کسب و کار نوآورانه
تأثیر تحولات اقتصاد جهانی بر عملکرد کسبوکارهای امروزی بر هیچکس پوشیده نیست. در کنار این تحولات جهانیشدن، توسعه فناوری و شفافیت انتقال اطلاعات و به دنبال آن وجود مشتریان هوشیار تنوع الگوهای کسبوکار و تشدید رقابت را در پی داشته است و در این فضای رقابتی، شاید ابتکار و خلاقیت مهمترین عامل در پیشرفت در کسب و کار باشد. در این پرونده ویژه وینش، نگاهی خواهیم داشت به کتابهایی که میتوانند دیدگاههای نوآورانه را در ایجاد و یا توسعه کسب وکار داخل کنند.
تأثیر تحولات اقتصاد جهانی بر عملکرد کسبوکارهای امروزی بر هیچکس پوشیده نیست. در کنار این تحولات جهانیشدن، توسعه فناوری و شفافیت انتقال اطلاعات و به دنبال آن وجود مشتریان هوشیار تنوع الگوهای کسبوکار و تشدید رقابت را در پی داشته است و در این فضای رقابتی، شاید ابتکار و خلاقیت مهمترین عامل در پیشرفت در کسب و کار باشد. در این پرونده ویژه وینش، نگاهی خواهیم داشت به کتابهایی که میتوانند دیدگاههای نوآورانه را در ایجاد و یا توسعه کسب وکار داخل کنند.
نخستین کتابی که در حوزه کسب و کار نوآورانه معرفی میکنیم از صفر به یک است. اثر مشهور پیتر تیل. این کتاب به توضیح و بررسی جنبههای مشخصی از مهمترین و تأثیرگذارترین کانونهای فناوری جهان یعنی سیلیکون ولی میپردازد. مخاطبان این کتاب کسانی هستند که رویای آفرینش چیزهای نو و بدیع را در سر دارند، شرکتهای نوپا راهاندازی میکنند و حاضر هستند در راه رسیدن به خواستهها و اهدافشان، ریسکهای بزرگی را بپذیرند و بیوقفه تلاش کنند. مسیری که به گفته نویسنده این کتاب بسیار چالشبرانگیز است و مملو از موانعی است که هرکدام از آنها بهتنهایی میتواند یک شرکت نوپا را با ناکامی و شکست مواجه کند.
این کتاب درمجموع، گردآوری مجموعه مطالب و یادداشتهایی درباره شرکتهای استارتاپی است که پیتر تیل برای تدریس در کلاسهای درسیاش که در «دانشگاه استنفورد» برگزار میشده، استفاده میکرده است. تیل در باب مهارتهای دانشجویان و همچنین میزان کارایی این مهارتها میگوید که دانشجویان دانشگاهها طی دوران تحصیلی خود، غالباً فرصت مییابند که با چند تخصص و مهارت معین، آشنایی نسبتاً عمیقی پیدا کنند، اما بسیاری از آنها هرگز نمیآموزند که این تخصصها و مهارتها را چگونه بهطور مؤثر در دنیای بیرون از دانشگاه، بهکارگیرند.
وی گفته که هدف اصلیاش از تدریس این دوره، این بوده است که به دانشجویانش کمک کند تا بتوانند فراتر از چشمانداز محدودی که تخصصهای آکادمیک پیش روی آنها میگشاید، به آینده مطمئنتر و ژرفتری بیندیشند؛ آیندهای که کسی جز خود آنها سازنده آن نیست.
