ها از تجزیه و تحلیل سودآوری خط سفارش جهت ارزیابی تلاش‌هایشان در کاهش پیچیدگی‌های ساختاری در طراحی، عملیات و اجرا استفاده می‌کنند.

فصل ششم کتاب با عنوان «نتایج در جزییات نهفته‌اند» به این پرسش پرداخته که چگونه هر سازمانی می‌تواند بیاموزد تا بر قواعد هدایت‌گر سیستم‌های زنده در طبیعت تسلط یابد.

در واقع این فصل در پی آموزش دادن گام‌هایی‌ست که مدیران می‌توانند در مسیر عدم تعقیب اهداف کمی بردارند و در عوض مدیریت بر منابع را با موفقیت به پیش ببرند. عنوان فصل هفتم که «آنچه طبیعی است، سخت به دست می‌آید» است، به اثبات این موضوع اختصاص یافته که اقدامات «مدیریت منابع» نه تنها عملکرد مالی بلندمدت کسب و کارها را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث بهتر شدن موقعیت انسان در زیست‌بومی می‌شود که حمایتگر تمامی حیات بر روی زمین است.

جمع بین تولید سودآور و ارزش‌های انسانی