«آن روز یکی از روزهای مطبوع و آفتابی آغاز سال 1333 بود، نسیم دلکش بهاری دامن‌کشان از قلل رفیع البرز می‌گذشت و بر گونه‌های مهرپرور، بر دیدگان اشک‌آلود، و بر چهره‌های رنگ‌باخته‌ی بستگان و آشنایان ما که ببدرقه آمده بودند، بوسه میزد، خیابان‌های شلوغ و فریبای تهران از برابر چشمان ما رد میشدند، و جاده ناهموار و غبارآلود خراسان پدیدار میگردید…» این نقطه آغاز جهانگردی منحصربه‌فرد دو برادر تهرانی است. عبدالله 23 ساله و عیسی 25 ساله بودند که تهران را ترک کردند تا دنیا را ببینند.

برادران امیدوار این سفر را با موتورسیکلت انجام دادند. «موتورسیکلت‌های ما، موتورسیکلت‌هایی که با آن‌ها عزم جهانگردی کردیم از نوع «ماچلس» بود که ویژه جهانگردان است. و ما آن‌ها را با سفارش شخصی از لندن وارد کرده بودیم، این موتورسیکلت‌ها با ظرفیت پانصد سانیتمتر مکعب کمپرس بر روی پیستون تقریبا قوی‌ترین و محکم‌ترین موتوری بود که ما میتوانستیم برگزینیم چون آنرا بتازگی از صندوق درآورده و سوار کرده بودیم اطمینان کاملی به آن‌ها داشتیم…»

اما همین موتورها در همان ابتدای راه و بین تهران و مشهد خراب می‌شوند. برادران تصمیم می‌گیرند به جای کمی برگشتن به عقب، مقدار بیشتری جلو بروند و در مشهد موتور را تعمیر کنند و از همان ابتدای راه به اصطلاح کم نیاورند!

نخستین مقصد سفر برادران امیدوار افغانستان و شهر هرات است. آن‌ها بعد به کابل و از طریق تنگه خیبر به پاکستان می‌روند. در پاکستان به شهر پیشاور و بعد لاهور مرکز ایالت پنجاب می‌روند و سپس به کراچی و از طریق دریا عازم جزیره سیلان می‌شوند که امروز به آن سری‌لانکا می‌گوییم و هنوز هم از مقاصد محبوب گردشگران ایرانی است. برادران مناطق زیادی از هند را طی می‌کنند و سپس به هیمالیا می‌روند و از آن‌جا برگشته و عازم برمه…

خب شاید بهتر باشد مقاصد بعدی سفر برادران امیدوار را تلگرافی و کوتاه بنویسیم: برمه، مالایا، اندونزی، عبور از اقیانوس و رفتن به استرالیا، عبور از اقیانوس آرام و رفتن به آلاسکا و قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی و عبور از اقیانوس اطلس و رفتن به اروپا.

سفر عبدالله و عیسی امیدوار هفت سال آزگار به طول انجامید. آن‌ها در اروپا از طریق فروش پژوهش‌هایشان به کمپانی سیتروئن ماشینی از آن شرکت گرفتند که همان ماشین معروفی است که اگر پیگیر سفرهای این برادران باشید حتماً دیده‌اید. امیدوارها در سنگاپور یک دوربین 8 میلیمتری و در استرالیا یک دوربین شانزده میلیمتری خریدند و سفر شگفت‌انگیز خود را ثبت هم کردند. به این ترتیب آن‌ها خط واصلی هستند بین سفربروهای امروزی و سیاحان دیروزی.

برادران امیدوار در زمانی سفر خود را شروع کردند که دنیا، به‌خصوص دنیای شرق، هنوز دست‌نخورده بود. هنوز کوتاه شدن فواصل به خاطر پیشرفت‌های وسایل حمل‌ونقل باعث همسانی همه نقاط زمین نشده بود. هنوز امکان داشت رسم زنده به گور کردن زنان در هند را دید، قبایل بدوی را در آمازون به شکل واقعی مشاهده کرد، مورد حمله قبایل پشتون افغانستان قرار گرفت و دنیا را پیش از توسعه یافتن و رشد آموزش و رفاه دید.

