داستانی دربارهی توانایی ناامید کردن دیگران
ازگه سامانچی باید تصمیم سختی بگیرد. آیا باید به دنبال رویاها و اهداف پدر و مادرش برود، مهندس شود و پول دربیاورد تا خیال آنها را راحت کند و آرزوهای خودش را فراموش کند یا مقابل فشار خانواده و جامعه بایستد، آنها را ناامید کند و قدم در راهی که خودش هم از آن مطمئن نیست بگذارد؟
بزرگ شدن در ترکیه
نویسنده: ازگه سامانچی
مترجم: حسنا مهرمحمدی
رده بندی سنی کتاب: 9+
ناشر: اطراف
نوبت چاپ: ۲
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۲۰۰
ازگه سامانچی باید تصمیم سختی بگیرد. آیا باید به دنبال رویاها و اهداف پدر و مادرش برود، مهندس شود و پول دربیاورد تا خیال آنها را راحت کند و آرزوهای خودش را فراموش کند یا مقابل فشار خانواده و جامعه بایستد، آنها را ناامید کند و قدم در راهی که خودش هم از آن مطمئن نیست بگذارد؟
بزرگ شدن در ترکیه
نویسنده: ازگه سامانچی
مترجم: حسنا مهرمحمدی
رده بندی سنی کتاب: 9+
ناشر: اطراف
نوبت چاپ: ۲
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۲۰۰
ازگه، دختری است که زندگی را هیجانانگیز و پر از ماجراجویی میخواهد اما جامعهی سنتی که در آن زندگی میکند توقع دارد همهچیز قابلپیشبینی باشد. ازگه سامانچی؛ هنرمند ترکیه-آمریکایی داستان بزرگ شدنش در سالهای ۸۰ و ۹۰ میلادی در کشور ترکیه و در خانوادهای از طبقهی متوسط را در کتابی گرافیکی به صورت خودزندگینامه روایت کرده است.
او از طرف خانواده عشق و توجه زیادی دریافت میکند، اما آنها امکانات مالی کمی دارند و پدر نگران است اگر او به مدرسهی مناسب نرود و مهندس نشود، چه اتفاقی برای او خواهد افتاد؟ دوست دارند ازگه هم مانند خواهر بزرگترش دانشجوی خوبی باشد و مدرکی بگیرد که کسی نتواند آن را از او بگیرد و در نتیجه آیندهی خوبی داشته باشد. روابط ازگه با پدر و مادرش، خواهر و عمویش به خوبی توصیف شده است. او تلاش میکند توقعات کسلکنندهی خانواده و جامعه را برآورده کند اما آرزوهای خودش چه میشود؟
نویسنده روایت نبرد شخصی دختری نوجوان برای پیدا کردن جایگاهش و صدای خودش در کنار واقعیتهای تلخ جامعهی ترکیه، شکاف بزرگی که بین گروههای مختلف سیاسی وجود دارد، مشکلات اقتصادی که او و خانوادهاش و بسیاری مردم اطرافش با آن دست و پنجه نرم میکنند در کنار پویایی جامعهی آن سالهای ترکیه را با دیدی کودکانه و سرگرمکننده بیان میکند.
کتاب بزرگ شدن در ترکیه از سالهای قبل از مدرسه شروع میشود و در دوران کالج به پایان میرسد. جامعهای که نویسنده به تصویر میکشد بسیار شبیه تجربهی کودکی و نوجوانی در ایران است، چیزهایی از کودکی میگوید که یادآوریشان لذتبخش است و اینها، کتاب بزرگ شدن در ترکیه را برای خوانندهی ایرانی جذابتر میکند. کتابی است که میتوان آنرا خانوادگی خواند و دربارهی آن به تبادل نظر پرداخت. واقعاً وقتی والدین و فرزندان ایدههای متفاوتی دربارهی معنای موفقیت دارند چه باید کرد؟ آیا رشتههای پولساز انتخاب بهتری هستند؟ آیا ازگه میتواند همه را خوشحال کند غیر از خودش؟ او دوست دارد هنرمند یا غواص باشد.
وقتی کتاب را میخوانید امکان ندارد به خودتان و آنچه واقعاً میخواهید فکر نکنید. این مساله چالش بزرگ دوران نوجوانی است. نوجوانان در پی یافتن مسیر زندگیشان با مخالفت مدرسه و خانواده روبرو میشوند. آنها باید استعداد و رویای خودشان را دنبال کنند و این اصلاً کار آسانی نیست مخصوصاً وقتی در شرایطی مثل ازگه باشند که وضعیت جامعهاش هم دستخوش تغییر شده است و او مدام در حال مبارزه با اطرافیانی است که میخواهند مسیر ایمن و پایداری را طی کند. اما خوشبختانه ازگه سامانچی توانایی ایستادن پای خواستههایش را دارد و تصمیم میگیرد چیزی را که برایش خوشایندتر است انتخاب کند.
شاید پس از خواندن کتاب احساس کنید داستان سرانجام قطعی و مشخصی پیدا نکرد، در زمان و مکان معلق ماندهاید و دوست دارید بدانید بعدش چه میشود و با خود میگویید ای کاش داستان طولانیتر نوشته میشد. به نظر من کتاب بزرگ شدن در ترکیه میخواهد بگوید ازگه همچنان باید تلاش کند خودش را بیابد و این راهِ تمامشدنیای نیست و زندگی هم غیرقابل پیشبینیتر از این حرفهاست. او همچنان باید پیش برود و کودکان و نوجوانان خواننده بدانند که قدم گذاشتن در راه خوبی که آرزویش را دارند شهامتی باورنکردنی در آنها ایجاد میکند و همین انگیزهی جلو رفتن میشود.
نویسنده که بابت این کتاب دو جایزهی مهم نمایش کتاب نیویورک ۲۰۱۶ و جایزهی کتاب خاورمیانه ۲۰۱۶ را کسب کرده است، خواننده را به سوی شناخت بیشتری از خود هدایت میکند. او در کتاب خاطراتش، داستانِ شیطنتها و سرکشیهایش را با استفاده از کلاژهای خلاقانه به تصویر میکشد. دریا، سیاست، علم و دوستی را به هم پیوند میدهد و معصومیتی که لابلای تصاویر و خطوط داستان وجود دارد، برای نوجوانان آگاهیبخش است و مسلماً هدف هنر چیزی جز روشنگری نیست. از این جهت کتاب خوبی برای کتابخانههای عمومی و مدارس است.
داستان در عین حال که بسیار شخصی است، از مسائل بزرگتری که بر دنیای ازگه تاثیر میگذارند، مانند انتخابات و سیستم آموزشی میگوید و توجه خواننده را به مشکلاتی که همیشه روی تصمیمات آنها اثر میگذارند، جلب میکند. برای نوجوانان امروز شاید باعث شود دربارهی بسیاری رویدادها تحقیق کوچکی کنند تا بیشتر بدانند و این هم یکی از مزایای خواندن کتابی است که از تاریخ میگوید.