افسانه جلد و کتاب

افسانه جلد و کتاب

پرونده‌ای درباره جلد کتاب

داستان جلد و کتاب از دیرباز دغدغه اهالی فرهنگ و هنر بوده و هست، اینکه طراحی و گرافیک نقش کلیدی در جذب مخاطب و فرایند انتشار کتاب دارد و خواننده در اولین مواجهه با کتاب طرح جلد را می‌بیند یا اینکه از نظر بصری و زیبایی‌شناسی هرچه جلد گیراتر و چشم‌نوازتر باشد خواننده با اطمینان بیشتری به سمت انتخاب، ورق زدن و شاید خرید کتاب می‌رود.

این موضوع برای بسیاری از صاحب‌نظران پذیرفتنی است ولی نظرات انتقادی هم کم نیستند؛ مثلا اینکه اگر کسی بخواهد کتابی را بخواند، بدون توجه به جلد هم به سراغ آن کتاب می‌رود، دوست کتابخوانی می‌گفت بیشترین ارتباط بصری را با عطف کتاب برقرار می‌کند چون داخل قفسه‌ها فقط عطف دیده می‌شود یا برخی طرح جلدها بابت مد و سلیقه روز به‌طرز افراطی تبدیل به بوم نقاشی شده‌اند و طراح بدون در نظر گرفتن داستان و هدف نویسنده به خلق اثر هنری خود می‌پردازد و هرچه دل تنگش می‌خواهد روی جلد می‌آورد.

البته دغدغه‌های دیگری از جنس مشکلات اقتصادی و هزینه‌ها که ناشر و طراح هر دو از آن دل پری دارند هم مزید بر علت است تا موجب دلسردی گرافیست و بی‌اعتمادی ناشر و نویسنده شود و بر آشفتگی بازار بیفزاید.

ما در وینش برآنیم که به آسیب‌شناسی طراحی جلد و تاثیرات مثبت جلد خوب و مناسب بر جذب مخاطب و رونق بازار کتاب بپردازیم و با دست اندرکاران مختلف این حوزه به گفت‌وگو بنشینیم و صحبت‌هایشان را انتشار دهیم. اگر طرح جلد را لباسی بر تن این داستان بدانیم، امیدوارم پایان خوش این مقال بهترین و مناسب‌ترین لباسی باشد که برای آن دوخته می‌شود.

در ابتدای این پرونده مریم اسدی خونساری مدرس، گرافیست و طراح جلد باسابقه پیرامون طراحی جلد کتاب مطلبی برایمان نوشته است که با هم می‌خوانیم.

(به عنوان یک خواننده فکر کنید، نه یک طراح. هدف شما باید وضوح باشد، نه پیچیدگی)

در این بخش ترجمه دو مقاله در باب راه و رسم طراحی یک جلد خوب و پرفروش را با هم ببینیم با این امید که نکاتی برای طراحان و نویسندگان تازه کار داشته باشند.

موضوعات و مسائلی که در باب طراحی جلد در نظر داشتیم بسیار زیاد بودند از این رو برای تفکیک و دسته بندی مطالب سوالاتی را طرح کردیم و آنها را با همکاران طراح، صاحب نظران و اساتید در میان گذاشتیم. پاسخ تعدادی از دوستان را در قالب گفتگو با طراحان در این بخش بخوانید.

گاهی ترجمه و طرح جلد متفاوت با منظور نسخه خارجی کتاب، نتیجه‌ای ایجاد می‌کند که منجر به فروش بیشتر در داخل کشور می‌شود؛ مطلب زیر به این نکته اشاره دارد.

تعدادی از بهترین طرح جلدهای 2023 به انتخاب نیویورک تایمز را در اینجا می‌توانید ببینید.

5 آذر سالروز درگذشت استاد ممیز بود، در این بخش برای بزرگداشت استاد مجموعه‌ای از طرح جلدهای ایشان که از مهمترین طراحی‌های جلد ایرانی محسوب می‌شوند را به نمایش گذاشته‌ایم.

مجموعه‌ای از طرح جلدهای منتخب اعضای تحریریه وینش و برخی از ناشران همکار را در این بخش ببینید.

همانطور که گفتیم درباره طراحی جلد کتاب سخن بسیار است. در گذشته نیز پرونده دیگری در این باره منتشر کرده بودیم که مرور مطالب آن پرونده هم خالی از لطف نیست و به موارد و نکات مهمی پرداخته است.

جلد کتاب