کشف فرصت در جای دور از انتظارکتاب از صفر به یک… به قلم پیتر تیل به توضیح و بررسی جنبههای مشخصی از مهمترین و تأثیرگذارترین کانونهای فناوری جهان یعنی سیلیکون ولی میپردازد. مخاطبان این کتاب کسانی هستند که رویای آفرینش چیزهای نو و بدیع را در سر دارند، شرکتهای نوپا راهاندازی میکنند و حاضر هستند در راه رسیدن به خواستهها و اهدافشان، ریسکهای بزرگی را بپذیرند و بیوقفه تلاش کنند. مسیری که به گفته نویسنده این کتاب بسیار چالشبرانگیز است و مملو از موانع. |
اما کارآفرینی یا دیدگاههای نوآورانه در کسب و کار نیاز دارد که ببینیم گردانندگان شرکتها چه ویژگیهایی دارند و چگونه سازمانهایی نوآور میسازند. کتاب دیانای نوآور میگوید که توانایی خلق ایدههای نوآورانه تنها تابع عملکرد ذهن نیست و به رفتار ما هم بستگی دارد، پس اگر رفتارهایمان را تغییر دهیم، میتوانیم نوآور باشیم.
نویسندگان کتاب در دیانای نوآور، با حدود صد نوآور برجسته دنیا مصاحبه و اطلاعات پانصد نوآور و بیش از پنج هزار مدیر اجرایی در بیش از هفتادوپنج کشور جهان را گردآوری کردهاند. دایر، گرگرسن و کریستنسن به مخاطبان نشان میدهند که کارآفرینان و مدیران نوآور برای کشف ایدههای مرزشکن، یکسان عمل میکنند. آنها پنج مهارت اکتشافی را در خود و سازمانشان ایجاد و تقویت میکنند که شامل پرسشگری، مشاهدهگری، شبکهسازی، آزمایشگری و تفکر پیوندی است.
در این کتاب فهرست نوآورترین شرکتها ارائه شده است و نویسندگان بر اساس بررسی آنها چند الگو را برجسته کردهاند. نخست اینکه بنیانگذار یا رهبر یک شرکت نوآور در پنج مهارت اکتشافی تشکیلدهنده دیانای نوآوری نمره بسیار بالایی دارند و سازمانهای نوآور بهصورت نظاممند، درگیر توسعه فرایندهایی برای ترغیب کارکنان به پرسشگری، مشاهده، شبکهسازی و آزمودن هستند. فصلهایی از این کتاب که دربارهٔ ایجاد دیانای نوآور در سازمان یا تیم است، نشان میدهد چگونه ما هم قادر خواهیم بود به صورتی فعالانه از تلاشهای نوآورانه دیگران حمایت کرده و آنها را به این تلاش ترغیب کنیم.
اصلیترین مهارتهای نوآوران کسبوکارهاکتاب دیانای نوآور؛ تسلط بر پنج مهارت نوآوران مرزشکن حاصل یک مطالعه مشارکتی هشتساله برای شناخت عمیقتر نوآوران مرزشکن است. این افراد چه ویژگیهایی دارند؟ و چگونه سازمانهایی نوآور میسازند؟ توانایی خلق ایدههای نوآورانه تنها تابع عملکرد ذهن نیست و به رفتار ما هم بستگی دارد، پس اگر رفتارهایمان را تغییر دهیم، میتوانیم نوآور باشیم. |
حل مسئله از طریق پرورش خلاقیت چیزی است که در کتاب کارآفرینی: 101 تکنیک حل خلاقانه مسئله بر آن تاکید میشود. نویسنده کتاب جیمز هیگینز، استاد مدیریت نوآوری دانشگاه کرنل و کالج رولینز فلوریدا است.
مسئله اصلی هیگینز در نگارش این کتاب آن است که امروزه موسسهها و مدیران آنها، کادر تخصصی، رهبران گروهها و دیگر کارکنان این موسسهها هر روز با انبوهی از چالشها روبهرو میشوند. آهنگ تغییرات هر روز شتاب بیشتری میگیرد، بر تعداد رقبا به صورت چشمگیری افزوده میشود و کسبوکارها به صورت جهانی درمیآیند. فناوریهای جدید با آهنگ سریعی پا به عرصه وجود میگذارند. تنوع چشمگیری در نیروی کار ایجاد میشود.
