نام‌گذاری روزی در تقویم جهانی برای زنان براساس یک رویداد کارگری، شاید بیش از هر چیزی نشانه این باشد که جایگاه زنان در عرصه کار، چه جایگاه حساس، مهم و تاثیرگذاری است.

پیش‌تر از این‌که جنبش‌های کارگری پابگیرند و حقوق و امتیازات خود را طلب کنند، کارگریِ زنان فقط راه نجات‌بخشی بود برای معیشت خانواده، اضافه شدن به درآمد آن توسط نیرویی که کار خانه‌اش هیچ‌وقت نه تعطیل می‌شد و نه به چشم می‌آمد. یا درنهایت تلاش زنانی که باید به تنهایی چرخ زندگی و فرزندان به‌جامانده را می‌چرخاندند.

پس از آن نیز مساله کار زنان همیشه با تعابیر مختلفی همراه شد. مثلاً این‌که چه نقشی در هویت‌بخشی و استقلال زنان دارد، به نظر می‌آمد زنانی که دارای شغل بیرون از خانه و درآمد جداگانه هستند، در مناسبات خانواده هم جایگاه بهتری پیدا می‌کنند یا حداقل کمتر تن به فشارهای ظالمانه می‌دهند و قادر به تغییر موقعیت خود و گریز از محدودیت‌ها هستند. از سوی دیگر این‌که کار کردن زنان به چه اندازه در تقابل با نقش‌های تعریف‌شده آن‌ها در خانه و خانواده قرار می‌گیرد نیز بحثی همیشگی و پردامنه گشت.

اما اکنون وقت آن رسیده است که مساله کار زنان را از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم. این‌که حضور زنان در کسب‌وکارها یا کارآفرینی‌هایشان آیا فضای تازه‌ای به ماجرای کهن کار اضافه نکرده است؟

حضور زنان در عرصه‌های مختلف شغلی، اکنون بیش از اینکه تثبیت‌گر حق آن‌ها در داشتن کار مستقل، حقوق برابر و فرصت‌های ترقی و رشد باشد، بخش جالب دیگری را به ما نشان می‌دهد. این‌که حضور زنان بر شغل‌ها تاثیر می‌گذارد و فضاهای کاری جدیدی ایجاد می‌کند.

اینک معلوم است که حضور زنان در پست‌های سیاسی مختلف، نحوه دیگری از مدیریت و درایت را ایجاد کرده. زنان در ایجاد کسب‌وکارهایی که به مسائل زیست محیطی حساسند، پیشقدم‌ هستند و در مشاغل مختلف تلفیق خوشایندتری از تخصص و مسئولیت‌پذیری می‌سازند.

اگرچه آمار دقیقی از این مساله وجود ندارد و هنوز میزان زنان شاغل یا کارآفرین بسیار کمتر از مردان است. اما حتی نگاهی گذرا هم نشان می‌دهد که زنان در راه‌اندازی مشاغل و مدیریت کار، بیشتر به ابعاد انسانی توجه نشان می‌دهند. آن‌ها تمایل بیشتری به کارآفرینی در حوزه‌هایی دارند که ثمرات عمومی‌تری دارد و در گسترش کسب‌وکارشان بیشتر به تعهدات زیست محیطی پایبند هستند.

شاید همین‌ها نشان دهد که کار برای زنان، بیشتر از آن‌که برای کسب منافع مادی باشد، کمکی برای زیست بهتر در سیاره‌ای‌ست که زیست جمعی ما به آن وابسته است.

نگاهی به کسب‌وکارها به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه نشان می‌دهد که اغلب کارآفرینی‌هایی که توسط زنان انجام گرفته، برای ایجاد فضایی جهت رشد و توسعه انسانی است. منافع فردی و جمعی باهم تلفیق شده و به‌ویژه حضور زنان درعرصه‌های فرهنگی و هنری قابل توجه است.

زنان این مناطق در حوزه کارآفرینی بیشتر به دنبال ایجاد مشاغلی هستند که امکان بروز توانایی‌ها و خلاقیت‌های انسانی را تسهیل کند. آنان دستاوردهای بلندمدت را مد نظر دارند.

حضور زنان در فضای کار در سال‌های اخیر، تجربه کارکردن و ایجاد شغل را دگرگون کرده است. چیزی از روح و نگاه زنانه به آن افزوده که برای نگاه همدلانه و زندگی پایدار و سلامت بر روی زمین، ضروری است.

چیزی که لازم است مورد پژوهش و توجه قرار گیرد، امر فرهنگی و دانش ضمنی است. امری که در طول تاریخ و حتی پیش از تاریخ، ایجاد، حفظ و انتقالش بر دوش زنان بوده. دانشی که حیوان وحشی را اهلی کرد، گیاهان را پرورش داد، پایه‌های فرهنگ و تمدن را بنا نهاد و در استمرار آن کوشید. این پایگاه فرهنگی چه به صورت مکتوب و چه شفاهی، در این زمان که بیش از هر زمان دیگر مهار هجوم انسان به طبیعت لازم است، با دست مادرانه از صندوقچه‌های قدیم و آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های جدید «اندیشه، روش، ابزار و فرهنگ» را بیرون کشید.

تغییرات اقلیمی ابرچالشی است که بشر برای روبرو شدن با آن باید از توان حداکثر فرهنگ‌های جهان استفاده کند و در این میان پرستاری و تیمار، مدیریت منابع و پیدا کردن راه‌حل‌های مشارکتی که از هنرهای قدیم زنان است اهمیت چشم‌گیر می‌یابد. پرستار و مادری که قادر است فرزند خطاکار را قاطعانه مورد خطاب قراردهد. همچون شیرین در منظومه خسرو و شیرین، اسب براند و تیر بیندازد، و حیات را برای همه موجودات زنده پرستاری کند.

شاید وینش به عنوان یکی از جلوه‌های این منظر، بتواند نقش بیافریند.