ادبیات چین مثل ادبیات فارسی، از ادبیات قدیمی جهان است. ایران باستان زمانی با چین مرز مشترک داشت و همین موضوع باعث شد که تبادلات زیادی با هم داشته باشند، ازجمله در انتقال افسانه‌ها و اساطیر.

در حوزه روایات پهلوانی مشابهت‌های فراوانی بین حماسه‌های شاهنامه و «فنگ-شن-ینی» حماسه کهن چینیان وجود دارد. به عنوان نمونه داستان رستم و سهراب نمونه مشابهی در حماسه چینی جنگ «لی‌جینگ» و پسرش «لی‌نو-جا» دارد. یا به نظر می‌آید که افسانه اکوان دیو سرچشمه‌اش از افسانه چینی «دیوباد» است.

در آیین‌ها و مناسک باستانی هم می‌شود مشابهت‌هایی پیدا کرد، مثل نمونه‌هایی که در مورد درخت سرو وجود دارد. همچنین پرنده‌ای به اسم «سی ان-هو» که نمونه مشابه سیمرغ با همان کارکردهای جادویی و درمانی در افسانه‌های ایران است.

پیدا کردن این مشابهت‌ها البته به این معنی نیست که افسانه‌ها و آیین‌های ما از آن منطقه گرفته شده‌اند، بلکه بیشتر به تبادلات فرهنگی و تاثیرات توجه می‌شود. در بحث‌های اسطوره‌شناسی و آیین‌ها این مشترکات می‌توانند شناخت و دانش جالبی درباره ملت‌ها، نیازها و تغییراتشان بدهند.

چین امروز اما داستان دیگری دارد. داستانی که شاید به کلی از ما متفاوت باشد. آیا آن ریشه‌های مشترک ناپدید شده‌اند؟ به شکل دیگری درآمده‌اند؟ نیازها، آرزوها و فرهنگ این دو ملت دچار چه تغییراتی شده‌اند؟

شناخت ما از ادبیات امروز چین بسیار کم است. به ویژه ادبیات کودک و نوجوان چین که می‌تواند یک فضای کاملاً تازه از نسل جدید آن‌ها باشد. ادبیات کودکان و نوجوانان چین از جهت دیگری هم می‌تواند برای ما جذابیت داشته باشد، شاید در آن هنوز بشود ردپایی از باورها و آیین‌های مشترک آن منطقه باستانی پیدا کرد.

ترجمه و انتشار 7 کتاب از ادبیات کودک و نوجوان چین فرصتی برای آشنایی و ارزیابی فراهم کرده. خواندن این آثار فرصتی است برای بازکردن پنجره‌ای به کشوری که دانسته‌های ما از آن دچار تناقض عجیبی است، هم کم است چون نمونه‌های زیادی از آن را نمی‌شناسیم، هم زیاد است چون مشترکات باستانی داریم و هم تحت تاثیر مسائل سیاسی است. و چه چیزی بهتر از ادبیات می‌تواند این شناخت را در دنیای کنونی که همگی به گفت‌وگو نیاز داریم به ما بدهد؟

خانه حصیری   سائو ونشوان از نویسندگان مطرح چینی است که پیش از این هم آثاری از او به فارسی ترجمه شده. او استاد زبان و ادبیات چینی و نائب رییس انجمن نویسندگان در پکن است و برنده بیش از 60 جایزه بزرگ ملی شده است. کتاب خانه حصیری به سبک روستانویسی نگاشته شده است و نشان می‌دهد زندگی معمولی روستایی در سال 1962 در چین چگونه بوده. داستان تخیلی-تاریخی آن درباره پسربچه‌ای به نام سانگ سانگ است و چالش‌های پیش روی بلوغ و وداع با معصومیت دوران کودکی را توصیف می‌کند.

صدای رسا نویسنده‌ی کتاب «صدای رسا»، ما پینگ نویسنده چینی است که در حال حاضر به عنوان نویسنده‌ای برجسته و عضو انجمن نویسندگان چین مشغول به فعالیت است. از مجموعه آثار وی رمان‌های بلندی نظیر «کلبه حصیری کوهستانی»، «ماشین عامه‌پسند»، «بوی خوش دره کوهستانی»، مجموعه داستان‌هایی مانند «دلباخته‌ی ماه» و «تابستان گندمی رنگ» را می‌توان نام برد.

دره زنبورهای وحشی   رودخانه‌ی ته دره که به طور مبهم از پشت بیشه‌ها دیده می‌شد، مانند مار پیتونی به نظر می‌رسید که پیرامون جنگل انبوه هیولاگونه پیچ‌وتاب می‌خورد. باد کوهستانی به نوک درختان جنگل می‌وزید و آن‌ها را به تکاپو می‌انداخت، چنان که گویی موهای بلند هیولادر حال مبارزه با مار پیتون تکان می‌خورد.

سفر باد داستان این کتاب، قصه باد را روایت می‌کند. باد از شمال به جنوب سفر می‌کند و تا تمام توان خود با خوشحالی می‌وزد. باد با شیطنت به همه جا سرک می‌کشد. پرنده‌های در آسمان و اردک‌های شناور در آب، با آمدن آب سراسیمه می‌شوند. باد در طول داستان همه را با قدرت خود شگفت‌زده می‌کند تا اینکه به پسری کمک می‌کند تا بادبادکش را هوا کند. در این داستان، هر کس یک واکنش متفاوت به باد نشان می‌دهد، یکی غمگین می‌شود و دیگری شاد.

کوهستان بارانی شیونگ لیانگ در اصل تصویرگر است و در «کوهستان بارانی» هم علاوه بر نویسندگی کار تصویرگری کتابش را هم خودش انجام داده است. او در نمایشگاه کتاب سال 98 تهران به ایران آمده بود.

قلعه کوچک   قلعه کوچک داستان یک دختر نوجوان چینی به نام شالو است. شالو اهل جایی به نام شهر آفتاب است، شهری کوچک و زیبا که حالا دارد دستخوش تغییر می‌شود. قلعه کوچک قصه نابودی طبیعت و سنت‌هاست. داستان عشق و مقاومت.

#ادبیات-چین