کمبود برخی از منابع، از جمله کارگران ماهر، به چشم میخورد. جامعه صنعتی به یک جامعه مبتنی بر دانش تغییر حالت میدهد. شرایط اقتصادی و بازار، به ویژه در سطح جهانی، بهطور فزاینده ناپایدار میشود. بر دشواری و سختی اجزای تشکیل دهنده، بیشتر افزوده میشود و سرانجام اینکه کل محیط کسبوکار پیچیدهتر میشود. موسسهها برای مقابله با این چالشها و بهرهگیری از فرصتهایی که به همراه دارد، به شکل بیسابقهای از حل خلاق مسئله و نوآوری استقبال میکنند.
سازمانها برای دستیابی به سطوح مؤثر و کارآمد حل خلاق مسئله و نوآوری حاصل از آن، باید خلاقیت گروههای کاری و افراد خود را بهبود بخشند و فضای سازمانی مناسبی که بتواند این خلاقیت را به نوآوری تبدیل کند، فراهم سازند.
حل مسئله از طریق پرورش خلاقیتمسئله اصلی هیگینز در کارآفرینی: 101 تکنیک حل خلاقانه مسئله این است که جامعه صنعتی به یک جامعه مبتنی بر دانش تغییر حالت میدهد. شرایط اقتصادی و بازار، به ویژه در سطح جهانی، بهطور فزاینده ناپایدار میشود و در کل محیط کسبوکار پیچیدهتر میشود. موسسهها برای مقابله با این چالشها و بهرهگیری از فرصتهایی که به همراه دارد، به شکل بیسابقهای از حل خلاق مسئله و نوآوری استقبال میکنند. سازمانها باید خلاقیت گروههای کاری و افراد خود را بهبود بخشند و فضای سازمانی مناسبی را که بتواند این خلاقیت را به نوآوری تبدیل کند، فراهم سازند. |
اما یکی از مهمترین جنبههای حضور در فضای کسب و کاری که در آن همه چیز بهشدت رقابتی و تکراری است، داشتن دیدگاههای اصیل نوآورانه است. جایی که باید در زندگی به روندهای کهنه پیشین نه بگویید و ابتکار عمل را کاملاً به دست گرفته و زندگی خود را متحول کنید.
کتاب به جعبه دست بزن؛ آخرین باری که کاری را برای اولین بار انجام دادی کی بود؟ به قلم ست گادین با هدف توصیف و ترویج همین ابتکار و خلاقیت در روند پیشرفت در فضای بازار رقابتی جدید نوشتهشده است.
بعد از دیدن عنوان اصلی این کتاب اولین پرسشی که احتمالاً به ذهن میرسد این است که منظور از «جعبه» چیست؟ گادین در طول کتاب توضیح میدهد که منظور «جعبه بازر» است.
بازر (Buzzer) قطعه الکترونیکی ساده و مولد صداست که صدایی شبیه بوق تولید میکند؛ در جعبه بازر با زدن هر دکمه صدایی تولید میشود یا چراغی روشن میشود. جعبه بازر برای بچهها بسیار هیجانانگیز و غیرقابلپیشبینی است؛ درست مانند زندگی! درست مانند زندگی که پر از اتفاقات جدید و غافلگیرکننده است و نباید از آنها واهمه داشت، باید ترس را کنار گذاشت جلو رفت و به جعبه زندگی دست زد.
درواقع به جعبه دست بزن… کتابی است که خوانندگانش را به انجام دادن کاری که از آن وحشت دارند، تشویق میکند. شاید کسانی که از رؤیاپردازیهایشان راضی هستند، به این کتاب نیاز نداشته باشد، زیرا رؤیاپردازی صرف، به درد زندگی واقعی نمیخورد. همچنین کسانی که از وضعیت فعلیشان لذت میبرند، حتی نباید فکر خواندن این کتاب را از سر بگذرانند، زیرا این کتاب برای کسانی است که به قصد پیشرفت در فکر تحولی در وضعیت موجود هستند.