در عین حال دهه پنجاه میلادی که زمان سفر برادران امیدوار بود، زمانی بود که سفرهای بین قاره‌ای (مثلاً از اندونزی به استرالیا و از استرالیا به آمریکا) ممکن شده بود. بنابراین آن‌چه آن‌ها دیدند و در سفرنامه خود نوشتند یا با عکس و بعداً فیلم آن را ثبت کردند، ثبت یک جهان رو به انقراض بود.

سفرنامه آن‌ها بیشتر به سختی‌های سفر می‌پردازد تا اطلاعات دقیق و قابل استناد از شهرها و کشورهایی که آن‌ها بازدید می‌کنند. مثلا در همان آغاز سفر و اولین شهر خارجی که وارد می‌شوند، هرات، با یک مراسم جشن و سرور مواجه می‌شوند. «در آن‌جا به تماشای هنرنمایی هنرمندان و ورزشکاران افغانی که آزادی «پشتونستان» را جشن گرفته بودند پرداختیم.» این پشتونستان که آزاد شده بوده کجاست؟ به نظر می‌رسد برای امیدوارها هم این سوال چندان جدی نبوده است. قصد آن‌ها سیاحت و اکشن بوده تا پژوهش.

اگرچه در چاپ جدید سفرنامه برادران امیدوار (نشر جمهوری) از زیرتیتر «نخستین جهانگردان پژوهشگر ایرانی» استفاده شده اما اگر بخواهیم سفر برادران امیدوار را با جهانگردان دنیای قدیم و تراولرهای دنیای امروز مقایسه کنیم، آن‌ها در واقع اسلاف جهانگردان ماجراجوی امروزی محسوب می‌شوند، نه آن‌هایی که برای مقاصد پژوهشی و شناخت مردمان و جغرافیای گیتی به سفر می‌روند.

چه بسا اگر اینستاگرام در زمان برادران امیدوار وجود داشت این برادران از معروف‌ترین‌های دنیای اینستاگرام می‌شدند. آن‌ها شاید نخستین ایرانیانی بودند که قبایل بدوی آفریقایی یا آمازون یا اسکیموهای قطب شمال را دیدند. اما مهم‌تر اینکه اسناد تصویری هم از این سفر برداشتند که با سختی‌های آن سفر واقعاً مایه سعادت است که دوربین‌ها و نگاتیوهایشان سالم به مقصد رسید و می‌توان آن عکس و فیلم‌ها را دید. 

برادران امیدوار سال 1340 به ایران برگشتند. اما فقط برای مدت سه ماه. این بار با ماشین اهدایی کارخانه سیتروئن از طریق کویت و صحرای سوزان عربستان به مکه رفتند و از آن‌جا به آفریقا رفتند. فیلم کوتاهی از این سفر ساختند. از سفر قبلی هم فیلم‌هایی گرفته بودند از سفر به قطب شمال و دیدن اسکیموها و سفر به آمازون و قبایل بدوی آن‌جا. در بازگشت از این سفر سه ساله امیدوارها با همکاری روبیک منصوری فیلم‌ها را روی هم گذاشتند و یک نسخه 75 دقیقه‌ای به نام «عجایب مسافرت برادران امیدوار» ساختند و در سینما اکران کردند. فیلمی که با استقبال خیلی خوبی روبرو شد. ببینید:

سفر سوم برادران امیدوار سال 1345 انجام شد و آن‌ها به اتفاق یک گروه علمی از کشور شیلی، سفری به قطب جنوب کردند. از این سفر هم مستندی 70 دقیقه‌ای با عنوان «یک ایرانی در آمریکای لاتین» تدوین کردند. اما این سفر نتیجه دیگری هم داشت. برادر کوچکتر در شیلی ماند، آن‌جا ازدواج کرد و یک شرکت فیلمسازی به راه انداخت و تا 23 تیر که در 90 سالگی در این کشور از دنیا رفت در شیلی زندگی می‌کرد. 

از سه سفر پرماجرای برادران امیدوار یک سفرنامه مفصل در دست است که روی اینترنت هم قابل دستیابی است. دو فیلم و تعداد زیادتری عکس هم موجود است. همچنین موزه‌ای به نام برادران امیدوار در بخش شمالی مجموعه کاخ‌های سعدآباد ساخته شده که موتور آن‌ها و سیتروئن سفر دوم‌شان جلوی در به نمایش گذاشته شده. عیسی امیدوار هم‌اکنون 92 ساله است و در تهران زندگی می‌کند.