از سوی دیگر، کسانی که منتظر هستند تا موفقیت خودش از راه برسد و آنها را پیدا کند، باید این کتاب را زمین بگذارند و کتاب دیگری پیدا کنند، به اعتقاد ست گادین موفقیت با پاهای خود در خانه کسی سبز نمیشود و اگر کسی واقعاً به دنبال موفقیت است باید تلاش کند.
به جعبه زندگی دست بزن!بعد از دیدن عنوان اصلی این کتاب اولین پرسشی که احتمالاً به ذهن میرسد این است که منظور از «جعبه» چیست؟ گادین در طول کتاب توضیح میدهد که منظور «جعبه بازر» است. بازر (Buzzer) قطعه الکترونیکی ساده و مولد صداست که صدایی شبیه بوق تولید میکند؛ در جعبه بازر با زدن هر دکمه صدایی تولید میشود یا چراغی روشن میشود. جعبهای که در عنوان این کتاب بهکاررفته برای ست گادین استعاره از زندگی است. گادین تلاش دارد به خوانندگانش القا کند که در زندگی به روندهای کهنه پیشین نه بگویند و ابتکار عمل را کاملاً به دست گرفته و زندگی خود را متحول کنند. |
جنبه دیگری از دگرگونه دیدن و اندیشیدن را میتوانید در کتاب مثل یک دانشمند موشکی فکر کن پیدا کنید. این کتاب به مخاطبش کمک میکند تا بتواند بدون ترس بر تردیدهایش غلبه کند، با مشکلات روزمرهاش مواجه شود و سررشته کارها را در زندگی به دست بگیرد.
کتاب میخواهد مخاطبش در زندگی معمولی چه در حوزه کار و مدیریت و چه در هر رشته علمی یا هنریای که فعالیت میکند، مثل یک دانشمند موشکی فکر و عمل کند؛ یعنی از شکستهایش درس بگیرد و با سریعترین و بهترین راه با مسائل مواجه شود. چرا که دانشمندان موشکی هر چیز غیرقابل تصوری را ممکن میدانند و مسائل حلنشدنی را حل میکنند. آنها هر شکستی را معمایی میدانند که باید آن را حل کرد.
طبق نظر نویسنده این کتاب فکر کردن مثل دانشمندان صنایع موشکی محاسن بسیاری دارد، ولی اغلب تصور میکنیم باید حتماً نابغه باشیم تا بتوانیم مثل یک دانشمند موشکی فکر کنیم. در حالی که اوزان وارول نویسنده میخواهد به ما بگوید ما هم میتوانیم اینگونه فکر کنیم.
این کتاب قرار نیست مخاطبان را به دانشمندان موشکی تبدیل کند، ولی به آنها یاد میدهد مثل یک دانشمند موشکی فکر کنند؛ همانطور که پرتاب یک موشک مراحلی دارد، توضیحات و راهکارهای نویسنده هم در کتاب دارای مراحل مختلفی است.
او مینویسد ما معمولاً دانشمندان موشکی را ستایش میکنیم، زیرا فکر و درک آنها با مردم جهان فرق دارد، اغلب ما از چیزهای بزرگ و قدم گذاشتن در حوزههای نامطمئن پرهیز میکنیم و از شکست میترسیم، برخی شرکتها به این دلیل زمین میخورند که تماموقت به گذشته فکر میکنند و روش کار ثابتی از منابع ثابت را یاد گرفتهاند و همیشه نیز از همانها استفاده می کنند؛ به جای این که خطر کنند و روشهای جدید را امتحان کنند.
آنها فقط سعی دارند وضع موجود را حفظ کنند در حالی که یک دانشمند هوافضا درست برعکس است و مدام در حال قدم گذاشتن در عرصههایی است که از پیش اطلاعات دقیق و ثابتی درباره آنها ندارد.
مثل یک دانشمند فکر و مثل یک موشک جهش کناوزان وارول در کتاب مثل یک دانشمند موشکی فکر کن… مینویسد ما معمولاً دانشمندان موشکی را ستایش میکنیم، زیرا فکر و درک آنها با مردم جهان فرق دارد، اغلب ما از چیزهای بزرگ و قدم گذاشتن در حوزههای نامطمئن پرهیز میکنیم و از شکست میترسیم، برخی شرکتها به این دلیل زمین میخورند که تماموقت به گذشته فکر میکنند و روش کار ثابتی از منابع ثابت را یاد گرفتهاند و همیشه نیز از همانها استفاده می کنند. فقط سعی دارند وضع موجود را حفظ کنند در حالی که یک دانشمند هوافضا درست برعکس است و مدام در حال قدم گذاشتن در عرصههایی است که از پیش اطلاعات دقیق و ثابتی درباره آنها ندارد. |
در نهایت کتاب اینک اولویت در چیست؟ نوشته گری هَمِل بهمنزله دعوتنامهای است که در آن از همه رهبران و مدیران خواسته شده است تا به آفرینش جدید مدیریت آنگونه که این نویسنده میشناسد، دست یابند و همچنین در مفروضات اساسی که از سیستم سرمایهداری، نهادها و دنیای حرفهای انسان سراغ دارند، بینش جدیدی ایجاد کنند.
نویسنده کتاب در مورد یک موضوع یگانه صحبت نمیکند، همچنین درباره موضوعاتی چون رهبری، کار گروهی و یا انگیزهبخشی نیز به بحث و بررسی نمیپردازد، بلکه حکم یک دستورالعمل چندوجهی را برای سازمانها و نهادها دارد تا بتوانند در دنیایی که بخش عظیمی از آن را یأس، تغییرات سریع و روزافزون و رقابت دمادم فراگرفته، به فعالیت خود ادامه دهند و در زمینه فعالیتشان نیز موفق باشند.
غالب فصلهای این کتاب، کوتاه و تابع الگوی مشخصی هستند و لزومی ندارد که خواننده تمام چند صد صفحه آن را از آغاز تا پایان بخواند، بلکه بسته به علایق خویش میتواند بهطور مستقیم به هر فصل یا بخش دلخواهش رجوع کند.
ازنظر گری همل، مسائل پرشماری از جمله رسانههای اجتماعی، ابردادهها، بازارهای نوظهور، همکاری مجازی، مدیریت ریسک، نوآوری باز و پایداری دارای اهمیت هستند، اما قاعدتاً در دنیایی مملو از تردید، بیسرانجامی و بیاعتمادی، بعضی مسائل از بعضی دیگر مهمتر جلوه میکنند. به نظر او علیرغم اینکه باریکه راهها و چالشهای پیش روی سازمانها بیشمار هستند، اما میدان و وسعت عمل رهبران نامحدود نیست. به همین خاطر باید مشخص شود چه مسائل و موضوعاتی در اولویت قرار دارند.
نویسنده در این کتاب پنج مسئله را بهعنوان مسائل زیربنایی و علت هستی و سقوط سازمانها در نظر میگیرد موضوعات متنوعی را در حول این پنج مسئله طرح میکند: آن پنج مسئله خطیر از نظر نویسنده عبارتاند از: ارزشها، نوآوری، سازشپذیری، عشق ورزیدن به کار و ایدئولوژی.
برنده بودن، در دنیای نوآوریهای بیوقفهعلیرغم اینکه باریکه راهها و چالشهای پیش روی سازمانها بیشمار هستند، اما میدان و وسعت عمل رهبران نامحدود نیست. به همین خاطر باید مشخص شود چه مسائل و موضوعاتی در اولویت قرار دارند. نویسنده در این کتاب پنج مسئله را بهعنوان مسائل زیربنایی و علت هستی و سقوط سازمانها در نظر میگیرد موضوعات متنوعی را حول این پنج مسئله طرح میکند: آن پنج مسئله خطیر ازنظر نویسنده عبارتاند از: ارزشها، نوآوری، سازشپذیری، عشق ورزیدن به کار، ایدئولوژی. |